Page 176 - 6-8
P. 176
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
edilecek [574] askerin sevkine me’mûren geldi. Ba’dehû kapıcıbaşılardan olup 1235 sâlinden
sonra vefât etdi.
Zünnûn Gâzi-Melik Dânîşmendî
Amasyalıdır. Dânîşmendiyye hükümdârı Melik İzzeddîn Mehmed Gâzi bin Melik
Dânîşmend Ahmed Gâzi şehzâdesidir. Amcası Melik Seyfeddîn İsmail Gâzi zamanında
Amasya’da doğdu. Ba’dehû pederi hükümdâr oldukda Kayseriye emîri oldu.
Ba’dehû pederi Amasya’dan Kayseriye’ye gidip agleb ihtimâle göre 537’de vefât
eyledikde Kayseriye’de ilân-ı emâret ve istiklâl etdi. Ancak bir taraftan ammizâdeleri Sungur
ve Yağıbasan Gâzilerin ve diğer taraftan büyük birâderi İbrâhim Gâzi’nin kıyâm ve emâretleri
ve yek diğerleriyle muhârebeleri temâdî eyledi.
Bundan istifade eden Sultân Mes’ûd-ı Selçûkî Memâlik-i Dânîşmendiyyeyi işgâl ve istîlâ
etdiği esnâda müşârün-ileyhe Amasya’nın garb-ı cenûbîsinde kâin olup el-yevm Mecidözü
nâmıyla meşhûr olan kazânın emâretini verdi. O kazâda [575] emâret ve 550 sâlinden sonra
dâr-ı bekâya rihlet etdi. Selâtin-i Dânîşmendiyyeden ma’dûd idi.
Kadîmen Mecidözü kazâsı Zünnûn-âbad, Zünnûn-özü ve tam Türk Lehçesiyle Tanûn-
özü diye meşhûr ve evrâk ve kuyûd-ı atîkada bu nâmlarla mezkûr oldu. Muahharan Abdulmecid
Bey’in nâmıyla iştihâr edib Mecidözü dendi. Eski Tanûn özü “Zünnûn özü” demektir.
Zünnûnşâh-Gâzi Çelebizâde
Simre-i Havzalıdır. Mükerreren Amasya hükümdârı olup Gâzi Çelebi demekle meşhûr
olan Sultân Taceddîn Altunbaş Gâzi bin Sultân Gıyaseddîn Mes’ûd bin Keykavus Selçûkîzâde
Mes’ûd Şâh’ın mahdûmudur.
Pederinin vefâtında eniştezâdesi olan Hacı Şâdgeldi Paşa’nın zaman-ı hükûmetinde
Simre-i Havza emîri, ba’dehû 775 hudûdunda Niksar Beyi ve 781 hudûdunda birâderi Kılıç
Arslan Bey’in Sivas emâretinde müsteşârı oldu.
782’de birâderi ve amcası Kâdı Burhan’ın dest-i gadriyle [576] maktûl oldukları
hengâmede Erzincan Emîri Mutahhareddîn Bey’in himâyesine ilticâ etdi. Sivas Emîri Kâdı
Burhan, muahharan bunu bir hîle ile kendisine celb ve tatyîb eyledi. Fakat gadrını his
eylediğinden kaçıb Amasya’ya geldi.
Amasya Emîri Devâtdâr Ahmed Paşa bunu asker terfîk ederek Kâdı Burhan’ın üzerine
taslit eyledi. 786’da Kâdı Burhan ile harb edib Amasya emâreti tarafından bir aralık Tokat Emîri
oldu. 788’de Kâdı Burhan Tokat’a ansızın hücûm ederek dâmına giriftâr olduğundan 791’de
vaadi hilâfında gadren öldürüldü.
Zünnûn Çelebi-Ecezâde
Amasya ulemâsından Ya’kûb Çelebi mahdûmu ve Muhyiddîn Mehmed Çelebi
birâderidir. Ulemâdan tahsîl-i ulûm ederek Edirne’de bir müddet müderris oldu. Ba’dehû silk-
i kudâta girib hayli bilâda kâdı olup Sultân Selîm Hân-ı Evvel’in cülûsundan sonra bilâd-ı
mühimmeye gitdi. Sultân Süleyman-ı Kanunî devrinde Filibe kâdısı olup 931’de vefât etdi.
Meşâhîr-i kudâtdan idi. [577]
Zünnûn Baba-Celâlî
Amasya’nın cenûbunda kâin Varay kasabasında oturan züamâdan Câfarlu Halîl Bey bin
Kubad Bey’in oğludur. Kendisinin vekâyi-nâmesi olan Zünnûn-nâme’de Varay’da tekke ve
imâreti olan Çingiz hânedânından Ecaytu Noyan evlâdından olduğu ve Ece Sultânoğlu dendiği
mezkûrdur.
Evaili hâlinde 893’de Mısır harbinde maktûl olan pederinin zeâmetine mutasarrıf olarak
Varay kasabasında mukîm oldu. Ba’dehû Amasya vâlîsi Şehzâde Sultân Ahmed’e intisâb
ederek Varay Kazâsı Beyi olup temâyüz etdi.
165
175