Page 442 - 6-8
P. 442
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
mübârekesinden istifâza ederek 867’de İstanbul’a geldi. Tarîk-i sûfiyyede kemâli zâhir olup
Haydar civârında ba’zı ahbâbı kendisine bir hâne ve zâviye yaptırdı.
870 tarihinden i’tibâren hânesinde ikâmet ve zâviyesinde zikr ü tevhîde muvâzabet etdi.
Ba’dehû erbâb-ı hayrın [590] yardımıyla güzel ve kargir bir câmii şerîf yaptırdı. Zâviyesinde
yıllarca inzivâ edib Sultân Bâyezîd-i Sânî asrında fevkalâde iştihâr etdi. Zâviyesi erkân-ı
devletin ziyâret-gâhı olup 908’de dâr-ı kudse intikâl eyledi.
Âlim, zâhid, halûk, âbid, Halvetî-meşreb, ehl-i kemâl idi. Mahdûmu Derviş Mehmed
Çelebi kendisinden evvel vefât etdi. İki kızı olup birinci dâmâdı eş-Şeyh Abdullâtîf Çelebi
sağlığında zâviyesi şeyhi olmuşdu. Vefâtında ikinci dâmâdı es-Seyyid eş-Şeyh Velâyet Çelebi
yerine şeyh oldu.
Pîr Ahmed Çelebi, şâir, müverrih bir zât olduğundan eş’âr ve ilâhiyyâtı bir de Birinci
Sultân Osmân’dan i’tibâren Fâtîh Sultân Mehmed Hân’ın irtihâline kadar “Vakâyi-i
Târihiyye”yi Türk diliyle yazmış olduğu tarihi vardır.
Vefâtında doksan yaşına varmış bir pîr idi. İkametgâhı ceddi Âşık Paşa adıyla el-yevm
meşhûrdur. Zâviyesi ittisâlindeki türbesinde medfûndur. Dâmâdı eş-Şeyh Abdüllâtîf Çelebi
birâderi Mehmed Çelebi mahdûmudur. [591]
Pîr Ahmed Çelebi-Hacı Enbiyâzâde
Amasyalıdır. Cemâleddîn İbrâhim Aksarâyî evlâd-ı kirâmından ve Temennâ Mahallesi
eşrâfından el-Hâc Enbiyâ Çelebi bin Alâeddîn Ebi’l-Hasan Alî Çelebi bin eş-Şeyh Ahmed
Çelebi bin Alâeddîn Alî Çelebi bin Mevlânâ Fahreddîn İlyâs bin Mevlânâ Cemâleddîn İbrâhim
Aksarâyî mahdûmudur.
Ba’de’t-tahsîl ders-i âm ve Amasya mahkemesi kâtibi, 901’de Amasya vilâyeti nâibi
görüldü. 913 hudûdunda vefât etdi. Ulemâdan kâtib, hattât, usûl-i şer’iyyeye vâkıf idi.
Mahdûmları Mehmed, Ya’kûb Çelebilerdir. Ya’kûb Çelebizâde Pîr Ahmed Çelebi ricâldendir.
Pîr Ahmed Çelebi-Hacı Enbiyâzâde
Amasyalıdır. Sâbıkü’t-terceme Pîr Ahmed Çelebizâde Ya’kûb Çelebi’nin mahdûmu ve
Nişâncı Tâc Beyzâde Ca’fer Çelebi’nin hemşîrezâdesidir. Dîvân-ı hümâyûn kâtiplerinden iken
Amasyalı Cemalîzâde Pîrî Mehmed Paşa’nın sadâretinde tezkire-i sadr-ı âlî oldu.
927’de Dîvân-ı Hümâyûn’da reîsülküttâb olup [592] 929 şa’bânında sadr-ı müşârün-
ileyhin azlini müte’âkib riyâsetten azledilerek bir müddet menkûb oldu. 935 hudûdunda Sultân
Bâyezîd evkâfı mütevellîsi olup 940 sâlinden sonra vefât etdi. Erbâb-ı liyâkattan ise de Frenk
İbrâhim Paşa’ya yaranamadı. Mahdûmu Defterdâr Hasan Çelebi’dir.
Pîr Ahmed Çelebi-Kemâlzâde
Amasya ulemâsından Lalazâde Kemaleddîn Mehmed Efendi bin Ahmed Bey’in
mahdûmudur. Ceddi Amasya vâlisi Şehzâde Sultân Ahmed’in şehzâdesi Süleyman Bey’in
lalası idi. Amasya fuzalâsından ve hâssaten Müfessir Ahmed Efendi’den iktisâb-ı fezâ’il edib
ders-i âm oldu.
Amasya’da tedrîs-i u’lûm etdiği esnâda medâris-i mu’tâdeyi devrederek 998’de
Hüseyniye müderrisi oldu. Buradan Kameriyye-i Tokat müderrisliğine terfî’ edilip sonra
sancâklara kadı olup temâyüz etdi. 1011 sâlinden sonra vefât etdi. Kibâr-ı kudâttan idi.
Pîr Ahmed Bey-Deli Pervânezâde el-Hâc
Amasyalıdır. Ümerâdan Mehmed Bey bin Hızır Bey bin Deli [593] Pervâne Bey’in
mahdûmudur. Buna Hacı Pîrî Bey de denir. Çavûşân-ı dergâh-ı âlîden olup devr-i hidemât etdi.
1032’de Abaza Paşa vak’asında yararlıklar gösterdiğinden dergâh-ı âlî müteferrikası, Tokat ve
Sivas muhassıl-ı emvâli oldu. 1045 sâlinden sonra vefât etdi.
441