Page 152 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Ahi Sa'deddîn Mahallesi’nde olup 871'de kâtib-i sultânî "Sa'dî Efendi" binâ ve evkâfını tanzîm
etmişdir. Bu tekkenin ta'âmiyyesi ve misâfirhânesi mükemmel olup mütekâ'idîn-i ulemâdan
pek çok fuzalâ buraya şeyh olmuşdur. Ahîren Halvetiyye ricâlinden [232] "eş-Şeyh el-Hâc
Mehmed Müştâk Efendi" tekke şeyhi olarak 1260 sâlinden sonra tekke münhedim ve ciheti
mün'adim olmuşdur.
10- "Şamlar Tekkesi": Şamlar Mahallesi’nde Ayas Ağa Câmi-i şerîfi’nin civârında olup
meşâhîr-i a'yândan "Hoca el-Hâc Sâlih Çelebi" tarafından 951'de binâ ve evkâfı tanzîm
edilmişdir. Halvetiyye ricâlinden pek çok zevât bu tekkede icrâ-yı meşîhat edib "eş-Şeyh Sâlih
Efendi" hazretleri gibi zevât-ı kerâmet-simât bu tekke şeyhi olmuş ve ba'dehû "eş-Şeyh Yûsuf
Nakşbendî" hulefâsından "eş-Şeyh Turâbî Ali Efendi" 1231 târîhinden i'tibâren tekke şeyhi
olarak tarîk-i Nakşî füyûzâtını neşr etmişdir.
11- "Şehir Kethüdâsıoğlu Tekkesi": Acem Ali Mahallesi’nde Acem Ali Pınarı’nın
cihet-i şarkiyyesinde çıkmaz sokak içindedir. Hulefâ-yı Nakşbendiye'den "es-Seyyid eş-Şeyh
Abdülbâkî Hicâbî Efendi" halîfesi "Şehir Kethüdâsızâde es-Seyyid eş-Şeyh Mehmed Ârif
Efendi" 1238'de hânesi ittisâlinde bir tekke inşâ ve meşîhatini icrâ etmişdir. Ba'dehû mahdûmu
"eş-Şeyh Ahmed Kâmil Efendi" ve 1299'da küçük mahdûmu "eş-Şeyh Yûsuf Ziyâ'eddîn
Efendi" ve 1312'de ortanca mahdûmu "eş-Şeyh Mehmed Bahâ'eddîn Efendi" bu tekkenin şeyhi
olmuşlardır.
12- "Şehre Küsdü Tekkesi": Şehre Küsdü Mahallesi’nin müntehâ-yı garbîsinde kâ'in
çeşmenin üstünde idi. Meşâyih-i [233] kirâmdan "Pîr Sinan-ı Halvetî" hazretlerinin mürîdânı
tarafından binâ edilmiş bir tekke olup orada mahallenin hudûsuna bâ'is olmuşdur. Pîr-i
müşârün-ileyh ilk şeyh olup irtihâlinde halîfesi "Dervîş Ali el-Halvetî", ba'dehû "eş-Şeyh
Ahmed Efendi" tekke şeyhi olmuşlardır. Bu tekke 1241 târîhine kadar ma'mûr olduğu hâlde
ba'dehû harâb ve yeri de mülk olmuşdur.
13- "Şeyhoğlu Tekkesi": Gümüşlüzâde Mahallesi’nin cihet-i şimâliyyesinde Eğri Câmi-
i şerîfi civârında olan çıkmaz sokağın içindedir. Meşâhîr-i fuzalâdan "Çorumlu Şeyh Hasan
Efendizâde Abdullah Vecîh Efendi" tarafından emîr-i müderris "es-Seyyid Ahmed Efendi"nin
veresesinden alınan cesîm hânenin ön tarafında 1190'da bir tekke inşâ ve Nakşbendî tarîkati
üzere âyîn icrâ edilmişdir. Ba'dehû mahdûmu "eş-Şeyh Ahmed Rüşdî Efendi" tekke şeyhi olup
irtihâlinde mahdûmu "eş-Şeyh Hâfız Ali Efendi" Kâdirî olmak üzere tekke şeyhi ve 1312'de
bunun mahdûmu "eş-Şeyh el-Hâc Ali Efendi" yerine kâ'im olmuşdur.
14- "Şeyh Cû'î Tekkesi": Amasya'nın cihet-i garbiyyesinde Şeyh Cû'î Bâğları’nın
şimâl-i garbîsinde Şeyh Cû'î Karyesi altında göl civârındadır. Bu tekke, Mevlevîhâne olup
şeyh-i müşârün-ileyh tarafından 817'de binâ edilmişdir.
Bu Mevlevîhâne şeyhi ibtidâ bânîsi "Mehmed Cû'î Dede", ba'dehû [234] halîfesi
"Yoğurtçu Baba" nâmıyla meşhûr "Pîrî Ahmed Dede", ba'dehû "Ömer Âhî Dede" olup daha
pek çok zevât şeyh-i mesnevîhân olmuş ba'dehû gelen şeyhler "Mesnevîhân" nâmıyla meşhûr
ve mukayyed olup bunlardan 1154'de "İsmâ'îl Dede" ve 1177'de vefâtıyla "İbrâhim Dede" ve
1190'da "İsmâ'îl Dedezâde Feyzullâh Dede" ve 1194'de "es-Seyyid Hasan Dede" ve
müte'âkiben "es-Seyyid Mustafa Dede" ve 1204'de "Amasya Mevlevîhânesi" şeyhi "Ahmed
Efendizâde Feyzullâh Efendi" ve 1208'de ref'inden birâderi "Abdullah Dede" ve 1209'da kasr-ı
yedinden "Hacızâde Hüseyin Dede Efendi" ve müte'âkiben birâderi "Hâfız Mustafa Dede" ve
1220'de vefâtıyla oğulları "Mehmed ve İbrâhim"in 1227'de fevtinden "Amasya Mevlevîhânesi"
şeyhi "es-Seyyid Mehmed Kâmî Dedezâde es-Seyyid Mehmed Sâbit Dede" mesnevîhân ve
tekke şeyhi olmuşlardır. Fakat bu tekkeden şimdi eser kalmamışdır.
15- "Şeyh Abdul Tekkesi": Sofular Mahallesi’nde Pîr İlyâs Mezârlığı’nın müntehâ-yı
garbîsinde olup meşâyih-i Nakşbendiye'den "eş-Şeyh Abdullah Efendi" tarafından 961'de binâ
ve evkâfı tanzîm edilmişdir. Bu tekke mükerreren harâb ve ma'mûr olarak 1271 târîhine kadar
muhâfaza edildiği hâlde ba'dehû zâyi' olmuş ve 1315'de Sivas meşâyihinden "eş-Şeyh Gulâmî

139
151