Page 79 - 6-8
P. 79
Amasya Tarihi Cilt: 9
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
kasâbâta kâdı oldu. Tûl-i müddet icrâ-yı ahkâm-ı kazâ ederek 1235 sâlinden sonra vefât etdi. Mahdûmları es-Seyyid Ali, Hüseyin, Mehmed, Emrullah Efendiler [244] malikâne
mutasarrıfı oldular. Bunlardan es-Seyyid Mehmed Efendi 1222’de ve es-Seyyid Hüseyin
Hamdullah Baba-Bektaşî Efendi 1223’te ve bunun mahdûmu es-Seyyid Mehmed Çelebi 1224’de vefât edib es-Seyyid
Zilelidir. Tarîkat-i Bektaşiyye erenlerinden olup Kırşehir’de [241] zâviye-i Bektaşiyye Ali Efendizâde es-Seyyid Süleyman Efendi ile es-Seyyid Emrullah Efendizâde es-Seyyid
şeyhi olmuşdu. Bektaşî Tekkelerini teftîşe me’mûr olan Çerkeşli Mehmed Efendi’nin arz ü Hüseyin Abdülkerîm Efendiler mutasarrıf-ı mâlikâne oldular.
inhâsıyla 1244’de Amasya şehrine gönderildi. Hazret-i Pir İlyâs civârında eş-Şeyh Osmân
Efendi’nin tekkesinde ikâmet etdi. Hamdi Mehmed Bey-Hacı Es’ad Ağazâde
Bir müddet takiyye ızhâr ederek kendisini ehl-i sünnet gösterdi. Sultân Mahmûd-ı Amasyalıdır. Amasya a’yânından Hasan Bey bin el-Hâc Es’ad Ağa’nın mahdûmudur.
Sânî’nin irtihâlinde Bektaşîler eski hürriyetlerine mâlik olduğundan tekke civârında yârânı Takriben 1268’de Amasya’nın Eski Kethüdâ Mahallesi’nde doğdu. Rüştiye mektebinin ilk
kendisine bir hâne tedârik ederek orada Bektaşiyye âyînini yaptı. küşâdında dâhil olup fünûn-ı lâzimeyi ba’de’t-tahsîl İstanbul’a giderek Mekteb-i hukuka girdi.
Amasya’ya gelen Çırçırlıoğlu Arslan Ali Baba ile sohbetleri pek meşhûr olup Arslan 1294’de müddeî umûmî olup birkaç sancağa gitdi. Bâ’dehû ceza re’isi olup 1306’da Sivas
Baba’nın vefâtında Amasya köylerinde mevcud olan Bektaşîler’in mercii ve mu’tekadı olduğu vilâyeti istinâf müddeî umûmîsi olarak mütemâyiz rütbesini aldı. 1309’da Cezayir-i Bahr-i
halde 1271’de ahiret evine göçtü. Sefid vilâyeti istinâf müddeî umûmîsi olup 1310’da ûlâ sânîsi rütbesini aldı.
Uzun boylu, sübû yüzlü, saç ve sakalı gâyet gür, müşekkel, kalın kaşlı, büyük başlı, nekre- 1314’de Beyrût ve 1315 senesi muharreminde Trabzon vilâyetleri istînâf müddeî
gû, mudhikâta mâil, mübâlât-ı dîniyesi yok, gülünç sözlü ve halleri çok idi. Vefâtından sonra umûmîsi olup vilâyetlerin ahvâl-i [245] husûsîyesini Sultân Abdülhamîd-i Sânî’ye arz ve i’lâm
köylü Bektaşîler tarafından üzerine bir türbe yapıldı. Dâmâdı meşhûr Zilelizâde Ebûbekir ederek müşârün-ileyhin teveccühâtını kazandığından 1318’de Beyoğlu mahkemesi âzası olarak
Vahdetî Efendi’dir ki tercemesi yukarıda yazıldı. [242] İstanbul’a gelip ûlâ evvelî rütbesini aldı.
1318 senesi şâbânında Üsküdar mutasarrıfı muavini ve şevvâlinde Üsküdar mutasarrıfı
Hamdi İbrâhim Çelebi-Şeyh Hamîdoğlu olup zilhiccesinde rütbe-i bâlâyı aldı. Sekiz yıl kadar Üsküdar’da hasâfet-kârâne ifâ-yı vazîfe-i
Amasyalıdır. Mevlânâ Burhaneddîn Ahmed bin eş-Şeyh Hamîdeddîn AbdülHamîd sadâkat edib Sultân Abdülhamîd Hân’ın itimâdını kazandı. 1306 senesi cumâdelâhiresinde
Hüsrev Şâh’ın mahdûmudur. Ulemâdan tahsîl-i ulûm edib ders-i âm ve müderris-i be-nâm oldu. zabtiye nâzırı olacağı esnâda meşrûtiyet ilân edildiğinden bi’z-zarûre makâmdan çekildi.
Amcası Hoca el-Hâc Süleyman Çelebi’nin binâ eylediği mescid-i şerîfin imâmı olduğu halde 1327 senesi rebîülevvelinin yirmi yedinci günü 31 Mart hadisesinden dolayı bir şübhe
907 senesi hudûdunda vefât etdi. Ulemâ ve şuarâdan idi. üzerine Üsküdar’daki konağından kaldırılıb İstanbul Divân-ı harbine getirilirken Şirket-i
Hayriye vapurundan Kızkule civârında kendini denize atıb mağrûken vefât etdi.
Hamdi Ahmed Efendi-Kâtib Umûr-ı adliyede mâhir, muktedir, idâre-i mülke kâdir, cesûr, fatin, gâyet müşekkel,
Amasyalı Mahmûd’un oğludur. Ulemâdan tahsîl-i ilm ü irfân ve hattâtlardan hutût-ı kesifü’l-lihye, yakışıklı, faâl, iş-güzâr, âl-i cenâb muktesıd bir zât idi. Kardeşleri Ahmed Nâfiz,
mütenevvi’ayı ahz ü temmeşşük ederek ketebe-i livâdan oldu. Hayli müddet darb-hâne kâtibi Abdülkadir Kadri Beylerdir. [246] Diğer birâderi İbrâhim Cemal Bey’dir.
olup 995’de kâtib-i divân-ı livâ görüldü. 1009’da vefât etdi. Kâtib, hattât, şâir, edîb idi.
Hamza Bey Emîr-Şerefeddîn el-Atabekî
Hamdi Mehmed Efendi-Kâtib-i Masraf Amasya’da medresesi olan Atabeg Nasıreddîn Ahmed Beyzâde Emîr Hayreddîn Hızır
Merzifonlu Ali Ağa’nın mahdûmudur. 1087’de muhâsebe kalemine şâkird olup orada Bey’in mahdûmu olup Atabegoğlu, “Veled-i Atabeg” demekle meşhûrdur. Amasya hükümdârı
tefeyyüz ederek hulefâdan ve 1087 senesi şa’bânında sadrâzam olan Merzifonî Kara Mustafa el-Hâc Şâdgeldi Paşa bin el-Hâc Kutluşâh ümerâsından ve ceddi evkâfı mütevellîsi oldu.
Paşa’ya kâtib-i masraf ve 1093’de tezkere-i sânî-i sadâret oldu. [243] 1095 senesi 788’de Sultân Murâd Hüdavendigâr’a arz-ı inkiyâd ve biât ederek müşârün-ileyhin
muharreminde Kara Mustafa Paşa’nın i’dâmını müteâkib azl ve nekbete uğradı. 1098’de baş- ümerâsından oldu. Rûmeli muhârebâtında isbât-ı vücûd edib 804’de Timur muhârebesinde
muhâsebeci ba’dehû Merzifonî Hacı Ali Paşa’nın sadâretinde sânîyen tezkere-i sadr-ı âlî oldu. vefât etdi. Ümerâ-yı meşhûreden idi. Mahdûmu Şemseddîn Ahmed Bey ve birâderi İlyas
Müşârün-ileyhin azlinde yine ma’zûl olup sonra sânîyen baş-muhâsebeci oldu. Bey’dir. Hacı İlyas Beyzâde Hamza Bey’de bu muhârebede gâib oldu.
1109’da Amcazâde Hüseyin Paşa’nın sadâretinde Almanya devleti nezdine elçi tayin
edildi. Hüseyin Paşa’nın himâyesine mağrûren, affını ricâ eyledikde baş-muhasebeden azliyle Hamza Bey-Bîçâroğlu Nureddîn el-Hâc
Rodos’a nefyen gönderildi. Ba’dehû ma’fûven avdet edib 1115 târihlerinde vefât etdi. Kâtib, Amasyalıdır. Ümerâdan sâbıkü’t-terceme Bîçâr Bey’in mahdûmu ve İsmail Paşa’nın
şâir, müteharrik bir zât idi. birâderidir. Amasya hükümdârı Çelebi Sultân Mehmed Hân’a bevvâb-ı Sultânî ve ba’dehû
emâretle Tokat Sancağı Bey’i olup 816’da Çelebi Sultân’ın Edirne’de Taht-ı Osmaniye
Hamdi Ahmed Efendi-Vâsi’ Çelebizâde es-Seyyid el-Hâc cülûsunda [247] ibkâ edildi. 822’de Tokat’a hücûm eden İnaloğlu Yar Ali Bey’in harbinde
Amasyalıdır. Pervane Bey vakfı mütevellîsi Yahya Efendi bin Habib Efendi bin yaralanıb 833 senesi ramazanın beşinde vefât etdi. Kibâr-ı ûmerâdan nâmdâr bir zât idi.
Abdülvâsi’ Çelebi mahdûmudur. Terceme-i hâli yukarıda cilt 6, sahife 633’de yazıldı. Meşâhîr- Tokat’da binâ etdiği mescidi civârında Hamzalar mezârlığında medfûn olup seng-i mezârında
i şuarâdan âlim, hattât bir zât idi. târih-i vefâtı bâlâda yazıldı.
Mahdûmları Ahmed, Mehmed Beylerdir. Ahmed Bey genç iken vefât edib pederinin
Hamdi Mehmed Efendi-Müftüzâde es-Seyyid yanında medfûndur. Mehmed Bey Amasya’dan Geyve’ye kaldırılmış, orada binâ eylediği
Lâdiklidir. Es-Seyyid Ali Efendi mahdûmu olup pederinin irtihâlinde Pervâne Bey zâviye ve imârete 832 senesi şevvâlinde Amasya’da pederinden kendisine intikâl eden bir
Malikânesi mutasarrıfı olarak ders-i âm oldu. Sultân Mehmed Hân-ı Râbi câmi-i şerîfinde tedrîs kervansarayı, on bir adet dükkânı, Heniske ve Menkire köylerini ve iki kıt’a bağı ve Sûhlar
ve tezkîre mülâzemet ederek 1207’de vefât etdi. Ulemâdan şâir, mütekellim bir zât idi. Çiftliği’ni vakf etmişdir. Bunun mahdûmu Hamza Bey de ümerâdandır.
68 69
78
