Page 502 - muze
P. 502

5. SONUÇ


                             İnsanoğlu, varolduğu andan itibaren yeme içme, barınma gibi temel ihtiyaçlara
                        gereksinim  duymuştur.  Bu  ihtiyaçlarını  karşılamak  için  o  dönemin  şartlarına  göre

                        bazı  araç  ve  gereçler  kullanmışlardır.  Metal  parçalar,  küçükbaş  ve  büyükbaş
                        hayvanlar,  deniz  kabuğu,  şeker,  pirinç,  kürk,  çivi,  renkli  boncuklar  ve  tahıl  gibi

                        materyallerle  alışverişlerini  gerçekleştirmişlerdir.  Fakat  bu  maddelerin  kullanım
                        zorluğundan  dolayı  işleri  kolaylaştırabilen  ve  herkes  tarafından  kabul  gören  sikke

                        ortaya çıkmıştır.

                             Sikke,  değerinin  devlet  tarafından  belirlendiği,  üzerinde  onu  darp  ettiren

                        devletin  veya  hükümdarın  yazı  ve  simgesinin  bulunduğu  farklı  madenlerden

                        üretilmiş sanat eseridir. Eski çağlardan itibaren bağımsız devlet olma şartının temel
                        unsurlarından biri para bastırmak olmuştur. Bilhassa İslam devletlerinde ele geçirilen

                        topraklarda  hutbe  okutmak  ve  para  bastırmak  hükümdarlık  alameti  sayılmıştır.  Bu
                        bakımdan  sikkeler  basıldıkları  dönemin  şahitleri  olarak  görülmektedir.  Sikkeler

                        üzerindeki  yazı,  tarih,  malzeme  ve  süsleme  özellikleri  ile  döneminin  ekonomik,
                        sosyal,  dini  ve  kültürel  yapısını  yansıtan  en  önemli  temsilcisi  durumundadır.

                        Sikkelerle  bir  devletin  bağımsızlık  durumunu,  hükümdarların  saltanat  sırasını,

                        ekonomisini, teknolojik yapısını, darp merkezlerini, devletin yayılma alanlarını, yazı
                        çeşitlerini,  dillerini,  dinlerini,  sanat  üsluplarını,  kültürel  özelliklerini  anlayabilmek

                        mümkündür.  Geçmişten  günümüze  doğru  bilgiler  sunması  açısından  köprü  görevi

                        gören  sikkeler  bilime  ışık  tutan  son  derece  değerli,  belge  niteliğindeki  kültür
                        varlıklarıdır.

                              Bağımsız devlet olmanın temel göstergesi olan para bastırma geleneği 623 yıl

                        boyunca hüküm sürmüş Osmanlı Devleti’nde de devam eden bir uygulama olmuştur.

                        Güçlü ve çok kültürlü bir yapıya sahip Osmanlı İmparatorluğu’nda, sultanların farklı
                        coğrafyalarda bastırdıkları sikkeler Nümismatik bilimi için oldukça önemlidir.

                             Osmanlı Devleti’nin kuruluş dönemindeki siyasi durumları ve fetret devrinin

                        sebep olduğu karışık ortam nedeniyle Osmanlı sikkelerinde bir üslup ve stil birliği

                        olmamıştır.  Osmanlının  ilk  dönemlerinde  darp  edilen  sikkelerde  genellikle  siyasi,
                        ekonomik  ve  sosyal  açıdan  etkileşim  içinde  oldukları  ilhanlıların  ve  Beyliklerin

                        etkisi  göze  çarpmaktadır.  Sultan  I.  Murad  dönemi  sikkelerinde  bu  etki  azalmaya


                                                               493
   497   498   499   500   501   502   503   504   505   506   507