Page 186 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Ahmed Efendi-Emîr Ağazâde es-Seyyid
A’yân-ı sâdâtdan “Emîr Ağa” demekle meşhûr es-Seyyid Mehmed Ağa’nın
mahdûmudur. Fâzıl-ı meşhûr Amasya Müftüsü Hızır Efendi’den ikmâl-ı tahsîl edib ders-i âm
oldu. Siyâdet-i ilmiyyesi ile de iştihâr edib Ma’kûlzâde İbrâhim Efendi’nin vefâtında mahlûl
olan Hızır Paşa Medresesi müderrisi oldu. 1115 zilka’desinin yirmi ikisinde vefât etdi. Ulemâ-
yı sâdâtdan bir merd-i sâlih idi. Birâderi es-Seyyid Mustafa Efendi’dir. [592]

Ahmed Efendi-Müftü el-Hâc
Çorumludur. Abdullah bin Mehmed mahdûmudur. Merzifon’da Sultânîye müderrisi
Recebzâde Mehmed, Köprü’de Kara Müderriszâde Ahmed, Amasya’da Müftü Hızır
Efendiler’den ikmâl-i tahsîl edib, her birinden me’zûn ve Merzifon’da ders-i âm oldu.
Üstâzının vefâtından sonra orada Sultânîye müderrisi ve müftü oldu. Zaman-ı fetvâsında
tehaddüs eden bir vak’adan müte’essir olarak tedrîs ü iftâyı terk edib Amasya’ya geldi. Burada
tedrîs-i ulûma başlayıp fazilet-i ilmîyesi ile iştihâr etdi.
1099’da Ayâs Ağa müderrisi, 1104 zilka’desinde Amasya müftüsü ve Sultânîye müderrisi
oldu. 1106 muharreminde iftâdan hacr edilip 1112 zilhiccesinde ikinci defa sultâniyye
müderrisi ve müte’âkiben Amasya Müftüsü oldu. 1113 şa’bânında Amasya mütesellimi Köse
Mehmed Ağa’nın mezâliminden tahaddüs eden bir vak’a üzerine azledilip rüfekâsı ile beraber
İstanbul’a i’zâm edildi.
Bir buçuk yıl kadar İstanbul’da kalıb Şeyhülislâm [593] Lâdikli Mehmed Efendi’nin
sâye-i lütfûnda kurtulup avdet ederken Samsun nevâhîsinden Kavak Kasabasına geldiği gece
handa refîki ve hâdimi olan bir Ermeni tarafından bir sûret-i fecî’ada 1115 senesi zilhiccesinde
şehîd edildi.
Fâzıl, fakîh, usûl ü kelâmda mâhir, vecîh, sebk-i rûh, hafîf meşreb, nazik-i tabi’ât bir zât
olduğunu tilmizi Abdurrahman Eşref Efendi “Tezkîretü’l-Hikem” adlı eseri zeylinde yazıyor.
Mahdûmları Abdullah, Mehmed Efendilere “Çorumlu müftüzâde” dendi.

Ahmed Paşa-Tûricânlı
Köprülüdür. Köprü voyvodası “Tûricân, Duracan” demekle meşhûr Tûrâk Ağa,
evlâdından Mustafa bin Ömer Ağa bin Tûrâk Ağa’nın oğludur. Kendisine “Tûracân oğlu ve
Tûrîcânlı” denmişdir.
Evâil-i hâlinde yeniçeri olup Ciğerdelen muhârebesine gitmişdir. Avdetde İstanbul’a
gelip, Hacı Ali Paşa’nın sadâretinde ocağa girdi. Çalık Ahmed Paşa’nın kul kethüdâlığında
serbâzâne harekâtından dolayı yeniçeri [594] ağası bunu Çekmece’ye nefy ve kul kethüdâsını
da tekâ’üde sevk etdi.
1115 senesi rebîülevvelinde Çalık Ahmed Paşa’nın kumandasında kıyâm eden hey’et-i
askeriyyeye iltihâk ederek rü’esâ-yı cemiyyetden oldu. Şeyhülislam es-Seyyid Feyzullah
Efendi’nin şehâdeti, Sultân Mustafa’nın hal’i ve Sultân Ahmed-i Sâlisin cülûsuyla hitâma eren
vak’ada büyük bir mevki ve nüfûz sâhibi oldu.
Sene-i mezbûre rebîülahirinde Çalık Ahmed Paşa’nın sevkiyle Sivas Beylerbeyi ve 1116
senesi gurre-i muharreminde Van muhâfızı olduğu halde maktûlen vefât etdi. Eşirrâdan bir
adam idi. Suhûletle i’dâmı bir muvaffakiyyet olmuşdu.

Ahmed Efendi-Taceddînzâde
Amasyalıdır. Kudâtdan Hüseyin Efendi bin Taceddîn Efendi’nin mahdûmudur. Bade’t-
tahsîl kazâ niyâbetlerinde istihdâm edilerek kasâbâta kadı oldu. Ba’dehû livâya terakkî ederek
Canik kadısı oldu.
1108’de ma’zûl olup Alaca Hamam mütevellîsi olarak [595] ihtiyâr-ı tekâ’üd etdi. 1116
senesi evâ’ilinde vefât eyledi. Ulemâ-yı kudâtdan idi. Mahdûmu Hüseyin Efendi Alaca
Hamama mütevellî oldu.

181
185