Page 52 - muze

Abdülmecid 15,5 mm. çapında, 0,85 gram ağırlığında yarım zer-i mahbublar

bastırmış; fakat 1844 tarihinde yapılan sikke tashihinden sonra tedavülden
kaldırılmıştır. 288

Zolota

Lehistan’da (Polonya) basılmış bir çeşit gümüş paradır. Adını Lehistan parası
zloti’den almaktadır. Bu paralara “zolta”, ”zolete” gibi isimler de verilmektedir. 289

17. yüzyıldan itibaren Osmanlı darphânelerinde Lehistan zolotalarına benzer, 90 akçe
değerinde yeni zolotalar darp edilmeye başlamıştır. Zolotadan daha ağır ve riyal

ölçülerinde sonradan kesilmiş gümüşlere ise kuruş denmiştir. II. Mustafa döneminde

tuğralı yeni kuruş ve zolotalar çıkarılarak, eski kuruş ve zolotalar tedavülden
kaldırılmıştır. Zolota tipi sikkelerde 18. yüzyılın ilk yarısında artış görülmüştür.

Ancak 1719 tarihinde, zolotaların piyasa değerinin darphanenin belirlediği gümüş

değerinden yüksek tutulması ve tedavüldeki zolotaların tüccarlar tarafından yurt
dışına çıkarılmasıyla hem kullanımı durmuş hem de piyasa da bulunmaz olmuştur.

Bu durumun ekonomik bunalım yaratması 60 dirhem halis gümüş ile 40 dirhem bakır
karışımından oluşan 100 dirhemlik 16 adet yeni zolotaların basılmasına neden

olmuştur. Böylece bir zolota 6, 25 dirhem (20, 04 gram)=90 akçe =30 para değerinde
basılmıştır. Bir süre daha kullanılan zolotalar I. Abdülhamid döneminde tedavülden

kaldırılmıştır. 290

Cedid İslambol

İstanbul’da 1716 tarihinde basılan altın paralara verilen addır. Bu sikkelere
“sikke-i cedîd-i zer-i İslâmbol” da denilirdi. Cedîd Eşrefîlerin para sıkıntısını ortadan

kaldıramaması üzerine Venedik altını standardında ve halis ayarlı, 100 adedi 110
dirhem gelecek şekilde kesilmiştir. Kenarları zincirli ve rûmî nakışlı olan Cedid

İslambol’un bir yüzünde padişah tuğrası, diğer yüzünde “duribe fî İslâmbol” yazısı

yer almaktadır. 291 Cedid İslambol altınları üzerinde yer alan süs ve tezyinatlarından
dolayı halk tarafından beğenilen bir altın olmuştur. 292

288 Artuk, “Zer-i Mahbub”, C. 44, s. 282.
289 Tülay, Genel Nümizmatik Sözlüğü, s. 215.
290 İbrahim Artuk, “Zolota”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 44, Türkiye Diyanet
Vakfı Yayınları, İstanbul 2013, s. 501.
291 İbrahim Artuk, “Cedid İslambol”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 7, Türkiye
Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1993, s. 211.
292 Kocaer, Osmanlı Altınları, s. 31.
43