Page 54 - muze
P. 54
ağırlığına indirilerek, içindeki saf gümüş miktarı 5,88 gramdan 3,70 grama
düşürülmüştür. 300
Rumi Altın
II. Mahmud zamanında basılmış olan altın paralara verilen addır. Saltanatının
ilk yıllarından itibaren basımına devam edilen zer-i mahbublardan tasarım olarak
farklı, “Rumi altın” adında altın sikkeler daha darp edilmeye başlanmıştır. 301 Bu
sikkelere “Atik Rumi”, “Cedid Rumi” de denilmiştir. Atik Rumi 9. cülusundan 13.
cülusuna kadar dört defa, Cedid Rumi altını da 9.cülusundan 15. cülusuna kadar altı
defa basılmıştır. Halk arasında bu altın sikkelere “Yazılı Mahmudiye” adı
verilmiştir. 302 Bu sikkelerin tek ve çifte olmak üzere iki cinsi bulunmaktadır. 303 Atik
Rumiler 956 ayar, Cedid Rumiler 800 ayar olarak darp edilmişlerdir. Atik Rumi
altınlarının etrafı genellikle çelenkli, Cedid Rumi altınlarının ise etrafı yazılıdır. 304
Adli Altın
II. Mahmud zamanında basılan altın sikkelerden biridir. Sultanın tahta çıkışının
14. yılında darp edilmiştir 305 ve yazdığı şiirlerde kullandığı adli mahlasına ithafen
“Adli” adıyla anılmıştır. 306 Aynı yıllarda tuğrasının sağında yer alan motiflerin
kullanımından vazgeçilerek “Adli” mahlası paralara ilave edilmiştir. 307 Sonradan
“atîk adlî” olarak adlandırılan bu altınlar 19 kırat ayarında basılmıştır. 308 Paraların
üzerindeki yazıların azlığından dolayı kalpazanlar tarafından taklitleri çoğalınca
şeyhülislamın da fikri alınarak tuğralı yüzün etrafındaki yazılar yenilmiş ve 1824
tarihinde tekrardan piyasaya sürülmüştür. Bu altınlara “cedid adli” adı verilmiştir. 309
Darülhilafe
Sultan II. Mahmud’un 15-16. saltanat yıllarında basılmış olan altın paradır.
Sikkelerin, basım yeri olarak “Darül-Hilafeti Aliye” ve “Darülhilafeti Seniye” yazılı
300 Damalı, A’dan Z’ye Osmanlı Nümismatik El Kitabı, s. 56.
301 Damalı, Osmanlı Sikkeleri Tarihi, C. 8, s. 2673.
302 Pakalın, “Rumi Altın”, C. III, s. 58.
303 Kocaer, Osmanlı Altınları, s. 31.
304 Damalı, A’dan Z’ye Osmanlı Nümismatik El Kitabı, s. 184.
305 İbrahim Artuk, “Adli Altın”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 1, Türkiye Diyanet
Vakfı Yayınları, İstanbul 1988, s. 389.
306 Damalı, A’dan Z’ye Osmanlı Nümismatik El Kitabı, s. 13.
307 Ölçer, Sultan Mahmud II Zamanında Darp Edilmiş Osmanlı Madeni Paraları, s. 14.
308 Artuk, “Adli Altın”, C. 1, s. 389.
309 Serkan Kol, Sultan II. Mahmud Döneminde Adlî Altını Darbı (1822-1827), Bilecik Şeyh Edebali
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilecik 2020, s. 15.
45