Page 424 - 6-8
P. 424
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Balabân Paşa-Yazarlızâde
Bursalıdır. Ümerâdan Yûsuf Bey bin Balabân Bey’in mahdûmudur. Bursa’da doğdu.
804’te Bursa’yı [533] Topal Timur’un istilâsında Amasya’ya geldi. Çelebi Sultân Mehmed
Hân’ın ma’iyyetinde bevvâbân-ı Sultâniyyeden olup Sultân Murâd-ı Sânî Amasya vâlisi olduğu
esnâda yanında kaldı.
824’de Sultân Murâd’ın cülûsunda ümerâdan olup küçük şehzâde Sultân Mustafa’nın
hurûcu kıyâmında sadâkatle hizmet gösterdiğinden Menteşe Beyi oldu. Ba’dehû Bursa
muhâfızı olup hayli müddet burada kaldı.
838’de Şehzâde Sultân Ahmed Amasya vâlisi oldu. Eyâlet muhâfızı olarak müşârün-
ileyhin ma’iyyetine me’mûr olup Amasya’ya geldi. 846’da Tokat ve Sivas Beylerbeyi olup
849’da Mora Harbi’ne me’mûren Rûmeli’ye gitdi. 850’de vefât etdi.
Şecî’ sâdık, müdebbir, bir gâzî-i nâmdâr idi. İznik, Gelibolu, Amasya ve Bursa’da hayrât
ve evkâfı vardır. Amasya’nın Şamlılar Mahallesi’nde ilk medrese binâ eden Balabân Paşa’dır.
Bunun Şam’da medresesi, bu medrese-i Şâmiyyesinden ibâretdir. Evlâdından Hamza Bey
meşhûrdur. [534]
Balabân Ağa-Hâfız
Amasya vâlisi Yörgüç Paşa’nın kölesidir. Müşârün-ileyhin devr-i velâyetinde teayyün
ederek Amasya vâlisi Şehzâde Alâeddîn Bey’in bevvâbı oldu. Ba’dehû Amasya a’yânından
olup 865 sâline doğru fevt oldu. Mahdûmu Pîr Mehmed Çelebi kudâttan idi.
Balabân Bey-Kula
Amasya vâlisi Şehzâde Sultân Ahmed bin Sultân Bâyezîd-i Sânî kölesidir. Müşârün-
ileyhin sarâyında perverde olup kapıcı, ba’dehû kapıcılar kethüdâsı 916’da ümerâdan olup 918
harbinde mün’adim oldu. Mahdûmu Osmân Çelebi’dir.
Balabân Bey-Şehzâde Kulu
Amasya vâlisi Şehzâde Sultân Mustafa bin Sultân Süleyman Hân’ın kölesidir. Şehzâde
müşârün-ileyhin sarâyında hüsn-i terbiye görüp ağalarından oldu. 960 senesi şevvâlinde
müşârün-ileyhin şehâdetinde ze’âmetle kayırıldı.
961’de Amasya darphânesi emîni olup tûl-i müddet bu hizmetinde kaldı. 975’de Sultân
Selîm-i Sânî ma’iyyetine [535] me’mûren İstanbul’a gitdi. 981’de Bosna Beyi, ba’dehû Mora
Beyi görüldü. 986 sâlinden sonra vefât etdi. Mahdûmu Süleyman Bey de ümerâdandır.
Bülbül Hâtun-Vâlide Sultân
Gürcülerdendir. Câriye olarak Sultân Bâyezîd-i Sânî sarâyına girdi. Ba’dehû halîlesi olup
Şehzâde Sultân Ahmed Hân’ı doğurdu. Mahdûmu 886’da Amasya vâlisi oldukda vâlide Sultân
olarak devlete erdi.
912’de İçerişehir’de kendine mensûb olan Hâtuniye Mahallesi’nde bir Câmi-i şerîf, bir
mekteb-i âlî ve imâret-hâne inşâsına mübâşeret edib 917’de hitâma erdi. Kezâlik Lâdik’de câmi
ve hamam inşâ etdirdi. Bunların mesâlihine emlâkin vakf ve sene-i mezbûrede vakfiyesini
tanzîm etdi.
918’de mahdûmu olan Şehzâde Sultân Ahmed, birâderi Sultân Selîm Hân’ın huzûrunda
ihnâk edildiğini duyduğu anda kendisine ârız olan hinâk illeti huzûrunu selb edib 924’de
Bursa’da vefât etdi. Sâlihât-ı nisâdan sâhibe-i hayrât bir hâtun idi. [536]
423