Page 53 - muze
P. 53
Fındık Altın
III. Ahmed’in saltanat yıllarında kalpazanlar tarafından etrafı kırpılıp, ayarı
eksiltilerek tedavüle konulan şerifî altının yerine bastırılmıştır. Bu sikkelere
“Fındıklı, fındıkıyye” de denilmektedir. Cedid islambol sikkelerinin kenarlarına
konulan nokta veya habbeler fındığa benzetildiği için zaman içerisinde fındık altını
denmeye başlanmıştır. I. Mahmud ve III. Osman dönemlerinde adedine göre “bir
buçuk fındık”, “çifte fındık”, “üç fındık” ve “beş fındık” gibi isimler verilmiştir. 293
Fındık altını 3,5 gram ağırlığında 23 ayar olarak basılmıştır. Bir yüzünde sadece
sultanın tuğrasının yer aldığı altınların basımına Sultan II. Mahmud dönemine kadar
devam edilmiştir. 294
Cedid Zencirikli
Tebriz şehrinde kurulan darphanede III. Ahmed adına has altından bastırılan
paraya verilen addır. 295 Her 100 adedi 110 dirhem ağırlığında ve 400 akçeye değer
tutulmuştur. 296 Zamanla ayarı konusunda yapılan hileler ve durumun İstanbul’dan
önlenemeyişi bu darphanede sikke basımının durdurulmasına neden olmuştur. 297
Aynalı
Sultan III. Mustafa zamanında basılan altın paradır. Üzerinde yer alan
süslemeleri ile büyük boy fındık altınlarına benzemektedir. 298
Cihadiye
II. Mahmud döneminde 3. saltanat yılında Rusya’ya “cihad-ı ekber” ilanından
sonra, harp giderlerinin karşılanması için bastırılan gümüş paradır. 299 Osmanlıda
tedavülde olan 3 dirhem (9,6) ağırlığında 460 ayar gümüş sikkeler, savaş yükünü
kaldıramayınca yerine yeni gümüş sikkeler bastırılmıştır. Kestirilen bu sikkeler cihad
nedeniyle “cihadiye sikkeleri” ismini almıştır. Gümüş sikkelerin ayarı 730’a
çıkarılmıştır ve 5 kuruşluklar 8 dirhemden basılmaya başlamıştır. 1 kuruş 5,1 gram
293 İbrahim Artuk, “Fındık Altını”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 13, Türkiye
Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1996, s. 28.
294 Damalı, A’dan Z’ye Osmanlı Nümismatik El Kitabı, s. 79.
295 Kaya, İstanbul’un 100 Sikkesi, s. 95.
296 İbrahim Artuk, “Cedid Zencirikli”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 7, Türkiye
Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1993, s. 211.
297 Kaya, İstanbul’un 100 Sikkesi, s. 95.
298 Kocaer, Osmanlı Altınları, s. 31.
Damalı, Osmanlı Sikkeleri Tarihi, C. 1, s. 75.
299
44