Page 553 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 4

Tayyar Mehmed Paşa da Abaza Paşa’yı tâkip ederek Sivas’a gidip eyâleti
Abazalılar’dan kurtardı. Abaza’nın vâlisi olan Seyyid Hân Paşa maktûl oldu.
Kezâlik Abazalı olan Köprü a‘yânından Müezzinoğlu kardeşi Hasan ve Yanık Kadıoğlu
Şeyh Mehmed ağalar ile kırkar ellişer kadar sekbanlarını [46] te’dîb ve tenkiyle Mandalar
Ağası iftihârü’l-emâcîd ve’l-ekârim Hasan Ağa ile yeğen kıdvetü’l-emâsil ve’l-akrân Mehmed
Ağa 630 me’mûr olmuşdu.
Kurban Bayramı’nı müteâkip Amasya Müftüsü Tâceddîn Efendi dûçâr-ı azl olup yerine
“Kuloğlu” demekle meşhûr Ferrûh Efendi, Amasya müftüsü ve Sultâniyye müdürü oldu.
Tâceddîn Efendi, Alaca Hamamı mütevellîsi olduğundan tevliyeti uhdesinden ref‘ edilmeye
kıyâm edilmişdi. Kadı mâni oldu.
Hatta zilhiccenin yirmisinde Abdullah Paşa Câmii Hatîbi Şeyh Yâkup Efendizâde Sinan
Efendi de hitâbeti mahdûmu Nasûh Çelebi’ye ferâgat ve kasr-ı yed etmeye mecbûr olmuşdu.
Çünkü bunlar, Abazalı sayılmışlardı. Gerek Tâceddîn Efendi ve gerek Sinan Efendi, ünlü
ulemâdan idiler.
1034 senesi gurre-i muharreminde Kadı es-Seyyid Mehmed Bahâeddîn Efendi de azl
olunup yerine kibâr-ı kudâttan Şeyh el-Hâc Veliyyüddîn Efendi Amasya kadısı ve Hacı
Abdünnebi Ağa’nın yerine de Himmetoğlu Osmân Ağa sipâhi kethüdâsı oldu.
Köprü a‘yânından sipâhi Yûsuf Ağa, Mandalar Ağası Hasan ve yeğeni Mehmed
Ağalara muîn olup Abazalı olan Hasan ve Şeyh Mehmed Ağalar’ın ve emsâlinin kâr ve
nüfûzunu hitâma erdiğinden muharreminin onunda Amasya’da evkâf-ı Sultâniyye mütevellîsi
oldu.
Lâkin Müftü Ferrûh Efendi, ekser ulemâyı ve a‘yânı Abazalı sayacak derecede işi
azıttığından saferin onuncu günü kendisi de azle [47] giriftâr olup mevâlîden Sandukîzâde
Abdülhalil Efendi Amasya müftüsü ve Sultâniyye müderrisi oldu. Kardeşi Abdülkerim Paşa
İstanbul’da vezâretle baş defterdâr olmuşdu.
Amasya mutasarrıfı Ahmed Paşa’nın Abazalılar aleyhindeki tahkîkat ve tenkilâtı ifrâta
varmış, hayli bîçâreler kılıçtan geçmiş ocakları sönmüşdü. Kadı Mehmed Efendi ifrâta mâni‘
olduğundan ve Müftü Ferrûh Efendi de Ahmed Paşa’ya uyduğundan azle uğramışlardı.
Rebîülevvelde Kadı Veli Efendi, hastalandığından mahkeme başkâtibi İsmâil Efendi
Amasya nâibi oldu. Rebîülâhirin yirmi altıncı günü kadı vefât edib Cumâdelûlâ gurresinden
itibaren Amasyalı Çavuşzâde el-Hâc Mehmed Efendi, Amasya kadısı oldu.
Ahmed Paşa’nın harekât-ı şedîdesi de a‘yân ve halkı şikâyetlere mecbûr eylediğinden
Cumâdelâhire’de Irak Seferi’ne memûren Şehr-i Zor beylerbeyi olup Amasya sancağı sâbık
Ardahan Beyi Mehmed Bey’e tevcîh edildi.

Mehmed Bey
Ardahanlıdır. Gürcistan beyzâdelerinden Ali Bey’in oğludur. 1034 senesi
Cumâdelâhiresinin yirmi yedinci günü Amasya sancağı beyi oldu. Fakat Gürcistan Harbi’yle
meşgul olduğundan el-Hâc Abdünnebi Ağa, Amasya mütesellimi oldu.[48]
Hacı Nebi Ağa, oldukça munsifâne hareket ederek halka kendisini sevdirmişdi. Bununla
beraber ba’zı tecâvüzâtı yok değildi. Fakat Ahmed Paşa’ya nispetle yine Hacı Nebî idi. Receb
gurresinde Kadı Hacı Mehmed Efendi, İstanbul’a gidip Himmetzâde el-Hâc Süleyman Ağa,
Amasya nâibi oldu.
Receb evâsıtında Hızır ve Mehmed paşalar evkâfı mütevellisi Mehmed Paşazâde Kurd
Mahmûd Bey bilâ veled-i zükûr vefât eylediğinden evlâdı utekâ ile evlâd-ı inâs arasında
cereyân eden uzun muhâkemeden sonra Seydî Beyzâde Mustafa Bey kazanıp üçüncü defa
mütevellî oldu.

630 Ahkam Defterinde böyle yazılıdır.
850
552