Page 151 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 1

Abdullah Efendi" şeyh ve mütevellî olduğu hâlde 1214 evâhirinde irtihâl eylediğinden tevliyet,
kerîmesi "Şerîfe Hâtun"a verilip meşîhat, zamîme-i tedrîs olmuşdur.
5- "Çevikçe Tekkesi": Ya'kûb Paşa Dâ'iresi’nin cihet-i garbiyyesinde olup "Çelebi
Sultân Mehmed Hân" hazretlerinin devr-i hümâyûnunda Amasya'da kâ'ime-i nakdiyyenin tab'
ve i'mâlinde ibrâz-ı mahâret eden [229] ve "Çevikçi" nâmıyla meşhûr olan "eş-Şeyh Şemseddîn
Mehmed el-Kırtâsî" tarafından 831'de binâ ve meşîhatı hulefâ-yı Halvetiyye'ye ve tevliyeti
evlâdına tahsîs etmişdir. Bu zâviye mükerreren harâb ve ma'mûr olup 1088'de "eş-Şeyh
Süleyman Efendi" i'mâr ederek tekke şeyhi olmuş ve 1099 fırtınasına karışdığından hulefâ-yı
Halvetiyye'den "eş-Şeyh Ömer Efendi"ye verilmiş ve 1142'de kasr-ı yediyle "eş-Şeyh Hüseyin
Efendi" tekke şeyhi olup 1180'de fevtiyle meşâhîr-i ulemâdan "Sinânî eş-Şeyh Hasan el-
Halvetî" hazretleri şeyh olarak ocağı uyandırmış ve 1209 Şevvâlinin altısında irtihâl etmekle
Çevikçe meşîhati "Mehmed bin Ali" ve "İsmâ'îl bin Ahmed" nâm kimselere verilmiş ise de
İsmâ'îl'in nâ-ehl olduğu tebeyyün etmekle müşârün-ileyh "eş-Şeyh Hasan Efendi"nin
hulefâsından "eş-Şeyh Osmân Efendi" ve "Mehmed bin Ali" yerine dahi 1246'da ulemâdan
"Akşehrî İsmâ'îl Efendi" şeyh olmuşlardır. "eş-Şeyh Osmân Baba" 1248'de ve "İsmâ'îl Efendi"
dahi 1259'da vefât etmeleri üzerine medreseye münkalib olmuşdur.
6- "Hicâbî Tekkesi": Ziyâre Mahallesi’nde Keçioğlu Câmi-i şerîfi’nin ittisâlindedir.
Hulefâ-yı Nakşbendiye'den "Kırımlı es-Seyyid eş-Şeyh Abdülbâkî Hicâbî Efendi" Ziyâre'de
ikâmetle 1212'de bir tekke binâ ederek icrâ-yı meşîhat etmiş ve irtihâlinde halîfesi ve dâmâdı
"es-Seyyid [230] eş-Şeyh İbrâhim Zühdî Efendi" şeyh olup bu da irtihâl etdikde mekteb ittihâz
edilmişdir.
7- "Hızır Paşa Tekkesi": Şâmîce Mahallesi’nde olup Yörgüç Paşa evlâdından ve
beylerbeyilerden "Hızır Paşa" 971'de binâ ve evkâfını tanzîm etmişdir. Meşâhîr-i ulemâdan
"Molla Şeyh" demekle meşhûr hulefâ-yı Halvetiyye'den "İlyâs Efendi" hazretleri ibtidâ şeyh
olarak, irtihâlinde "Memi Dede" demekle meşhûr "eş-Şeyh Mehmed Efendi" ba'dehû mahdûmu
"eş-Şeyh İbrâhim Efendi", ba'dehû kibâr-ı ulemâdan "eş-Şeyh Hüsâmeddîn Efendi" şeyh
olmuşlardır.
"Hüsâmeddîn Efendi"den sonra ulemâdan "eş-Şeyh Mustafa Efendi" ber-vech-i tekâ'üd
şeyh olmuşdur. Ba'dehû vâ'iz-i meşhûr "eş-Şeyh Hasan Efendi" ve ba'dehû mahdûmu "eş-Şeyh
Mehmed Efendi" bu tekke şeyhi olduysa da 1143 harîkında yandığından tamâmiyle zâyi' olmuş
olup yeri bulunamamışdır.
8- "Hoca Sultân Tekkesi": Dârü's-Selâm Mahallesi’nin üstünde el-yevm kabri bulunan
yerin şark ve cenûb taraflarını muhît olan hânelerin mevki'idir. Sultân Bâyezîd Hân-ı Sânî
Amasya vâlîsi iken hoca-i sultânî olan a'yândan "Şemseddîn Ahmed Çelebi" 880'de orada bir
zâviye-i cesîme binâ ve yanında misâfirhâne ve matbah inşâ ve evkâf-ı kâfiye terk ederek
nâmını ibkâ ve şeyhliğini kibâr-ı Halvetiyye'den [231] "Cemâlîzâde eş-Şeyh Cemâleddîn
Mehmed Çelebi Halîfe" hazretlerine i'tâ etmişdir.
Müşârün-ileyhin irtihâlinden sonra mahdûmu "eş-Şeyh Bedreddîn Mahmûd Çelebi" ve
ba'dehû bunun mahdûmu "eş-Şeyh Hayreddîn Hızır Çelebi" ve ba'dehû ahfâdından "eş-Şeyh
Muhyiddîn Mehmed Çelebi" ve "Alâ'eddîn Ali Çelebi" tekke-i mezbûra şeyh olmuşlardır.
"Alâ'eddîn Efendi"den sonra kibâr-ı ulemâdan olan zevât ber-vech-i tekâ'üd tekke şeyhi olup
nezâret-i vakfiyesi "Çelebizâdeler"e tahsîs olunmuş ve 1097'de "eş-Şeyh Mehmed Efendi"nin
irtihâlinde sâdât-ı ulemâdan "Zanalı es-Seyyid Ahmed Efendi" tekke şeyhi ve ba'dehû
mütevellîsi olup 1141'de vefâtıyla mahdûmu "es-Seyyid Abdullah Efendi" şeyh ve mütevellî
ve ba'dehû nâzır oldukda 1172 târîhine kadar oğulları "es-Seyyid Mahmûd, Ömer, Osmân,
Ahmed, Mehmed, Hüseyin" çelebiler tekkenin kâffe-i cihâtına tasarruf ederek mûmâ-ileyhin
irtihâlinde mekân ve cihâtı taksîmât-ı irsiyyeye ma'rûz ve tedrîcen mülk olarak tamâmiyle zâyi'
olmuşdur.
9- "Sa'deddîn Tekkesi": İçeri Şehir’de Meydân Kapısı civârında

138
150