Page 32 - muze
P. 32
Eşrefoğlu Beyliği’nde (XIII. yüzyılın ikinci yarısı) beyler sikkelerini bölgede
hâkim olan güç adına kestirmişlerdir. Seyfeddin Süleyman Bey II. Gıyâseddin
Mesud ve III. Alâeddin Keykubad adına gümüş sikkeler, 159 Mehmed Bey ise İlhanlı
sultanı Olcayto Hüdabende Muhammed Han ve Ebu Said Bahadır Han adına sikkeler
kestirmiştir. Eşrefoğlu beylerinden yalnızca II. Süleyman Bey sikkeleri üzerine kendi
adını açıkça yazmıştır. 160 Sikkelerin geneli gümüş dirhemdir, bakır mangır da
bulunmaktadır. Paraların üzerindeki damga kalıpları dairesel, eliptik, dikdörtgen,
kare, sekizgen, dörtlü veya daha fazla kenarlı çiçek motifi şeklinde ve bazılarında
damganın kendi şeklindedir. İçerik olarak, yazılı, motifli ve figürlüdür. 161
Germiyanoğulları’nda (1300-1429) Yakub Bey, Mehmet Bey, Süleyman Şah
ve II. Yakup Bey dönemlerine ait sikkeler dışında anonim sikkeler de bulunmaktadır.
Beyler yalnızca kendi adlarına değil İlhanlı ve Osmanlı adına da sikke
kestirmişlerdir. Ağırlıklı olarak gümüş, az sayıda bakır sikke bastırmışlardır. Bu
döneme ait ilk sikke I. Yakub Bey zamanında İlhanlı hükümdarı Gazan Mahmud
adına Kütahya’da darp edilmiştir. 162 II. Yakub Bey’in Timur Han, Çelebi Mehmed,
II. Murad adına ve onlarla müşterek olarak kestirdiği sikkeleri mevcuttur. Bu dönem
sikkelerinde figür olarak sadece aslan görülmektedir. Sikkelerinin önemli
özelliklerden biri de darp tarihlerinde Afgan tarzı rakamların kullanılmış olmasıdır.
Nedeni ise Timur han ile beraber Anadolu’ya Afgan ekolünden sikke hakkaklarının
gelmiş olmasıdır. 163 Germiyanoğlu beylerinden Süleyman Şah bastırdığı sikkelerde
“Şah Çelebi” unvanını kullanmıştır. Ayrıca “Süleyman” ve “Süleyman Şah” olarak
okunabilecek ibareler de vardır. 164
Hamidoğulları, paralarında genellikle ilhanlı geleneğini devam ettirmişlerdir.
İlk dört senede bastırdıkları sikkeler içinde Selçuklu adına basılmış olanlar Selçuklu
159 Sait Kofoğlu, “Eşrefoğulları”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 11,Türkiye Diyanet
Vakfı Yayınları, İstanbul 1995, s. 485.
160 Betül Teoman ve Gültekin Teoman, ”Eşrefoğulları Beyliği Sikkeleri”, Uluslararası Orta Anadolu
ve Akdeniz Beylikleri Tarihi, Kültürü ve Medeniyeti Sempozyumu I: Eşrefoğulları Beyliği, Konya,
1-13 Eylül 2014, s. 316.
161 Hüseyin Kayhan, “Eşrefoğulları Beyliği Sikkeleri ve Düşündürdükleri” Uluslararası Orta
Anadolu ve Akdeniz Beylikleri Tarihi, Kültürü ve Medeniyeti Sempozyumu I: Eşrefoğulları
Beyliği, Konya, 1-13 Eylül 2014, s. 307.
162 Öztürk ve Perk,“Anadolu Beylikleri ve Sikkeleri”, s. 20.
163 Betül Teoman ve Gültekin Teoman, “Germiyanoğulları Beyliği Sikkeleri”, Uluslararası Batı
Anadolu Beylikleri Tarih, Kültür ve Medeniyeti Sempozyumu III: Germiyanoğulları Beyliği,
Kütahya, 8-10 Mayıs 2014, s. 197.
164 Haluk Perk ve Hüsnü Öztürk, “Germiyanoğlu Süleyman Şah’a Ait Gümüş Bir Sikke Definesi ve
Bu Dönem Sikkelerin Ağırlık Standartı”, Anadolu Sikke Monografileri I, Haluk Perk Müzesi
Yayınları, İstanbul 2007, s. 137.
23