Page 175 - 6-8
P. 175
Amasya Tarihi Cilt: 9
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Ağa’dır. 1018’de Musli Çavuşu i’dâm etdikde mükâfaten kendisine vezâretle Anadolu eyâleti edilecek [574] askerin sevkine me’mûren geldi. Ba’dehû kapıcıbaşılardan olup 1235 sâlinden
verildiği esnâda mahdûmu Mehmed Bey’e İçil Sancağı ve diğer mahdûmu Ali Bey’e ağır sonra vefât etdi.
zeâmet verildi.
Zünnûn Gâzi-Melik Dânîşmendî
Zülfikâr Bey-Gonca Beyzâde Amasyalıdır. Dânîşmendiyye hükümdârı Melik İzzeddîn Mehmed Gâzi bin Melik
Amasyalıdır. Yukarıda tercemesi yazılan Hüsrev Bey bin Gonçe Keyvan Bey’in Dânîşmend Ahmed Gâzi şehzâdesidir. Amcası Melik Seyfeddîn İsmail Gâzi zamanında
mahdûmudur. Dâmâd-ı şehrîyârî Vezîr Hızır Paşa’nın yeğeni olup dâiresinde neşv ü nemâ Amasya’da doğdu. Ba’dehû pederi hükümdâr oldukda Kayseriye emîri oldu.
buldu. 1017 senesi zilhiccesinde müşârün-ileyhin arz ve inhâsıyla Geldiklan nâhiyesinde otuz Ba’dehû pederi Amasya’dan Kayseriye’ye gidip agleb ihtimâle göre 537’de vefât
bin akçe zeâmete mutasarrıf oldu. eyledikde Kayseriye’de ilân-ı emâret ve istiklâl etdi. Ancak bir taraftan ammizâdeleri Sungur
Bu esnâda akrâbasından Rüstemoğlu Mustafa Bey’in kızı Nazenîn Hânım ile evlendi. ve Yağıbasan Gâzilerin ve diğer taraftan büyük birâderi İbrâhim Gâzi’nin kıyâm ve emâretleri
1027’de Amasya alaybeyi olup Lehistan harbine gitdi. 1044’de zevcesi Hızır Paşa vakfı ve yek diğerleriyle muhârebeleri temâdî eyledi.
mütevellîsi olduğu esnâda kâ’im-makâm olup [572] vakfı idâre etdi. Bundan istifade eden Sultân Mes’ûd-ı Selçûkî Memâlik-i Dânîşmendiyyeyi işgâl ve istîlâ
1048’de Bağdâd muhârebesine gidip avdetde zevcesi tevliyetden azl edildiği cihetle bu etdiği esnâda müşârün-ileyhe Amasya’nın garb-ı cenûbîsinde kâin olup el-yevm Mecidözü
da kâ’im-makâmlıkdan ma’zûl ve 1054’de Girid muhârebesinde yararlığı görüldüğünden mîr- nâmıyla meşhûr olan kazânın emâretini verdi. O kazâda [575] emâret ve 550 sâlinden sonra
lîvâ olup 1057’de sânîyen zevcesi Hızır Paşa vakfına mütevellî ve kendisi de kâ’im-makâm dâr-ı bekâya rihlet etdi. Selâtin-i Dânîşmendiyyeden ma’dûd idi.
oldu. Kadîmen Mecidözü kazâsı Zünnûn-âbad, Zünnûn-özü ve tam Türk Lehçesiyle Tanûn-
1066’da zevcesinin vefâtı ve hasmı olan Kurd Mehmed Bey’in aldığı i’lâm ve fermân-ı özü diye meşhûr ve evrâk ve kuyûd-ı atîkada bu nâmlarla mezkûr oldu. Muahharan Abdulmecid
âlî üzerine kâ’im-makâmlığı zâil oldu. Ba’dehû tevliyet iddiâsıyla mahkemeye mürâca’ât Bey’in nâmıyla iştihâr edib Mecidözü dendi. Eski Tanûn özü “Zünnûn özü” demektir.
eylediyse de 1067’de vefât eyledi.
Zünnûnşâh-Gâzi Çelebizâde
Zülfikâr Ağa-Zülfikâr Paşazâde Simre-i Havzalıdır. Mükerreren Amasya hükümdârı olup Gâzi Çelebi demekle meşhûr
Amasyalıdır. Tercemesi yukarda geçen Deli Zülfikâr Paşazâde Ali Bey’in mahdûmudur. olan Sultân Taceddîn Altunbaş Gâzi bin Sultân Gıyaseddîn Mes’ûd bin Keykavus Selçûkîzâde
Sipâhi olup muhârebâtında hayli yararlığı görüldüğünden terakkîyâta nâil olup sonra bölük Mes’ûd Şâh’ın mahdûmudur.
ağalığına kadar terakkî gördü. 1074’de Nemçe muhârebesinde şehîd olan Sunullah Ağa’nın Pederinin vefâtında eniştezâdesi olan Hacı Şâdgeldi Paşa’nın zaman-ı hükûmetinde
yerine sipâhiler ağası olup 1075’de Rabe nehri muhârebesinde şehîden vefât etdi. [573] Simre-i Havza emîri, ba’dehû 775 hudûdunda Niksar Beyi ve 781 hudûdunda birâderi Kılıç
Arslan Bey’in Sivas emâretinde müsteşârı oldu.
Zülfikâr Ağa-Zanalızâde 782’de birâderi ve amcası Kâdı Burhan’ın dest-i gadriyle [576] maktûl oldukları
Amasya’nın havâli-i şarkiyesinde Zana köyünden Ca’fer Ağa’nın oğlu ve Mirza Ali hengâmede Erzincan Emîri Mutahhareddîn Bey’in himâyesine ilticâ etdi. Sivas Emîri Kâdı
Paşa’nın li-ebeveyn ve sadr-ı esbak es-Seyyid el-Hâc Ahmed Paşa’nın li-ebin birâderleridir. Burhan, muahharan bunu bir hîle ile kendisine celb ve tatyîb eyledi. Fakat gadrını his
Sipâhi olup Rus muhârebesinde yararlığı görüldüğünden terakkî gördü. eylediğinden kaçıb Amasya’ya geldi.
Ba’dehû birâderi Mirza Ali Paşa’nın kethüdâsı olup Mora harbinde izhâr-ı şecâat ederek Amasya Emîri Devâtdâr Ahmed Paşa bunu asker terfîk ederek Kâdı Burhan’ın üzerine
kendisine Arguma Nâhiyesi’nde ağır zeâmet verildi. Ba’dehû İran muharebâtına me’mûr olup taslit eyledi. 786’da Kâdı Burhan ile harb edib Amasya emâreti tarafından bir aralık Tokat Emîri
1136’da harbde vefât etdi. Mahdûmu Mehmed Bey amcasının sadâretinde mîr-livâlıkla oldu. 788’de Kâdı Burhan Tokat’a ansızın hücûm ederek dâmına giriftâr olduğundan 791’de
kayrılmışdı. vaadi hilâfında gadren öldürüldü.
Zülfikâr Efendi-Koçizâde Zünnûn Çelebi-Ecezâde
Mecidözülüdür Orada Bektaşî Çelebi Zâviyesi şeyhi Hüseyin Çelebi bin Abdülfettâh bin Amasya ulemâsından Ya’kûb Çelebi mahdûmu ve Muhyiddîn Mehmed Çelebi
Hüseyin bin Mûsa Çelebi bin Malkoç Bâlî Efendi mahdûmu olup pederi 1205’de vefâtıyla birâderidir. Ulemâdan tahsîl-i ulûm ederek Edirne’de bir müddet müderris oldu. Ba’dehû silk-
yerine zâviye şeyhi ve mâlikâne mutasarrıfı oldu. i kudâta girib hayli bilâda kâdı olup Sultân Selîm Hân-ı Evvel’in cülûsundan sonra bilâd-ı
Tarikât-ı Bektaşiyye erenlerinden olduğu münâsebetle köylülerin üzerinde büyük bir mühimmeye gitdi. Sultân Süleyman-ı Kanunî devrinde Filibe kâdısı olup 931’de vefât etdi.
nüfûza mâlik olup Avkatlızâde Süleyman Ref’et Bey’in ve ba’dehû mahdûmlarının kendisine Meşâhîr-i kudâtdan idi. [577]
hüsn-i itikâdı sâyesinde Mecidözü Kasabasında sâhib-i nüfûz olarak 1236 zilka’desinde vefât
etdi. Ahvâl-ı zamana vâkıf, âkil, vakûr, maarif-i cüz’îyeden haberdâr idi. Zünnûn Baba-Celâlî
Bunun vefâtıyla Avkatlızâdeler kasabadan ihrâc edildiler. Mahdûmu Hüseyin Baba da Amasya’nın cenûbunda kâin Varay kasabasında oturan züamâdan Câfarlu Halîl Bey bin
1243’de kaldırılmışdır. Kubad Bey’in oğludur. Kendisinin vekâyi-nâmesi olan Zünnûn-nâme’de Varay’da tekke ve
imâreti olan Çingiz hânedânından Ecaytu Noyan evlâdından olduğu ve Ece Sultânoğlu dendiği
Zülfikâr Bey-Zanalızâde mezkûrdur.
Amasyalıdır. Züamâdan Ahmed Bey bin Mehmed Bey bin Zülfikâr Ağa bin Ca’fer Evaili hâlinde 893’de Mısır harbinde maktûl olan pederinin zeâmetine mutasarrıf olarak
Ağa’nın oğludur. Evâil-i hâlinde Enderûn-ı hümâyûna girib hüsn-i terbiye gördü. Orada terakkî Varay kasabasında mukîm oldu. Ba’dehû Amasya vâlîsi Şehzâde Sultân Ahmed’e intisâb
ederek Sultân Mahmûd-ı Sânî’ye silahşör-i hâssa olup 1227’de Amasya sancâğından ihrâc ederek Varay Kazâsı Beyi olup temâyüz etdi.
164 165
174
