Page 25 - 6-8
P. 25
Amasya Tarihi Cilt: 9
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
1056’da ma’zûl ve 1057 şevvâlinde merhûm olduğu müsekkafât-ı vakfiye defterinde görüldü. Hüseyin Bey-Hacı Paşazâde
Mahdûmu Ahmed Efendi 1091’de [48] vefât etdi. Amasyalıdır. Beylerbeyilerden ve Sofular Mahallesi’nde kâin câmi-i şerîf ve
Dârülhadîsin bânisi olan Abdullah Paşa evlâdından el-Hâc Abdülkerîm Paşa bin Veli Bey’in
Hüseyin Paşa-Çolak mahdûmudur. Züamâdan iken mîr-livâ olup sancâkları devr etdi. [52]
Amasyalıdır. Amasya emîr-i kebîri el-Hâc Şâdgeldi Paşa evlâdından olup Helkıs 1052’de ammizâdesi olan Hacı Mustafa Bey’in vefâtına binâen ceddi Abdullah Paşa
Mahallesi eşrâfından Ulûc Bey bin Burak Bey bin el-Hâc Ahmed Bey’in mahdûmudur. vakfına mütevvellî olarak Amasya’da ikâmet etdi. 1058’de Amasya’ya gelen seyyâh-ı meşhûr
Züamâdan olup Irak ve İran muhârebâtında terakkî ederek 1040 senesi cumâdelûlâsında Hâfız Evliyâ Çelebi bunun konağına misafir oldu. Dokuz yıl kadar vakfı hüsn-i idâre ederek
Amasya Alay Beyi oldu. ba’zı nükûd ve musakkafât ilâvesiyle tevsî’ edib 1061’de vefât etdi. Meşâhîr-i Ümerâ ve
1042 senesi evâilinde Erzurum Kal’ası muhâfızı ve rebîülâhirinde kal’ay-ı mezbûreyi a’yândan kerîm, servet ü sâmâna mâlik, dindâr, hânedân bir zât-ı sütûde-sîmât idi. Mahdûmu
muhâfaza şartıyla Amasya sancâğı beyi ve 1043 rebîülevvelinde Bâyezîd Sancağı Beyi ve 1044 mîr-i mîrân Abdülkerîm Paşa’dır.
senesi şa’banında sânîyen Amasya beyi oldu. Amasya Beyi Köprülü Mehmed Bey’in azline
bâis olduğundan araları bozuldu. 1045 senesi muharreminde Erzurum’a gelen Sultân Murâd-ı Hüseyin Bey-Çavuşzâde
Râbi’in nazar-ı takdîrini celb eylediğinden Kars beylerbeyi olarak Beylerbeyilere karışdı. Amasyalıdır. Dergâh-ı âli çavuşânından Amasyalı Ali Bey’in oğludur. Hâtunîye
Ba’dehû Trablus-Şam, sonra Şehr-i Zor beylerbeyi olup Bağdad harbine me’mûr oldu. Ancak Mahallesi’nde doğdu. Züamâdan olup muharebelerde terakkî ederek 1053, 1056, 1060, 1064
Bağdad muhârebesinde sol kolu sakat olduğundan Çolak dendi.[49] senelerinde dört defa birer sene Amasya Alaybeyi olduğu halde 1065 senesi saferinde vefât
1050 senesi saferinin evâilinde sâlisen Amasya mutasarrıfı olup bir müddet sonra geldi. etdi. A’yân-ı züamâdan şeci’ idi. A’yândan Mehmed Bey’in dâmâdı olup mahdûmu Derviş
1052 senesi saferinde kendisine Sivas valiliği tevcîh edilen Nasuh Paşazâde Hüseyin Paşa’nın Bey’dir. [53]
idamına Sivas vâlîsi İbrâhim Paşa me’mûr oldukda bu da İbrâhim Paşa’nın ma’iyyetine me’mûr Abdullah Paşa evlâdından diğer Hüseyin Bey bin Abdî Bey de Hacı Paşazâde Hüseyin
oldu. Bey’in irtîhâlinde Abdullah Paşa vakfına mütevellî olduğu halde 1066 senesi rebîülevvelinde
Kayseriyye civârında tarafeyn arasında yapılan muhârebede İbrâhim Paşa maktûl ve bu vefât etdi. Bunun da mahdûmu Abdülkerîm Bey’dir. Bunun yerine Hacı Mustafa Beyzâde
da münhezim olduğundan sene-i mezbûre rebîülevvelinde ma’zûl olup Saluzcu karyesi Hüseyin Bey mütevellî oldu. Bunlar da eşrâfdan idiler.
kendisine hass tayin edilerek Amasya’da ikâmet etdi.
1056 senesi zilhiccesinde Amasya mutasarrıfı Ankebût Ahmed Paşa Sivas vâlîsi oldukda Hüseyin Efendi-Vâiz
râbian Amasya mutasarrıfı olup Girid Muhârebesi’ne gitdi. 1057 senesi saferinde muhârebede Amasyalı Oruc oğludur. Üstâz-ı fuzalâ Kâdızâde Hoca Mehmed Ali Efendi’den ikmâl-i
gösterdiği yararlıklara mükâfâten Rûmeli pâyesiyle Trabzon beylerbeyi oldu. tahsîl edib yıllarca tedrîs-i ulûm ederek ders-i âm-ı meşhûr oldu. Ba’dehû dârülhadîs Osmân
1058 senesi muharreminin evâilinde Amasya mutasarrıfı Hoca Ahmed Paşa Trabzon Çelebi müderrisi ve Enderûn Câmii hatîb ve vâizi olduğu halde 1067’de dâr-ı naîme irtihâl etdi.
vâlîsi oldukda Karahisâr-ı şarkî Sancağı ilhâkıyla beşinci defa Amasya mutasarrıfı oldu. Ancak Âlim, vâiz, nefes-i müessir, takrîr ve sadâsı güzel müteşerri’ bir zât idi.
hurûc [50] ve kıyâm eden Sivas vâlîsi Vardar Ali Paşa aleyhine serdâr olan İbşîr Paşa’nın
yardımına Konya beylerbeyi Köprülü Mehmed Paşa ile me’mûr olmuşdu. Hüseyin Ağa-Kara Hasanoğlu
1058 senesi rebîülevvelinde Çerkeş Kasabası havâlisinde olan Vardar Ali Paşa’nın Amasyalıdır. Altıncı cemaât efrâdından bir yeniçeri olup yıllarca yasakcı, ya’nî inzibât
ordusuyla harbe girdiler. Her ikisi de mağlub ve esir olup Vardar’ın katlinden müşkülât ile me’mûru oldu. Ba’dehû mükerreren Amasya serdârı, bir müddet de kır serdârı olarak [54]
kurtuldular. erbâb-ı şekâveti te’dîb ve istîsâlde iştihâr etdi. Ba’dehû ihtiyârlığına binâen 1067’de turnacı-
Muahharan İbşir Paşa yetişib Vardar’ın ordusu münhezim ve kendisi esir olduğundan başı pâyesiyle tekâüd edilerek 1068’de vefât eyledi. Yeniçeri şüc’ânından nâmdâr bir zâbit idi.
paşaları esaretden kurtardı. Vardar’ın başını kesib İstanbul’a gönderdi. Hayfâ ki Köprülü Oğlu Hasan Ağa’dır.
Mehmed Paşa, bu inhizâm ve esareti Hüseyin Paşa’nın kasden yardım etmediğine İbşîr Paşayı
ikna eylediğinden paşanın arz ve inhâsıyla Köprülü Mehmed Paşa’ya hil’ât ve Hüseyin Paşa’nın Hüseyin Bey-Sinan Paşazâde
idamına fermân-ı padişahî geldi. Amasya eşrâfından Ali Bey’in mahdûmudur. 1037’de züamâdan olup muhârebelerde
Binaen aleyh: Hüseyin Paşa kırk yıldan ziyâde gazâlarda imrâr-ı hayat ve muhârebelerde fedâkârane hizmetler etdi. Pederinin vefâtında ceddînin Hacı Hamza ve Amasya’daki hayrât-ı
vatana hidemât etdiği halde ağrâz-ı şahsiyyeye kurban olup 1058 senesi cumâdelûlâ evâhirinde evkâfına mütevellî ve ba’dehû Amasya Alaybeyi ve 1058’de mîr-livâ oldu. Arabgir
kethüdâsı Hacı Efendizâde Sarı Mehmed Ağa [51] Hazinedârı Ali Ağa, silahdârı yeniçeri oğlu sancâğından ma’zûl iken Abaza Hasan Paşa’ya uyduğundan 1069 senesi Cumâdelâhiresinde
Hasan ağalarıyla beraber şehid edildi. i’dâm ve emvâl ve emlâkı müsâdere edilerek ocağı söndürüldü.
Naima Efendi, Köprülü Mehmed Paşa ile Hüseyin Paşa’nın İbşir Paşa ma’iyyetine Diğer Amasya sipâhilerinden ve a’yândan Pirî Beyzâde Hüseyin Ağa ve sipâhi
me’mûr olduklarını yazdığı halde Hüseyin Paşa’nın ve ağalarının idamına dâir sarâhat kethüdâlarından Dede Hasan Ağazâde diğer Hüseyin Ağa ve sipâhi Meşâhîrinden sâbık Zile
vermiyor. Bu vak’ayı Kâtîb Çelebi “Fezleke”sinde yazdığı gibi Amasya sicillâtı’nda mestûr voyvadası diğer Celeb Hüseyin Ağalar da Abaza Paşa’ya uyduklarından târih-i mezkûrde i’dâm
görüldü. [55] edildiler.
Hüseyin Paşa Amasya mîr-livâsı Derviş Bey’in dâmâdı olup emvâl ve emlâkı müsâdere
edildiğinden mahdûmu Derviş Mehmed Çelebi’ye bir hânesinden başka bir nesne bırakılmadı. Hüseyin Bey-Gülâbî Paşazâde
Kayınbirâderi Ebûbekir Bey yetimin vasîsi oldu. Amasya eşrâfından Gülâbî Bey bin Ahmed Bey bin Gülâbî Paşa mahdûmudur.
Amasya’da ceddînin binâ eylediği Gülâbî Paşa Zâviyesi vakfına mütevellî olup 1070
hudûdunda vefât etdi. Kibâr-ı a’yândan hânedân bir zât idi. Yeniçeri zâbitânından, “Paşa”
14 15
24
