Page 166 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Abdullah"ın vefâtıyla ulemâdan "İskilibli Hüseyin Efendi" ve 1278'de "es-Seyyid Mahmûd bin
es-Seyyid Abdullah bin es-Seyyid Ahmed bin es-Seyyid Abdullah"ın fevtiyle ulemâdan
"Şehirli Mustafa Efendi" müderris ve pederi "es-Seyyid Ahmed bin es-Seyyid Velî bin es-
Seyyid Ahmed"in 1266'da fevtiyle "Şehirli Mustafa Efendi"nin 1291'de irtihâlinden mahdûmu
"Bakırcızâde es-Seyyid el-Hâc Mehmed Emîn Efendi" ve "İskiliblizâde Hâfız Mehmed
Efendi"nin oğulları hisse-i mevrûselerine mutasarrıf olmuşlardır.
3- "Bekir Paşa Medresesi": Köprübaşı Mahallesi’nde Rûm Kilisesi’nin şarkan
ittisâlinde köşe başında olup esbak mîrlivâ-yı Mısır Amasyalı "Bekir Beyzâde el-Hâc Osmân
Bey" tarafından 1164'de "Dârü'l-Hadîs" olmak üzere binâ ve evkâfı tanzîm edilmişdir. Bu
medresenin dershânesi, kütübhânesi mükemmel ve kârgîr, gâyet güzel bir medrese olup 1300
hudûduna doğru müşrif-i harâb olmuş iken 1308'de cebhesi hedm edilerek altına dekâkîn,
üstüne hucurât binâ edilmek sûretiyle i'mâr olunabilmişdir. [276] "Alaca Hamâm" ve iki kapılı
hân-ı cesîm bu medresenin vakfıdır. Bânî-i müşârün-ileyhin irtihâlinde mahdûmu "Ebû Bekir
Paşa" mütevellî olduğu münâsebetle "Bekir Paşa Medresesi" denmişdir.
Meşâhîr-i fuzalâdan üstâd-ı meşhûr "Laz İbrâhim Efendi" ve 1179'da "Següköylüzâde
el-Hâc Mehmed Kâşif Efendi" ve ba'dehû dâmâdı "Emîr İmâmzâde es-Seyyid el-Hâc Ebû Bekir
Efendi" ve ba'dehû mahdûmu "es-Seyyid Sa'dullâh Efendi" ve ba'dehû "Çerkeşli Mehmed
Efendi" ve 1233'de "Nâbî Efendi" yeğeni "Türkmenzâde el-Hâc Ebû Bekir Efendi" ve ba'dehû
mahdûmları "el-Hâc Ali Râşid, Ahmed Rüşdî" Efendiler müderris ve 1293'de "Ahmed
Efendi"nin fevtiyle oğlu "Hâfız Rahmî Efendi" ve 1301'de "Hacı Ali Efendi"nin fevtiyle
oğulları hisse-i tedrîse bir müddet mutasarrıf olmuşlar ise de 1305'de cümlesi de ref' edilip
fuzalâdan "Mecdîzâde Hâfız Abdurrahmân Kâmil Efendi" bi-hakkın müderris olmuşdur.
4- "Benderli Medresesi": Kocacık Mahallesi’nde İğnecizâde Türbesi arkasında sokak
içinde olup 1228'de Amasya a'yân-ı tüccârından "Benderli el-Hâc Hâfız Feyzullâh Ağa"
tarafından 1228'de binâ ve evkâfı tanzîm edilmişdir. Bu medrese ahşâb olup dershânesi,
bahçesi, suyu var idi. 1300 sâline doğru müşrif-i harâb olmuş iken 1311 harîk-i iğtişâşında
yandığından a'yândan "Şeyh Ahmedzâde el-Hâc Ahmed [277] Efendi" 1316'da vefât ederken
sülüs-i mâlından bu medresenin müceddeden binâsını vasiyyet etmekle dâmâdı "Hacı
Müsevvidzâde el-Hâc Hâfız Mehmed Tevfîk Efendi" 1318'de müceddeden binâ ve eski
imâretini ihyâ etmişdir.
Bu medresenin ilk inşâsında "Benderli Hâfız Mehmed Efendi" ve 1247'de muhaddis-i
meşhûr "Zileli el-Hâc Ali Şükrî Efendi" ve ba'dehû ulemâdan "Cırıkçızâde Hâfız Ahmed
Efendi" ve ba'dehû "Taşâbâdî el-Hâc Ahmed Efendi" ve ba'dehû mahdûmu ulemâdan
"Mehmed Ârif Efendi" 1327'de vefâtına kadar müderris olmuşlar idi.
5- "Burma Minâre Medresesi": Câmi-i şerîfin şark tarafında kâ'in çeşmenin
ittisâlindedir. Burası kadîmen mahkeme yeri iken 1115'de mahkeme, İğnecizâde Türbesi
ittisâlinde mahkeme ittihâz olunan hâneye nakl olundukda esbak ser-mi'mâr-ı dergâh-ı âlî
"Amasyalı Hüseyin Beyzâde el-Hâc Hâfız Hasan Efendi" iştirâ ve bir mekteb-i sıbyân binâ
etdirmiş ve 1117'de "Bakkâllar İçi"nde birkaç dükkân vakf ve icârâtını bu mektebin mu'allim
ve bevvâbına ve i'mârına tahsîs etmiş idi. Ba'dehû müşrif-i harâb, evkâfı da zâyi' olmuş bir
hâlde iken ulemâdan "Muharrem Efendi" mekteb mu'allimi olduğu cihetle "Heniske"
eşrâfından "Hatîbzâde el-Hâc Mehmed Emîn Efendi" 1327'de mükemmel bir medrese binâ ve
müderrisliğini "Muharrem Efendi" [278] der-uhde etmişdir. Önünde bulunan kârgîr çeşmeyi
esbak Amasya nakîbü'l-eşrâf kâ'im-makâmı "es-Seyyid Ahmed Efendi" 1081'de binâ ve "Alevî
Karyesi"nde mutasarrıf olduğu mezra'ayı vakf ve buraya tahsîs eylemiş idi.
6- "Büyük Ağa Medresesi": Şamlılar Mahallesi’nde Bahçeler İçi demekle meşhûr
bâğların başında yol üzerinde olup Sultân Bâyezîd Hân-ı Sânî hazretlerinin Amasya'da kapı
ağası bulunan "Hüseyin Ağa" tarafından 894'de binâ ve evkâfı tanzîm edilmişdir. Medrese-i
mezbûre gâyet metîn, her tarafı sengîn olup hucurâtı vâsi', dershânesi mükemmel idi. El-yevm

153
165