Page 549 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 4

Es-Seyyid Ali Paşa
Amasyalıdır. İn’âm Beyzâde olup Hoca Ömer Efendi’nin akrabasındandır. 1030 senesi
Şevvâlinin onuncu günü ikinci defa Amasya [35] mutasarrıfı oldu. Kendisi Karahisar-ı Şarkî’de
ikâmet ve Amasya sancağını mütesellim ile idâre ederek tarafından Yörgüç Paşazâde Mustafa
Bey Amasya mütesellimi oldu.
Zilhiccede Amasya Müftüsü Hızır Efendi terfî‘an Konya mollası olup, Sultân Bâyezîd
Müderrisi Dursunzâde Mehmed Efendi Amasya müftüsü oldu. Bu sene Habeş Beylerbeyi
Amasyalı Muhaşşî Sinan Efendizâde Mahmûd Paşa Habeşliler’in hücûmuyla şehîden vefât
etdi.
1031 senesi muharreminin beşinde Galatasaray ulûfecilerinden onbirinci bölükte
mukayyed sipâhi Sarı Ca’fer Ağa evkâf-ı Sultâniyye mütevellîsi olup geldi. Rebîülevvelde
Lâdikli Tayyar Mehmed Paşa Sivas beylerbeyi olup tarafından birâderi Hüseyin Bey Sivas
mütesellimi oldu. Kendisi de bir müddet sonra geldi.
Rebîülâhir gurresinde Amasyalı Himmetzâde el-Hâc Ramazân Efendi Amasya kadısı
ve Kalavun Yûsuf Paşa Mar’aş vâlisi olmuşdu. Bu esnada İstanbul baş defterdâr vekîli
Sandûkîzâde Abdülkerim Paşa, şıkk-ı sâni defterdârı Şengelzâde Hüseyin Efendi, matbah-ı
âmire emîni Hacı Efendizâde İbrâhim Efendi.
Kezâlik İstanbul Kadısı Hocazâde Abdullah Efendi, reîsü’l-küttâb Lâ‘lî Ali Efendi,
çavuşbaşı Hacı Beyzâde Mehmed Bey, sipâhiler ağası Haydar Ağa, Batum Beylerbeyi Hoca
biraderi Ahmed Paşa Amasyalılardı. Bunlar Hâce-i Sultânî Ömer Efendi’nin uluvv-i himmeti
sâyesinde bu mevkîlere yükselmişlerdi. [36]
Fakat Mutasarrıf es-Seyyid Ali Paşa’nın ve mütesellimi Mustafa Bey’in tecâvüzkârâne
hareketlerinden Amasya ve Karahisar-ı Şarkî a‘yânı müştekîlerdi. Mütesellim Mustafa Bey,
bütün harekâtının mes’ûliyeti, emri ve yeri Mutasarrıf Paşa’ya ait olduğunu iddia ederek
ma‘zûr ve mecbûr olduğunu beyân etmekte idi.
1031 senesi recebinin dokuzuncu günü İkinci Sultân Osmân’ın acıklı bir surette hal‘ u
katliyle Deli Sultân Mustafa’nın cülûsu hâilesinde Hâce-i Sultânî Ömer Efendi ile mahdûmu
Abdullah Efendi ihtifâ eylediğinden Amasya sancağı Bolu Beyi Mustafa Bey’e tevcîh ve
hareketi ta‘cîl edildi.

Mustafa Bey
Boluludur. “Rum Beyoğlu” demekle meşhûr Deli Behram Paşa’nın oğludur. 1031
senesi recebinin on ikinci günü Amasya sancağı beyi olup vusûlüne kadar Amasya alaybeyi
Abdülbâkî Bey Amasya mütesellimi oldu. Mutasarrıf es-Seyyid Ali Paşa’nın Amasya’daki
emvâl ü emlâkini ahz u kabza me’mûren çavuşândan Abdülfettah Ağazâde Mehmed Ağa geldi.
Şa’bânda şıkk-ı sânî defterdârı Hüseyin Efendi, çavuşbaşı Mehmed Bey, sipâhiler ağası
Haydar Ağa, yeniçeri ocağında silahdâr ağası Kara Hasan [37] Ağa ve bunlardan sonra Batum
Beylerbeyi Hoca Ahmed Paşa, ma‘zûl ve menfî olarak Amasya’ya geldiler.
Yine şa’bânın evâsıtında Mirlivâ Mustafa Bey mükemmel kapısı halkıyla Amasya’ya
geldi. Bu esnada Abdullah Paşa Evkâfı Mütevellîsi Abdullah Paşazâde Veli Bey vefât
eylediğinden tevliyet mahdûmu Abdî ve ammizâdesi Hacı Mustafa Beylere verildi.
Fakat İstanbul’da Sultân Osmân’ın felâketi, taşralara pek sûzeşli aksetmiş, halk
yeniçerilerden ve yeniçerilikten teneffür edecek vaziyetler göstermişdi.
Halkın bu vaziyeti, Erzurum Vâlisi Abaza Mehmed Paşa’yı intikâma sevk ederek kıyâm
ve Karahisar-ı Şarkî Mutasarrıfı es-Seyyid Ali Paşa da Abaza Paşa’ya iltihâk etdi.
Abaza Mehmed Paşa, Sultân Osmân’ın kanını yeniçerilerden talep ve dava ederek
yeniçerileri Erzurum’dan sürüp çıkardı. Kalesini zabt ve sekbânlar tedârik etmekte idi.
Kendisine iltihâk eden beyler ve sipâhilerle cemiyeti günden güne kesb-i ehemmiyet ediyordu.

846
548