Page 81 - 6-8
P. 81
Amasya Tarihi Cilt: 9
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
“Merhûmun defni gecesi cesedîni yemek için bir kurt gelip kabrini eşerken merhûm sağ elini
Hamza Paşa-Yahşî Beyzâde uzatıb kurdun boğazını sıkarak boğar. Bundan dolayı ‘Kurt Boğan Evliyası’ diye meşhûr olur.”
Amasyalıdır. Kibâr-ı ümerâdan Yahşi Bey bin İsa Bey’in mahdûmu ve sadr-ı esbak Mahdûmları Akşemseddîn Mehmed, Kudbeddîn Mahmûd, Şehabeddîn Ahmed Çelebilerdir.
Bâyezîd Paşa’nın birâderidir. Çelebi Sultân Mehmed Hân’ın havâss-ı ümerâsından olup Siroz Kudbeddîn Mahmûd Çelebi Amasya’da kalıb mahdûmu “Paşa Çelebi” demekle meşhûr
[248] Beyi iken 822 senesi cumâdelâhiresinde Melik Gâzi İsmail Bey’in vefâtı üzerine Amasya Gıyaseddîn İbrâhim Efendi kibâr-ı mevâlîdendir.
vâlîsi Şehzâde Sultân Murâd’ın lalası olarak Amasya’ya geldi.
824’de Sultân Murâd’ın taht-ı saltanata cülûsunda Edirne muhâfızı olup 826’da birâderi Hamza Bey-Bâyezîd Paşazâde
Bâyezîd Paşa’nın ma’iyyetinde “Düzme Mustafa” denilen Şehzâde Sultân Mustafa harbine Amasyalıdır. Sadr-ı esbak Yahşi Beyzâde Bâyezîd Paşa’nın ikinci mahdûmudur.
gitdi. Birâderi esir ve şehîd olduğu esnâda firâr edib Edirne’ye geldi. Pederinin sadâretinde ümerâdan olup [252] bir müddet Çirmen Beyi oldu. Ba’dehû Bursa
827’de Silistre Beyi olup Sultân Mustafa’nın ahvâlini tarassuda me’mûr oldu. 828’de muhâfızı olup 843’de Amasya vâlîsi Şehzâde Alâeddîn Bey’in ma’iyyet me’mûru oldu.
Şehzâde-i müşârun-ileyhin üçüncü defa hurûc ve kıyâmında ma’iyyet-i mevcûdesiyle üzerine 846’da şehzâde-i müşârün-ileyhin yatağında ihnâk edilmesine binâen Bursa’ya kaldırıldı.
hücûm edib kardeşinin intikâmını aldı. Şehzâdenin maktûlen vefâtı üzerine 829’da Anadolu Ba’dehû vefât etdi. Meşâhîr-i ümerâdan idi. Mahdûmu Mehmed Bey de ümerâdandır. Birâderi
beylerbeyi olarak Ankara’da ikâmet etdi. İsa Bey olup Bursa’da hayrât ve evkâfı vardır.
831’de ma’zûlen gelip az sonra Edirne’de vefât etdi. Meşâhîr-i ümerâdan bir zât idi.
Mahdûmlarından Yahşi Bey meşhûr olup İstanbul fethinde şehîd oldu. Bunun evlâdından Hamza Bey-Yahşî Beyzâde
İskender Paşa bin Mustafa [249] Bey ve Ahmed Paşa ma’rûfdur. Diğer mahdûmu Ahmed Amasya ümerâsından olup 804’de Timur harbinde vefât eden İsa Bey bin Yahşi Bey’in
Bey’dir. mahdûmu ve Bâyezîd Paşa’nın birâderzâdesidir. Pederinin vefâtında yetim olup Bâyezîd
Paşa’nın vesâyetinde büyüdü. Müşârün-ileyhin sadâretinde ümerâdan olup 857’de İstanbul
Hamza Bey-Yazar Beyzâde fethinde şehîden vefât etdi. Mahdûmları İsa, Mehmed, Kasım Beylerdir.
Amasyalıdır. Anadolu beylerbeyi Firûz Paşa’nın mahdûmudur. Pederinin hayatında
züamâdan olup Çelebi Sultân Mehmed Hân’ın istiklâline fedâkârâne çalıştı. 816’da Sultân-ı Hamza Çelebi-Hekim Nureddîn
müşârün-ileyhin müstakillen Edirne’de taht-ı Osmaniye cülûsunda ümerâdan oldu. Amasya etibbâsından Sabunîzâde Mevlânâ İzzeddîn Hasan bin Mevlânâ Hacı İlyas
826’da İzmir-oğlu harbine me’mûren serdâr olup İzmir Bey’i Cüneyd ve oğlu Hamza Hekim Çelebi mahdûmudur. Pederinden tahsîl-i tabâbet ve sâir ulemâdan ahz-ı ulûm ederek
Beyleri ahz ü takdîm-i dergâh-ı padişâhî eylediğine mükâfâten İzmir vâlîsi ve 827’de Antalya ders-i âm ve Atabeg müderrisi [253] ve sonra Dârü’ş-Şifâ tabîbi oldu.
muhâfızı ve hudûd-ı Karamâniyye kumandânı oldu. Birkaç defa Karamânîleri bozdu. 848’de ders-i âm iken yazdığı “Kitâbü’l-Kâfî Şerhü’l-Pezdevî” âhirinde “Ketebehü’l-
833’de Karamanzâde İbrâhim Bey’in büyük bir kuvvetle hücûmunda mağlûb olduğundan fakîr Hamza bin Mevlânâ el-merhûm Hasan bin Mevlânâ el-Hâc İlyas el-hakîm el-Amâsî” diye
azl edilib merakından 834’de vefât etdi. Esdikâdan bir emîr-i dil-ber idi. Mahdûmları Mehmed, imzâsını vaz etmiş olduğu görüldü. “Usûl-i Pezdevî Şerhi”ni tedrîs etdiği anlaşıldı. 867
Firûz Beylerdir. hudûdunda vefât etdi. Meşâhîr-i fuzalâ ve etibbâdan idi.
Hamza Çelebi-Mevlânâ Nureddîn Hamza Bey-Şarâbdâr el-Hâc
Amasyalıdır. Muallim-i Sultânî Sofu Bâyezîd Çelebi mahdûmu [250] olup “Sofuzâde” Amasyalıdır. Sivas ve Amasya hükümdâr-ı meşhûru Sultân Alâeddîn Eretna Hân
demekle meşhûrdur. Ulemâdan tahsîl-i ulûm ederek ders-i âm ve müderris-i be-nâm oldu. Sonra evlâdından Ahmed Bey bin Mehmed Bey bin Emîr Alâeddîn Ali Bey bin Emîr-i Kebîr
Sultân Murâd-ı Sânî Amasya vâlîsi iken saray gılmânına muallim ve 824’de kadı olup 838 Nâsıreddîn Mehmed Bey bin Sultân Eretna Hân’ın mâhdûmudur.
sâline doğru vefât etdi. Ulemâdan idi. Mahdûmu Mehmed Çelebi’dir. Amasya’nın İçeri şehrinde doğdu. Şehzâdegânın dâirelerinde hizmet ederek Amasya’da
vâlî iken Şehzâde Alâeddîn Bey’e şarâbdâr oldu. 846’da müşârün-ileyhin ihnâkında bir müddet
Hamza Çelebi Mevlânâ-eş-Şeyh Nureddîn menkûb olup Hicâz’a gitdi. Avdetde kendi umûruyla iştigâl etdi.
Şamlıdır. Fuzalâ-yı meşâyîh-i kirâmdan evârifü’l-maârif sâhibi eş-Şeyh Şehâbeddîn 855’de Sultân Mehmed Hân’ın cülûsunda nâil-i emâret [254] olup 857’de İstanbul’un
Ömer es-Sühreverdî ahfâdından Alaeddîn Ali bin Mehmed bin Mahmûd bin Hediyyetullah bin fethinde isbât-ı liyâkat etdi. Pâdişâhın teveccühâtını kazanıb 858’de Amasya vâlîsi olan Sultân
Mûsa bin Mehmed bin eş-Şeyh Şehâbeddîn es-Suhreverdî mahdûmudur. Silsile-i nesebi Bâyezîd-i Sânî’nin ma’iyyetine me’mûr oldu.
Hazret-i Ebûbekir es-Sıddîka müntehî olduğu yukarıda Ak Şemseddîn Efendi tercemesinde 864’de Amasya Vilâyeti muhâfızı olup dokuz yıl kadar müstakîmâne ifâ-yı vazîfe etdi.
yazıldı. 873’de Uzun Hasan Şâh’ın Anadolu’ya tecâvüzatı hissedildiğinden Tokat muhâfızı olup gitdi.
Şam’da doğub tahsîl-i ulûm etdikden sonra 793’de yahut 799’da Anadolu’ya hicret 875’de Uzun Hasan’ın savletine karşı Tokat’ı müdâfaa edebildiyse de 876’da mağlûb ve esîr
ederek Amasya’ya gelip Şamlılar Mahallesi’nde ikâmet etdi. İbtida ders-i âm olup tedrîs-i ulûm olup 877’de müteessiren vefât etdi.
etdi. Ba’dehû müfti’s-sakaleyn unvânıyla meşhûr olan Gümüşlüzâde Pir Abdurrahman Çelebi Asîl, tab’an kerîm, sâhib-i hayr ü hasenât bir emîr-i nâmdâr idi. Amasya’da Hacı Hamza
sohbetinde tekmîl-i sulûk edib Ahi Saadeddîn Tekkesi şeyhi oldu. [251] Bey Mahallesi bunun nâmına mensûb olup mahallesinde bir mescid-i şerîf ve civârında bir
Yirmi yıl kadar bu tekkede icrâ-yı meşîhat, halkı tarîk-i müstakîme irşâd edib 841 mekteb ve iki çeşme yaptırdı. Mescidi hazîresinde medfûn olduğu meşhûr ise de kabri
hudûdunda dâr-ı naîme irtihâl etdi. Âlim, muhaddis, vâiz, kâmil, âbid, mazınne-i kerâmet bir bulunamadı.
şeyh-i zâhid idi. Ok Meydanı mezârlığında kâin türbesinde medfûndur. Elsine-i âmmede 878’de şu hayrât-ı şerîfenin evkâfını mahdûmları el-Hâc Ahmed, İsa, Mahmûd, Kâsım
“Kurtboğan Evliyâsı” demekle meşhûrdur. Beyler tanzîm ederek hayrâtını ihyâ etdi. İnepazar’da da bir câmi-i şerîfi ve çiftliği vardır.
Mustafa Vazıh Efendi Amasya Târihi’nde bu lakabın sebebini şöyle anlatıyor:
70 71
80
