Page 478 - muze

6 adet sikke (Kat. No. 57, 58, 59, 60, 61, 63) III. Ahmed dönemine aittir.

Sikkelerden 5 tanesi (Kat. No. 57, 58, 59, 60, 61) Kostantiniyye, 1 tanesi (Kat. No.
63) İslambol darplıdır. Sikkelerin hepsi gümüştür.

I. Mahmud dönemine ait 5 adet sikkede (Kat. No. 66, 67, 68, 69, 71) işaret

harf görülmektedir. 2 tanesi (Kat. No. 66, 67,) İslambol, 1 tanesi (Kat. No. 68) Mısır

darplı olan sikkeler altındır. 2 adet sikke (Kat. No. 69, 71) ise Kostantiniyye darplıdır
ve gümüştür.

Tablo 4.1. Sikkelerde Yer Alan İşaret Harfler

Ayn Dal Ayn Ayn Elif Mim

Re Elif Ayn Be Mim Re He Ayn Dal
4.6. Tuğra

Her Osmanlı padişahının saltanatı süresince devleti temsilen kullandığı özel

şekilli alâmete “tuğra” denilmektedir. Hükümdarın mühür ve imzası anlamına
gelmektedir. 566 Hükümdarın yazılı alameti olan tuğralar, eski Türk devletlerinde

belgelerin üst kısmına yerleştirilmek suretiyle kullanılmış, bu gelenek Osmanlı
İmparatorluğu tarafından devam ettirilmiştir. Ancak Osmanlılar zamanında gelişmiş

olan tuğranın formu kendine mahsustur. Osmanlı tuğrası “Orhan bin Osman”

yazısının istifi ile metindeki diğer harf ve kelimelerin stilize edilmesinden
doğmuştur. 567 Başlangıçta basit çizgilerden oluşan tuğra ilk olarak Orhan Gazi

döneminde uygulanmıştır. Ancak tuğralara zaman içinde eklemeler yapılmıştır. 568
Orhan Gazi’nin tuğrasında sadece padişahın adı ve babasının adı yer alırken, I.

Bayezid’in tuğrasına ilk defa unvan olarak “han” kelimesi padişahın babasının

ismine bağlı şekilde eklenmiştir. II. Murad’ın tuğralarında ilk defa “muzaffer”
kelimesi görülmeye başlanmıştır. II. Mehmed tuğralarında “muzaffer” kelimesine

“daima” tabiri dâhil edilmiştir. I. Selim’den itibaren tuğralara “şah” kelimesi ile
“muzaffer daima” kelimesinin başına “el” edatı eklenmiştir. Sultan I. Süleyman’dan

566 Mustafa Uğur Derman, “Padişah Tuğralarındaki Şekil İnkilâbına Dair Bazı Gerçekler”, Hat ve
Tezhip Sanatı, ed. Ali Rıza Özcan, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 2009, s. 127.
567 Umur, Osmanlı Padişah Tuğraları, s. 15.
568 Derman, “Padişah Tuğralarındaki Şekil İnkilâbına Dair Bazı Gerçekler”, s. 127.
469