Page 606 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Osmân Efendi-Arpa Emîni
Amasyalıdır. Dervîş Mehmed Ağa’nın oğludur. Sarây-ı hümâyûnda terbiye görüp hatt u
irfânı, hüsn-i hâli olduğundan Amasyalı Müftüzâde Mustafa Efendi’ye dâmâd ve dârü’s-sa’âde
ağası Yûsuf Ağa’ya intisâb ederek müşârun ileyhin kâtibi oldu.
1098’de Yûsuf Ağa’nın azliyle ma’zûl ve ba’dehû [164] hâcegân-ı dîvân-ı hümâyûn
zümresine mülhâk olarak Arpa emîni, ikinci tezkereci oldu. Arpacı Alî Paşa sadâretinde azl
edilip 1106’da süvâri mukâbelecisi, 1108’de arpa emîni oldu.
Beş yıl kadar bu vazîfesinde kalıp sonra vefât etdi. Hatt ü hâli iyi, sâhib-i irfân idi.
Mahdûmu şu’arâdan hattât ve vak’a-nüvîs-i meşhûr Mustafa Sâmî Bey’dir. Bu da hâcegândan
olup 1143’de vak’a-nüvîs olduğu hâlde 1146’da vefât etdi.

Osmân Efendi-Dâmâd el-Hâc
Amasyalıdır. İmâmlardan Ahmed Efendi’nin oğludur. Müfessîr-i meşhûr Amasya
müftüsü el-Hâc Hızır Efendi’nin halka-i tedrîsinde ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm ve fâzıl-ı
müşârun ileyhe dâmâd oldu. Üstâdının zamân-ı fetvâsında müsevvid ve fetvâ emîni olduğundan
onunla beraber Kıbrıs’a gönderildi.
1072’de avdet ettikde Halfet Gâzi müderrisi ve üstâdının yine müftülüğünde müsevvid
ve emînü’l-fetvâsı olup eski mevki’ini buldu. Tedrîse mülâzemet ederek Iydî Bayrâm
Efendi’den sonra Sultân Bâyezîd müderrisi olup yevmî seksen akçe vazîfe aldı. [165]
Amasya’da meclis-i a’yân açıldıkda a’zâ olup idârî ve içtimâî işlerle de iştiğâl etdi. Son
yıllarda her şeyden ferâgat edib yalnız tefsîr ve hadîs tedrîsâtına ve ibâdete hasr-ı evkât ederek
1112 senesi evâ’ilinde dâr-ı na’îme irtihâl etdi.
Âlim, usûl ü fürû’da mâhir, ulûm-i edebiyyede kâmil, müteşerri’ olup meşâhîr-i fuzalâdan
idi. “Hızrî” mahlâsıyla şâir olup edebiyât-ı Arabiyye ve Fârisîde sâhib-i kemâl idi. Mahdûmu
Ahmed Mâhir Efendi’dir.

Osmân Efendi-Hâcezâde es-Seyyid
Amasyalıdır. Mu’allim-i Sultânî Amasyalı Ömer Efendizâde Rûmeli kazaskeri Abdullah
Efendi’nin mahdûmu ve Amasya’da nakîbü’l-eşrâf kâ’im-makâmı olan es-Seyyid Osmân
Efendi bin es-Seyyid Mustafa Efendi’nin kızı oğludur.
Pederi Amasya’da ikâmete me’mûr iken 1036’da Amasya’da doğdu. 1039’da pederi ile
beraber İstanbul’a gidip Minkârîzâde Yahyâ Efendi’nin halka-i tedrîsinde ikmâl-i tahsîl ederek
1056 recebinde Şeyhülislâm Bahâyî Mehmed Efendi’den tedrîse mülâzim ve müderris olup
vâsıl-ı erbâ’in oldu.
1067 recebinde kırkdan ma’zûl iken yeni yapılan Hüsrev [166] Paşa Medresesi’ne ilk
müderris olarak hâric pâyesiyle taltîf edildi. 1069 rebîülevvelinde hareket-i misliye pâyesiyle
1073 muharreminde Rum Mehmed Paşa, 1076 zilka’desinde Ebü’l-fazl Mahmûd Efendi
medreselerine müderris oldu.
1079 rebîülevvelinde Fâtîh’de Mehmed Ağa, 1080 rebîülevvelinde Sâhn-ı Semâniyye ve
rebîülâhirinde Mu’îd Ahmed Efendi, 1081 muharreminde Eski Murâd Paşa, 1084
rebîülevvelinde Şehzâde Mehmed, 1086 cumâdelûlâsında dârü’l-hadîs-i Süleymaniye
medreselerine müderris olarak ikmâl-i devre-i medâris etdi.
1087 zilhicce gurresinde Haleb kadısı olup 1089 rebîülâhirinde ma’zûl ve 1092
rebîülâhirinde Bursa mollası olup 1093 cumâdelûlâsında ma’zûl ve 1095’de Mekke-i
mükerreme kadısı olarak Hicâz’a gitdi. Tam bir yıl orada kalıp ikmâl-i müddet-i örfiyye ederek
avdet etdi.
1096 cumâdelûlâsında İstanbul kadısı, 1097 cumâdelûlâsında müddetini ikmâl ederek
ma’zûl ve 1098 rebîülevvelinde Anadolu kazaskerliği pâyesiyle tebcîl edilip 1103
muharreminde Anadolu kazaskeri oldu. 1104 muharreminde ma’zûl ve 1105 zilka’desinde
Rûmeli [167] kazaskerliği pâyesiyle mükerrem ve 1106 şa’bânında nakîbü’l-eşrâf oldu.

603
605