Page 212 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

dahi Amasya muhîti içinde "İltekin Kasabası" iken 917 vak'asında harâb olarak "İltekin
Karyesi" olan ve el-yevm "İltekin" nâmıyla meşhûr bulunan mevki olduğu âşikârdır. [418]
Binâ'en-aleyh altı "Simre"den biri olan I- "Sîmre-i Amasya" târîh-i binâsından i'tibâren
Yeşilırmak’ın cenûb ve "İç Kale"nin şark ve garb taraflarına alem-i mahsûs olup eyyâm-ı
Selçûkiyye'de iştihâr ederek Amasya vilâyetine, Amasya emâretine, Amasya hükûmetine
unvân-ı mahsûs dahi olmuş ve Selçûkîler'den sonra altı mahalleye münhasır olup evâ'il-i devr-i
Osmânî'de "Geldiklan Nâhiyesi"ne maksûr olarak bir nâhiyenin ismi olmak şeklini almış ve
bunun merkezi "İltekin Kasabası" bulunmuşdur. 917'de "Şahkulu Vak'ası"nda "Simre
Nâhiyesi" merkezi "Simre Kasabası" i'tibâr edilen "İltekin Kasabası" harâb olduğundan 1018
sâline kadar bir karye şeklinde kalmış ve ba'dehû Amasya mahallâtından ma'dûd olup 1241
harbinde mahalle dahi kalmamışdır. İşte "Aylem" târîhinin "el-yevm harâbdır" dediği "Simre",
bu "İltekin Kasabası" olacakdır.
II- "Simre-i İlarslan": Amasya'nın şimâlinde "Suluova"ya nâzır olan "Kırklar Dağı"nın
eteğinde kâ'in bir köydür. İkinci "Sultân Mes'ûd"un şehzâdesi "Sultân Şâh" evlâdından "Alp
Arslan Bey bin Keyhüsrev Bey"in çiftliği idi. 783 karışıklığından istifâde emeliyle iddi'â-yı
emâret ve burada ikâmet etmiş ve ammizâdelerine ittibâ'en oturduğu yere "Simre" nâmını
vermişdir. Ancak orası "Alp Arslan Köyü", galat olarak "İlarslan Köyü" nâmıyla meşhûr olup
"Simre" adı kuyûd ve defâtir-i atîkaya münhasır kalmışdır. [419] Ensâbından Canik emâretinde
bulunan "Hüseyin Bey" ile "Abdullatîf Bey" meşhûrdur.
III- "Simre-i Havza": Kasabanın garb tarafında kâ'in bir nâhiyenin adıdır. Bu nâhiyenin
merkezi ibtidâ "Tatar Kalesi", ba'dehû "Umur Karyesi" olmuş ve "Sultân Mes'ûd"un vefâtından
sonra şehzâdesi "Sultân Tâceddîn Altunbaş Gâzi" bu nâmı ibtidâ "Tatar Kalesi"ne, ba'dehû
"Umur Bey Karyesi"ne vermişdir. 756 sâlinden sonra "Umur Bey Köyü", "Şeyh Savcı - Şeyh
Sâfî" nâmıyla meşhûr olup "Simre" nâmı nâhiyeye alem-i mahsûs olmuşdur. Sultân
Tâceddînzâde Kılıç Arslan Bey meşhûrdur.
IV- "Simre-i Koca Kayası": Köprü Kasabası'nın garb-ı cenûbî tarafında yüksek bir
kayanın üzerinde cesîm, taş duvâr ile muhât bir kalenin adıdır. Kasabaya sekiz kilometre kadar
yakındır. 670 sâlinden i'tibâren "Taşan Bey"in ceddi olan "Mahmûd Şâh bin Husrev Şâh-ı
Selçûkî" buraya tahassün ve icrâ-yı emâret etmiş ve "Simre" nâmını vermişdir. Evlâdının bir
şu'besi burada emâret edib bunlardan "Haydar Bey" 833'de "Yörgüç Paşa"ya mutî' oldukda
ammizâdelerinden "Taşanzâde Hasan Bey" bu kalede câmi-i şerîf, medrese, zâviye, türbe binâ
ve evkâfını tanzîm ve mahdûmu "Şâhîn Bey" tevsî' etmişdir. "Melik Ahmed Çelebi", "Emir
Çelebi" bu "Simre"de medfûn olup türbeleri vardır. "Oruç Köyü" ile [420] "Köprü Karyesi"
yeri dahi bu "Simre" muzâfâtından olduğu "Yörgüç Paşa" ve "Hasan Bey" vakfiyelerinde
mestûrdur.
V- "Simre-i Lâdik": Kasabanın cihet-i şarkiyyesinde kâ'in gölün kenârında ufak bir
kasaba olduğu kuyûd-ı resmiyeden anlaşılmakdadır. 718 sâlinden sonra "Sultân Mes'ûd"un
şehzâdesi "Sultân Şâh" burada ikâmet etmekle "Simre" nâmını kazanmışdır. Mahdûmu "Kubâd
Bey" iddi'â-yı emâretle iştihâr etdiğinden oğulları bir derece hâ'iz-i nüfûz olmuşdur. Bunlardan
"Cüneyd Bey" Canik emâretinde bulunup ammizâdelerinden bulunan "Taşanoğulları"ndan
"Ali Bey, Ahmed Bey" ile münâza'âtı meşhûrdur. "Cüneyd Beyzâde Âdil Bey"in Merzifon'da
mahallesi, bu "Simre"de zâviyesi, "Arslan Çayırı"nda vakfı vardır. Bunun ahfâdı el-yevm
evkâfından müstefîd olarak Köprü'de ikâmet etmekdedirler.
VI- "Simre-i Kedeğra": Köprü Kasabası'nın cihet-i şarkiyyesinde kâ'in "Bayram
Köyü"nden ibâret olup "Yeşbeyi Karyesi" dahi "Simre"den ma'dûd olduğu anlaşılmakdadır.
Meşhûr "Taşan Bey" bu "Simre"den iştihâr etmiş, mu'ahharan "Sultân Kemâl-i Dânişmendî"ye
vatan olmuş ve "Taşanoğulları"na mu'âraza etdiğinden kaldırılmışdır.
Şu altı "Simre"nin târîh-i binâsı, zamân-ı hudûsu ve bunlarda ikâmet eden zevâtın
sülâlesi tedkîk olunursa ibtidâ birinci "Sultân Mes'ûd", "Zâhir Amasya"da bir şehr-i cedîd inşâ
ve "Sîmûre-Simre" [421] nâmıyla tevsîm etmiş, ba'dehû evlâdı şu medîne-i Selçûkiyye'de

199
211