Page 583 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 12
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Abdülmü’min Safiyyüddîn el-Amâsî
Amasyalıdır. Fâhir adlı bir zâtın oğludur. Tahsîl-i ilm ü kemâl etmek üzere Mısır ve Şâm ve
Irâk’ı dolaştı. Şâm’da Kadı Cemâleddîn Abdürrahîm bin Ali er-re’îs el-Isnevî hizmetinde hutût-ı
mütenevvi’ayı, ulûm-i edebiyyeyi ahz ederek Bağdâd’a gidip tavattun ve tahsîlini ikmâl etdi.
En ziyâde yazıya itina ederek “İbn-i Bevvâb” demekle meşhûr üstâz Alî bin Hilâl Bağdâdî
yazılarını takdîr edib taklîdine çalıştı. Büyük bir muvaffakiyet gösterdi. Irâk hattâtlarını geçti.
Hutût-ı [88] mütenevvi’ada büyük üstâd oldu.
Bağdâd dârü’l-hulefâsında fevkalâde iştihâr edib pek çok hattât yetiştirdi. Bunlardan biri
halîfe-i Bağdâd olan Musta’sım-billlâh Abdullah el-Abbasî diğeri kıbletü’l-küttâb Yâkût
Musta’sımî’dir. Bir rivâyette 646’da ve bir rivayette 693 saferinin on sekizinde vefât etdi.
Müverrîh Mehmed bin Şâkir el-Kütübî, “Fevâtü’l-Vefeyât” adlı eserinde diyor ki:
“Abdü’l-mü’min bin Fâhir Safiyyüddîn fezâil ve kemâlâtı çok bir zât idi. Arabiyye, nazm-ı şi’r,
ilm-i inşâ gibi çok ilimler bilirdi. Vefatı 693 senesi saferinin on sekizinde vâki’ oldu”
Müstakîmzâde Sa’âdeddîn Süleyman Efendi “Tuhfetü’l-Hattâtîn” adlı eserinde şöyle
yazıyor: “Abdü’l-mü’min bin Safiyüddîn-Amâsî’dir. Alî bin Hilâl merhûmun hutûtuna taklîd
ile hüsn-i mezîd peydâ edib üstâzü’l-esâtize olmuştur.”

Beyit:
Hatt-ı gayrî nesh edib ol kân Yâkût-i hüner
Oldu el-Hakk gıbta-sâz-ı şeyh ü şâb-ı hoş nüvis

Hatta Yâkût Musta’sımî ibtidâ hat vaktinde bunlardan [89] meşk aldığı Hazîretü’l-kasr’da
ve gayrîde mestûr ve (hâme-646) târihinde intikâlleri meşhûrdur.

Abdülmü’min Çelebi-Hâfız
Sivaslı Ahmed Çelebi bin Kutluşah oğludur. Pederiyle beraber 804’de Timur sadmesinde
Sivas’dan kaçıp Amasya’ya cân atmıştı. Meşâhîr-i kurrâdan olduğu münâsebetle Amasya’da
iştihâr edib 845 sâlinden sonra vefât etdi. Âlim, hâfız-ı Kur’ân, şeyhü’l-kurrâ idi. Mahdûmu
Seydî Ahmed Çelebi de kurrâdan idi.

Abdülmü’min Ağa-Kahvecibaşı
Amasyalı Alî’nin oğlu olduğu enderûn ve ze’âmet defterlerinde görüldü. Gençliğinde
enderûn-ı hümâyûna girip iyi terbiye ve ma’rifet öğrendi. Seferli odasından yetişip Dârü’s-
sa’âde ağası meşhûr Hacı Beşîr Ağa’ya kahvecibaşı oldu. Bunun irtihâlinde diğer Beşîr Ağa’nın
kahvecibaşısı oldu.
1161’de Amasya züamâsından Kâsım Ağa’nın vefâtında uhdesinde bulunan karye-i Hacı
Hasan Ma’a Argûma’da 55287 akçe ze’âmet bedeli bunun uhdesine tevcîh edildi. 1165
şa’bânında Beşir Ağa’nın azl ü katlinde tekâ’üd edilip bir kaç yıl sonra vefât etdi.
Mahdûmu dergâh-ı âlî kapıcıbaşılarından el-Hâc Mehmed Ağa’dır. Uhdesindeki ze’âmeti
buna tevcîh edilmişti. Bunun mahdûmu ricâlden Ömer Sâhib Efendi Tersâne emînliğinden
ma’zûlen 1209 saferinde vefât etdi. Bu’nun mahdûmu sudûr-i ulemâdan Nûrullâh [90] Mehmed
Bey 1269 şa’bânında ve bunun oğlu müderrisînden el-Hâc Mehmed Sâdık Efendi 1285’de vefât
etmişlerdir. Bunlara “Kahvecibaşızâdeler” dendi.

Abdülmecîd Bey-Kutlu Beyzâde
Amasya ümerâsından Hayreddîn Halîl Bey bin Nûreddîn Kutlu Bey’in oğludur. Amasya
hükümdârı Şâdgeldi Paşa devrinde nâ’il-i emâret olup Bayındır Beyzâdelere galebe ederek
Amasya’nın havâlî-i garbiyyesi emîri oldu.
İkâmet ettiği yerde bir kasaba yaratıp câmii binâsıyla burayı şenlendirdi. Buraya
Mecitözü dendi. Abdülmecîd-özü demekti. Ba’dehû Amasya emâreti tâbiyet-i Osmâniyyeyi

580
582