Page 604 - 6-8
P. 604
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
1099 rebîülevvelinin on altıncı günü vezâretle Haleb vâlîsi ve serasker olup Macaristan
üzerine gönderildi. Dayısı Boyacızâde Veliyyüddîn Bey’e de Rûmeli Beylerbeyiliği verildi.
Sadr-ı a’zam olan Siyavuş Paşa’nın takdîrini kazanmıştı.
1099 senesi cumâdelûlâsının evâ’ilinde Sadr-ı a’zam Siyavuş Paşa eşkıyâ-yı sipâh
tarafından öldürülmüş ve bütün hân-mânı söndürülmüş ve yerine Nişancı Ayaşlı İsmâîl
Paşa’nın sadr-ı a’zam olduğunu duymuş fevkalâde müte’essir olmuştu.
Bundan dolayı etrafında toplanan ordu erkânı kendisini sadârete teşvîk ve eşkıyâyı te’dîb
etmeye sevkederek İstanbul üzerine hareket etmesini tensîb etmişlerdi. Bunu haber alan Sadr-ı
a’zam İsmâîl Paşa telâşa düştü. [157]
Bunu muvâfık görmeyen Osmân Paşa, Rûmeli’nde düşman fırkalarının her tarafa tasallut
ettiklerini görüp mukâbele ve müdâfa’a etmeğe ma’iyyetindeki kuvvetin azlığını arz ve
istimdâd etmek üzere kethüdâsı Kara Mustafa Ağa’yı İstanbul’a gönderdi. Levent tedârik ve
irsâl etmek üzere kethüdâsına Karaman eyâletinin verilmesini sancâk-ı şerîf ile mühr-i
hümâyûnu istedi.
Çünkü serasker ta’yîn edilen zât, mümkün mertebe asker, cephâne, zahîre ve hazîne verip
takviye edilmek lâzım gelirken bunlar esirgenmiş o da bunları tedârik etmek üzere her tarafa
saldırmış, halkı iz’âc etmişdi.
Sadr-ı a’zam İsmâîl Paşa tedârikât-ı askeriyyeyi ikmâl ve imdâd edecek yerde Osmân
Paşa’yı seraskerlikden 1099 cumâdelâhirinin yirmisinde azl ederek Bosna vâliliğine ve
Anadolu vâlîsi Vezîr Hasan Paşa’yı da Haleb vilâyetiyle seraskerliğe ta’yîn etmekle beraber
i’dâm edilmesini Rûmeli’ndeki vüzerâya fermân gönderdi. Mevki’ini muhâfazaya çalıştı.
Bunun çıkar bir yol olmadığı erkân-ı devletce [158] takdîr edildiğinden 1099 recebinin
gurresinde İsmâîl Paşa sadâretten azledilip yerine sadr-ı a’zam olan Tekirdağlı Bekri Mustafa
Paşa tarafından Osmân Paşa seraskerlikte ve Haleb vilâyetinde ibkâ edildi.
Bununla beraber Karaman eyâleti verilmiş olduğu hâlde habs ve tevkîf edilen kethüdâsı
Kara Mustafa Paşa ıtlâk ve Silistre eyâleti ve Osmân Paşa’nın akrabâ ve etbâ’ına vilâyetler ve
sancâklar bezl edilerek i’dâm emri iptâl edildi.
Bunun üzerine on iki binden ziyâde mâ’iyyetiyle kalkıp Belgrad’a doğru hareket etdi.
Ancak serasker ta’yîn edilen Hasan Paşa kendisine vârid i’dâm fermanı üzerine kapanmış
olduğundan iki serasker arasında bir kör dövüşü başladı.
Bunu fırsat bilen düşman Belgrad üzerine yürümüştü. İstanbul’dan Hasan Paşa’ya gelen
emîr üzerine seraskerlikten ferâgat edib Osmân Paşa da Belgrad’a kapandı. Büyük bir kuvvet
ve toplar ile Belgrad’ı muhâsara eden düşmana karşı iki aydan ziyâde dayandı. [159]
Düşmanın otuz binden ziyâde kuvveti ve büyük topların kesretine karşı ma’iyyetindeki
kuvvetin ve topların azlığı ve şühedânın kesreti sebebiyle 1099 şevvâlinin yirmi beşinci günü
Belgrad Kalesi düştü. İşte bu düşüş seraskerin hıyânetine haml edilerek etrâf-ı hudûdun
muhâfazasına me’mûr oldu.
1100 muharreminde Belgrad ve Semendire taraflarından gelip Çaçka ve Diragacova
nâhiyelerinden toplanan on iki bin kadar Nemçe ve askerini ma’iyyetindeki dört bin kadar guzât
ile basıp yedi bini kılıçtan geçirmiş ve bekâsı kaçarken Morava ırmağında boğulmuş olarak bir
muvaffakiyet gösterdi.
Ancak Belgrad’ın düşmesi erkân-ı devletçe pek fenâ bir te’sirle karşılandı. Edirne’ye celb
ü da’vet edilen Kırım Hânı Selîm Girây Hân’ın huzûruyla akd edilen meclis-i müşâverede
Selîm Girây sâhib-i terceme aleyhinde söylendi. Bu adam i’dâm edilmedikçe iş düzelmez diye
dayattı.
1100 senesi rebîülâhirinin onyedinci salı günü Osmân Paşa ile bütün etbâ’ ve a’vânının
i’dâmına verilen [160] kararın infâzını Haleb vilâyetiyle serasker ta’yîn edilen Selîm Girây’ın
konakçısı Arab Receb Paşa me’mûr ve işi sezdirmemek için de Osmân Paşa’ya Komanice
eyâleti tevcîh edildi.
601
603