Page 337 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 10
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

846’da şehzâde-i müşârün-ileyhin şehâdetinde korkup Îrân’a gitdi. Orada ikmâl-i tahsîl
ederek Tebrîz’de Îrân hükümdârı Uzun Hasan Şâh’a intisâb u takarrüb etdi. Tedrîcen terakkî
ederek müşârün-ileyhin ekâbir-i ümerâsından oldu.
878’de Uzun Hasan Şâh, Fâtih Sultân Mehmed Hân’a mağlûb ve ba’dehû merhûm
oldukta şehzâdeleri arasına saltanat nizâ’ı düşdü. Bu esnâda Ya’kûbşâh bin Hasan Şâh’a vezîr
u lala olup 883’de müşârün-ileyhin cülûsunda müsteşâr u sâhib-i devlet oldu. 891’de vefât etdi.
Âlim, fâzıl, gâyet mümtezic, sahî idi.
Mahdûmu es-Seyyid Rükneddîn Mehmed Bey de ümerâdan iken 896’da Ya’kûbşâh’ın
vefâtında yerine geçen şehzâdesi [496] Baysungur Mirzâ’ya takarrüb etmişdi. Bunun, bir yıl
zarfında maktûl ve ba’dehû şehzâdegân ü ümerâ birbirine girdiği esnâda kaçıp Amasya’ya
geldi.

Seyyid Abdullah Hân Bey-Hânoğlu
Amasyalıdır. Tebrîz’den kaçıp gelen es-Seyyid Rükneddîn Mehmed Bey bin Seyyid
Abdullah Hân-ı Rûmî mahdûmudur. “Seyyid Hân Bey” demekle meşhûr olup züamadan sonra
ümerâdan olup Sultân Süleyman-ı Kânûnî devrinin evâhirinde vefât etdi. Birâderi es-Seyyid
Nûreddîn Hamza Bey’dir.

Seyyid Abdullah Hân Bey-Seyyid Hânzâde
Lâdiklidir. Sâhibü’l-hâl Ahmed-i Kebîr er-Rifa’î zâviyesinin vakfı mütevellîsi es-Seyyid
Alâeddîn Ali Çelebi bin es-Seyyid Nûreddîn Hamza Bey bin es-Seyyid Rükneddîn Mehmed
Bey bin Seyyid Abdullah Hân-ı Rûmî mahdûmudur. “Seyyid Hân Bey” demekle meşhûr olup
züamadan oldu.
1008’de Kara Yazıcı Abdülhalîm cem’iyyetine girip hayli şöhret kazandı. 1013’de
Amasya ulemâsının nasîhatleriyle devlete dehâlet edib üzerinden ref’ edilen ze’âmeti kendisine
[497] verildi. 1017’de Sivas alaybeyi olup Celâlî eşkiyâsının istîsâlinde yararlıkları görüldü.
Ba’dehû mîrlivâ olup Bâyezîd, Divriği gibi sancâklara mutasarrıf oldu. Ancak 1031’de
Sultân Osmân’ın şehâdetinden dolayı kıyâm eden Erzurum vâlîsi Abaza Mehmed Paşa’ya uyup
Sultân Osmân’ın kanını da’vaya kalkışdı. 1032’de Abaza Paşa’nın inhâsıyla Erzincân beyi
oldu.
Ba’dehû Abaza Paşa’nın âsî ordusunda bir vâzîfe-i mühimme alıp Sivas’a doğru hareket
etdi. Abaza Paşa Sivas’ı istîlâ etdikte bunu Sivas Beylerbeyi nasb ederek Tokat ve Amasya
üzerine yürüdü. Buraları istîlâ eyledi.
Sivas vâlîsi Lâdikli Tayyâr Mehmed Paşa ile araları bozuk olduğundan ona rağmen
Sivas’ı zabt u istîlâ etmişdi. 1033’de Tayyâr Mehmed Paşa her taraftan aldığı kuvvetlerle
Sivas’ı devlet nâmına zabt u istirdâd etdiği esnâda esîr u maktûl oldu. Siyâdet ü şecâ’atine
mağrûr, müteharrik bir zât idi. Mahdûmu es-Seyyid Ali Bey’dir. [498]

Seyyid Mehmed Bey-Deli Emîr Paşazâde
Amasyalıdır. Es-Seyyid Abdullah Bey bin es-Seyyid Mustafa Bey bin Deli Emîr Mehmed
Paşa’nın mahdûmudur. 1147’de pederinin vefâtıyla ze’âmeti kendisine verildi. Îrân
muhârebâtında hayli yararlığı görüldüğünden Amasya alaybeyi oldu. 1178’de mîrlivâ görüldü.
1181’de Rus muhârebesinde vefât etdi.

Seyyid Mehmed Paşa-Çiğdem Beyzâde, Hâfız
Amasyalıdır. Mehmed Paşa Mahallesi eşrâfından esbak nakîbü’l-eşrâf kâ’im-makâmı es-
Seyyid el-Hâc Ali Ağa bin es-Seyyid Şîrîn Mehmed Ağa bin Ali Ağa’nın mahdûmudur.
Gençliğinde dârü’s-sa’âde Ağası Dördüncü Beşîr Ağa’nın himmetiyle enderûna girip ta’lîm u
terbiyye gördü.

330
336