Page 475 - muze

Şekil 4.6. Sikke Malzemelerinin Sultanlara Göre Dağılımı

4.4. Yazı

İslamiyet’in kabul edilmesiyle birlikte mimariden el sanatlarına kadar pek çok
alanda değişimler yaşanmaya başlamıştır. Bu değişimlerin en önemlilerinden biri

“Hat Sanatı”dır. Hat; çizgi, satır, yazı, padişah yazısı, buyruk anlamlarına
gelmektedir. Arap harflerinden doğarak İslam medeniyetinde müstakil ve fevkalade

bir mevki kazanan güzel yazı sanatı olmuştur. 559 İslam’ın doğuşundan itibaren çok

kısa bir süre içerisinde müslüman sanatçının elinde bir sanata dönüşmüş, mantıki
sembol olmasının ötesinde duyusal sezgiye hitap eden estetik bir anlam

kazanmıştır. 560 Yüzyıllar boyunca İslam devletlerinin ortaklaşa geliştirip
kullandıkları hat (yazı) sanatı “Türk Hat Sanatı” adıyla anılacak ilk temellerini II.

Mehmed (Fatih) döneminde atmıştır. Hem Fatih döneminde hem de sonraki
yüzyıllarda hat sanatının muhteşem örnekleri İstanbul’da üretilmiş olup, ekol ve

üslupları buradan farklı coğrafyalara yayılmıştır. 561 Hat sanatı mihrap, minber,

mahfil yazıları, kitabe ve levha uygulamaları gibi mimari dekorasyonda; kumaş, çini,
tahta ve metal işleri gibi el sanatlarında kullanılan başlıca süsleme unsuru olarak

karşımıza çıkmaktadır. Bunların dışında yazının kullanıldığı bir başka önemli alan

ise sikkeler olmuştur. Sikkeler, ticari araç olmalarının yanı sıra yazı tarihi, yazının

559 Mustafa Bektaşoğlu, Anadolu’da Türk İslâm Sanatı, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara
2009, s. 22.
560 Turan Koç, İslâm Estetiği, İsam Yayınları, İstanbul 2014, s. 156.
Abdülhamit Tüfekçioğlu, “Osmanlı Sanatının oluşumunda Yazı”, Hat ve Tezhip Sanatı, ed. Ali
561
Rıza Özcan, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 2009, s.59.
466