Page 420 - 6-8
P. 420
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Sultân Bâyezîd-i Sânî Amasya vâlisi iken Amasya’ya gelip meşâyihi sırasında nâ’il-i
i’tibâr oldu. Mecitözü kazâsında bir zâviye binâsıyle kazâ dâhilinde Göynük nısf-ı mâlikânesini
Sultân Fâtîh’in izin ve temlîkî üzerine zâviyesi ve evlâdı mesâlihine vakfedip zâviyesi şeyhi
olduğu hâlde 886 sâlinden sonra vefât etdi. Bektâş Baba demekle meşhûr, gâyet zî-nüfûz idi.
Mahdûmu Murtazâ Çelebi’dir.
Celâlî devrinde zâviyesi tâ’ife-i Celâliyye’nin merci’i olduğundan 933 sâlinde zâviyesi
ref’ ve mâlikânesi ulemâya tahsîs edilmişti. 1071’de geliriyle Mehmed Paşa Ağalarından
Murtazâ Ağa’nın ricâsıyla zâviye ihyâ ve nısf-ı mâlikânesi de uhdesine evlâdiyet üzere tevcîh
edildi.
Ba’dehû bunun oğlu Îsâ Çelebi uhdesine meşîhat ve mâlikâne tevcîh edilip 1104’de
vefâtıyla ulemâdan Ahmed Efendi uhdesine tevcîh edildiği hâlde 1116’da Îsâ Çelebizâde
mâlikânesinde Bâlî Efendi uhdesine ihsân edildi. Bu zât Koçi Efendi demekle meşhûr ulemâdan
olup kasabâta kadı dahî oldu.
1143 recebinde vefâtıyla meşîhât ve mâlikâne oğullarının uhdelerine tevcih edildi.
1147’de Hüseyin Efendi’nin vefatıyla Mahdûmu Abdülfettâh Çelebi amcası Yûsuf Efendi ile
müştereken mutasarrıf olup 1158’de Abdüfettâh Efendi de vefât etmekle Yûsuf Efendi
müstakillen mutasarrıf oldu.
1177’de Yûsuf Efendi de vefât edib Abdülfettâh Çelebizâde Hüseyin Efendi ve bunun da
1205’de fevtiyle oğulları Abdülfettâh, Zülfikâr Çelebiler uhdesine tevcîh edildi. Ba’dehû
Abdülfettâh’ın vefâtıyla Zülfikâr Baba müstakillen zâviye şeyhi ve mâlikâne mutasarrıfı oldu.
Bu da 1236 zilka’desinde vefâtıyla oğlu Hüseyin Baba şeyh oldu. 1241’de Bektâşî ocağı
söndüğünden 1243’de bu Tekke de diğer Bektâşî Tekkeleri gibi sedd ü ref’ edilip Hüseyin Baba
diyâr-ı âhara nefy edildi.
Bektâş Ağa-Meşeli
Köprü kasabasına bir saat kadar yakın olan Meşe köyünden İbrâhim’in oğludur. Zûr u
kuvveti sâyesinde fevkalâde iştihâr edib Abaza Hasan Paşa bunu elde ederek kuvvet bulmuşdu.
[521]
Muahharan Köprülü Mehmed Paşa kendisine ibrâz-ı teveccüh ederek celb edib Abaza
Paşa’nın aleyhinde istihdâm etdi. 1069’da Abaza Paşa’nın i’dâmında Türkman Ağası olup
1075’de eşkiyâdan Zor bölükbaşıyı derdest ve katl ederek şöhreti arttı.
Bu yüzden İstanbul’a celb edilip huzûr-ı hümâyûna çıkarıldı. Taltîf ve bir hil’ât ve iki
kese nakd ihsân buyruldu. Türkman Ağalığı uhdesinde olduğu hâlde avdet edib 1078
hudûdunda vefât etdi. Gâyet şecî’ sâdık, gayûr idi.
Bektâş Ağa-İbrâhim Paşalı
Amasya’nın Akdağ nâhiyesinde Akvirân köyünden Ömer’in oğludur. Sipâhî olup
Bayburtluoğlu Kara İbrâhim Paşa’nın Ağalığında Amasya’ya geldikde ma’iyyetine girdi. Onun
tâbi’i olarak İstanbul’a gitdi.
1084 senesi cumâdelâhiresinin dördüncü günü İmâret-i Sultân Bâyezîd evkâfı mütevellîsi
olduğu hâlde Amasya’ya geldi. Tam bir yıl tevliyeti devam edib 1085 senesi cumâdelûlâsında
[522] ma’zûlen İstanbul’a gitdi. 1087’de Kara İbrâhim Paşa’nın vezâretinde kethüdâsı oldu.
1091’de Paşa’yı gücendirdiğinden Amasya’ya gönderilip 1092’de Zile voyvadası,
1095’de Cânik sancâğı mütesellimi oldu. 1097’de ma’zûlen Amasya’da görülüp sonra vefât
etdi. Oğulları, Ömer, İbrâhim Ağalardır. Amasya’da Bektâşoğulları bunun evlâdıdır.
Bektâş Baba-Pîrî Babazâde
Merzifonludur. Orada Pîrî Baba Zâviyesi şeyhi Timur Baba’nın oğludur. Pîrî Baba
evlâdından olduğu mervîdir. Zâviye-i mezbûre şeyhi Mehmed Dede’nin irtihâlinde 1131’de
419