Page 503 - muze
P. 503
başlamış ve I. Murad’la birlikte farklı şekillerde sikkeler basılmıştır. Daha sonra
saltanatı devralan her Osmanlı padişahı darp ettirdiği sikkelerin malzeme, yazı ve
süsleme gibi özelliklerini o dönemin şartlarına göre yeniden düzenleyerek gelişimine
katkı sağlamıştır.
Amasya, birçok farklı medeniyete ev sahipliği yapmış ve Osmanlı Devleti’nin
de önemli şehzade sancakları arasında yer alan önemli bir şehrimizdir. Amasya’da bu
dönemlere ait taşınabilir ve taşınamaz çok sayıda eserin izlerini görmek mümkündür.
Eserler arasında Amasya Müzesi’nde muhafaza edilen sikkeler önemli yer teşkil
etmektedir.
Sikkelerin, dönem sınırlaması yapılmaksızın kronolojik sıra ile incelenmesi
malzeme, form ve üslup değişimlerinin somut şekilde algılanmasına imkân
sağladığından ortaya koydukları değişim ve gelişim durumları doğrudan
izlenebilmiştir.
Çalışma kapsamında Amasya Müzesi’ndeki Osmanlı dönemine ait, farklı
muhteva sergileyen ve zaman içerisinde fazla tahribata uğramamış 181 adet Osmanlı
sikkesi seçilerek katalogda tanıtılmıştır. Ele alınan sikkeler tarih itibariyle, 14.
yüzyıldan 20. yüzyıla kadar geniş bir zaman dilimini göstermektedir. Sikkelerden
179 tanesi 24 farklı sultana aittir. 2 adet sikkenin ise her iki yüzü nakışlı olup,
üzerinde herhangi bir tarih ya da yazı bulunmamaktadır. Sikkelerden 4’ü I.Bayezid,
1’i Emir Süleyman, 3’ü I. Mehmed (Çelebi), 7’si II. Murad, 13’ü II. Mehmed (Fatih),
5’i II. Bayezid, 1’i I. Selim (Yavuz), 5’i I.Süleyman (Kanuni), 2’si II. Selim (Sarı),
3’ü III. Murad, 4’ü I. Ahmed, 1’i İbrahim, 4’ü II. Süleyman, 3’ü II. Mustafa, 10’u III.
Ahmed, 5’i I. Mahmud, 4’ü III. Mustafa, 9’u. I. Abdülhamid, 7’si III. Selim, 26’sı II.
Mahmud, 17’si Abdülmecid, 11’i Abdülaziz, 16’sı II. Abdülhamid ve 18’i V.
Mehmet Reşad dönemlerine aittir. Sikkeler içerisinde sayısal açıdan ağırlığın daha
çok 18. ve 19. yüzyıl sikkelerinde olduğu görülmektedir.
Osmanlı Devleti’nde sikke darbı üç farklı şekilde gerçekleştirilmiştir. Sikkeler
1685 tarihine kadar çekiç ile darp edilmiştir. Bu tarihten sonra 1844 tarihine kadar
mekanik pres denilen darp tekniği uygulanmıştır. 19. yüzyıldan sonra ise Avrupa’dan
getirtilen makineler ile otomatik pres usulü sikke darp tekniği kullanılmıştır.
Sikkelerin darp edildikleri malzemeler, sikkenin değerini ifade eden en önemli
ölçütlerden biridir. Katalogda tanıtılan sikkeler altın, gümüş, bakır ve nikel olmak
494