Page 599 - 6-8
P. 599
Amasya Tarihi Cilt: 12
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Osmân Bey-Şehzâde
Amasya vâlîsi Şehzâde Sultân Ahmed bin Sultân Bâyezîd Hân-ı Sânî şehzâdesidir.
Amasya’da doğdu. Bâliğ-i rüşd oldukda Çorum sancâğı beyi olup lalası Ahmed Beyle berâber
gitti. 918’de peder ve birâderleri amcası [140] Sultân Selîm ile harbe gidip mağlûb ve esîr
olduklarını işitince Amasya’ya geldi.
İshâk Paşazâde Şa‘dî Paşa Amasya Beylerbeyi olup 918 senesi zilhiccesi yirmisinde
Amasya’ya girdiği gün bâ-fermân-ı padişâhî boğuldu. Ceddi Sultân Bâyezîd’in câmi‘-i
şerîfinde kâ’in türbesine gömüldü. Âlim, kâmil, ulemâyı sever, kerem-kâr bir şehzâde idi.
Kuyûd-i vakfiyede “Şehzâde Osmân Bey bin Sultân Ahmed” diye görüldü.
Osmân Çelebi-Seydî Alîzâde
Amasya ulemâsından ve Hâbil Oğullarından Mevlânâ Seydî Alî Çelebi bin el-Hâc İlyâs
Çelebi mahdûmudur. Amasya ve İstanbul ulemâsından ve hâssaten Kemâl Paşazâde Ahmed
Şemseddîn Efendi’den ikmâl-i tahsîl ederek mülâzim ve ders-i âm oldu.
Ba’dehû müderris ve kadı olup devr-i bilâd ederek Kastamonu kazâsından münfasıl iken
944’de Amasya kadısı olup geldi. Ba’dehû Şehzâde Sultân Mustafâ Amasya vâlîsi olup
geldikde 947’de tekâ’üd edildi. Pirinçci Mahallesi’nde âlî bir dârü’l-hadîs binâ ve emlâk ve
arâzisini bu medresenin mesâlihine vakfederek [141] 952 hudûdunda vefât etdi. Âlim, kâmil,
fezâ’il-i ilmiyye ve ahlâkiyyesiyle meşhûr, kerîm idi. Mahdûmu el-Hâc Ahmed Efendi de
kadılardandır.
Osmân Efendi-Gökşenzâde
Amasyalı Mustafa Çelebi oğludur. Ulemâdan ikmâl-i tahsîl ederek ders-i âm ve müderris-
i be-nâm oldu. 960’da Tokat müftüsü ve Hâtuniye müderrisi olarak Amasya’dan gitdi. Ba’dehû
Trabzon müftüsü ve Hâtuniyye müderrisi olup yükseldi.
Buradan Kefe kadısı oldu. Bundan sonra mükerreren Trabzon ve Amasya kadısı olup
981 sâlinden sonra vefât etdi. Oğulları Mustafa, Abdülvehhâb Efendiler’dir. Bunlara
“Kadızâde” ve “Müftüzâde” dendi.
Osmân Efendi-Emîr Çelebizâde es-Seyyid
Amasya sâdât-ı kirâmından es-Seyyid Hüseyin bin es-Seyyid Muhyiddîn Hüseyin bin es-
Seyyid Sadreddîn Mehmed el-Hüseynî el-Horasânî mahdûmudur. 936 cumâdelâhiresinde
Amasya’da doğdu. Cum’a ve Müfessir Ahmed Efendilerden tahsîl-i ulûm ederek ders-i âm,
müderris ve nakîbü’l-eşrâf kâ’im-makâmı oldu. [142]
Ba’dehû Hüseyniye müderrisi olup ba’zı avârızından müderrislikden azline müte’essir
olup 997 recebinde Bursa şehrine nakl-i ikâmet ve orada Sultâniyye müderrisi olduğu hâlde
1004’de vefât etdi. Ulemâ-yı sâdâttan bir zât-ı sütûde-simât idi. Oğulları es-Seyyid Velî,
Mustafa Efendiler’dir. Es-Seyyid Velî Efendizâde es-Seyyid Mehmed Efendi’dir.
Osmân Efendi-Hacı Baba
Tosyalıdır. İbrâhim bin Abdülkerîm oğludur. Amasya’da Şeyhü’l-harem Sinan, Müfessir
Ahmed Efendilerden vesâ’ir ulemâdan ikmâl-i tahsîl ederek tedrîse mülâzemet ve neşr-i ulûma
himmet etdi. Amasya medreselerini müderrislikle devrettiği esnâda Abdülkâhir Cürcânî’nin
“Avâmil-i mi’e”sini şerh edib 1004’de ikmâl eyledi.
Ba’dehû “Risâle-i Sultâniyye”, “Şerh-i Heyâkil-i Nûrâniyye”, “Kavâ’id-i Fârisiyye” adlı
eserlerini yazıp ikmâl ederek tilmîzi Şeyh Resûl Efendizâde Mahmûd Efendi’ye yazdırdı.
1011’de eşkıyânın hücûmuyla vefât etdi. Bunları eserlerinde yazmıştı. Âlim, fâzıl, üç lisâna
vâkıf kâmil bir zât idi. [143]
596
598