Page 230 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Yazîg (Yâsıka, Yâsık)
Yâkût (Yâgût)
Yesmil (Yâsmûl, Yâsûl)
Yagmâ (Yagmât, Yagmâc)
Yemâk (Yebâkû, Bâkû)

Şu tahrîr edilen kabarlar içinde kesb-i temâyuz eden ba'zı oymaklar dahi [38] birer
millet teşkîl edecek kadar fürû'u hâvî olup bunlardan hâl-i hâzırda "Guz, Tagar, Çerkes, Lâz,
Gürcî, Becenek, Koman vesâ'ir Uygur kabâ'ili Amasya sancağında kesretle mevcûd ve her
tarafında meskûndur.
"Guz", Oğuz lafzından muhaffef olup Bars Hân soyundan hâkân-ı meşhûr Oğuz Hân
evlâdına alem olmuşdur. Oğuz Hân 235 lakabıyla iştihâr eden "Kılık Hân bin Yagız Hân bin
Bilik Hân bin Ohşu Hân bin Açkın Hân bin Bâlî Hân bin Tîmûr Hân bin Göküs Hân bin Bars
Hân bin Altây Hân" ulu Türk ma'nâsına olan "Türkmen" lakabıyla da iştihâr etdiği münâsebetle
bütün evlâdına "Türkmenler" denmişdir. 236
Türkmenler kırk dört oymak olup yirmi dört oymağı "Ulu Türkmen" ve yirmi oymağı
da "Öz Türkmen" nâmlarıyla meşhûr olmuşlardır. Bu oymakların her biri bütün Türkmenlerin
anarları mesâbesinde olup yirmi dört boy ve her boy yirmi oba i'tibâr edilmekle Türkmen
oymakları yirmi bir bin yüz yirmi oba ve bin elli altı boy diye sayılır. Ba'dehû her ocak dahi
fevkalâde tekessür ederek birer oymak hâlini almışlar idi.
"Ulu Türkmenler"in yirmi dört oymağı, Oğuz Hân'ın altı [39] oğlundan teşa''ub ve her
bir oğlundan dört torunu tevellüd etmekle her bir oymak bir torunun adıyla iştihâr etmiş ya'nî
her bir torun, evlâdına nisbetle birer anar olmuşdur. Oğuz Hân'ın oğulları ve torunları şunlardır:

OĞUZ HÂN

(Oğlu): Güyün Hân
(Torunları): Kayı Hân, Bayât, Alkaivli, Karaivli

(Oğlu): Ayık Hân
(Torunları): Yazar, Yabar, Dodurga, Döger

(Oğlu): Yıldız Hân
(Torunları): Afşar, Kızık, Begdilili, Karkın

(Oğlu): Göyük Hân
(Torunları): Bayındur, Bezine, Çavdur, Çepni

(Oğlu): Dagak Hân
(Torunları): Salur, İmir, Alayuntlı, Özger[40]

(Oğlu): Tengiz Hân
(Torunları): İgdür, Begdür, Ava, Kınık

235 Oğuz, "kudret bulmuş" demekdir. İcrâ re'îslerine Oğuz denir.
236 Türkmen, "büyük Türk" demekdir. "Men", edât-ı azamet olup kelimât-ı sakîleye "mân" ilâve olunur, "kölemen,
kocaman" gibi. Batman dahi "büyük bat" demekdir. Türkmân dahi denir. Türkmân lafzının "Türk-mânend"
terkîbinden muhaffef olduğu masalı hurâfâtdan ma'dûddur.
528
229