Page 468 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Birâderiyle Sultân Mustafa harbine me'mûren Rûmeli'ne çağrıldı. Yerine Yörgüç Paşa ta'yîn
edildi.

Yörgüç Paşa
Vâlî-i sâbıkdır. 825 senesi şa'bânında Amasya beylerbeyi olarak Ankara'dan geldi.
Amasya vilâyeti bunun zamânında Amasya, Sivas, Tokat, Karahisâr-ı Şarkî, Canik, Çorum
sancaklarından müteşekkil bir vilâyet-i cesîme idi. "Rûmiyye Vilâyeti" denirdi. [199]
Amasya yeniçerilerinin zâbiti "Sekbânbaşı" nâmıyla yâd edilirdi. Bu esnâda sekbânbaşı
Timur Ağa, alaybeyi Osmân Paşazâde Kaya Bey'di. Mevlânâ İsrâfîl Amasya vilâyetinin
şeyhu'l-islâmı sayılırdı.
Tokat ve Sivas etrâfında eşkıyâ türemişdi. Köyleri basıp malları yağmâ, insânları katl
ve ifnâ ederlerdi. Yörgüç Paşa, Sivas beyi Horozoğlu el-Hâc Ahmed Bey'le birleşdi. Bütün
kuvvetiyle çalışıp eşkıyâyı târumâr etdi.
825 senesi zilhiccesinde vefât eden Amasya müftüsü Mevlânâ İsrâfîl Çelebi yerine
Tokâdî Kara Sinan Çelebi demekle meşhûr fuzalâdan Sinâneddîn Yûsuf Çelebi müftî-i benâm
oldu. İsrâfîlzâde Mevlânâ Nasûh Çelebi de müderris olmuşdu.
826 senesi evâ'ilinde Yıldırım Hân oğlu Sultân Mustafa'ya esîr olan vezîr-i a'zam
Bâyezîd Paşa maktûlen vefât etdi. Birâderi Hamza Paşa halâs olup Aydın iline me'mûr oldu.
Bu esnâda Amasyalı Halifetzâde İzzeddîn Hasan Çelebi kazaskerdi.
827 senesinde Çorum ve Osmâncık havâlîsinde türeyen Kızıl Koca Oğulları ve avenesi
nehb ü gâretle halkı titretmişlerdi. Yörgüç Paşa bunları dâma düşürmek için mahdûmu Hızır
Bey'e bir velîme cem'iyyeti tertîb ederek sergerdelerini ziyâfete da'vet etdi.
Eşkıyâ Yörgüç Paşa'nın bu da'vetini za'fına haml ederek Amasya şehrini yağmâ etmek
üzere icâbet etdiler. Büyük ve kıymetli hediyyeler tertîb ederek müsellah avenesiyle beraber
Merzifon'a kadar geldiler. [200]
Yörgüç Paşa, mahdûmu Hızır Bey'i Merzifon'a gönderip istikbâl etdirdi. Hızır Bey
eşkıyâ ve avenesini alıp gâyet debdebeli bir alay ile Amasya şehrine indirdi. Eşkıyâ ve avenesi
onar onar a'yân hânelerine tevzî' edildi.
Yörgüç Paşa, verdiği ta'lîmât ile eşkıyâyı ve avenesini bir gece içinde tutup bağlatdı.
Cümlesini de Kal’a-i Bâlâ bedeninde olan mağaralara habs edib saman buğuyla öldürdü. 558
827 senesi ramazânında meşâhîr-i fuzalâdan Pîr İlyâs Halvetî Zâviyesi şeyhi
Gümüşlüzâde Pîr Abdurrahmân Çelebi irtihâl-i dâr-ı na'îm edib yerine Şeyh Hamîdeddîn
Mehmed Çelebi bin İbrâhim geçdi. Halvetiyye şeyhi oldu.
828 senesinde Köprü dâhilinde "Koca Kayası" demekle meşhûr kalede ikâmet eden
Taşanoğlu Haydar Bey bin Kâsım Bey bin Haydar Bey, kalenin metânetine ve zehâ'ir ve
erzâkının kesretine mağrûr olarak Yörgüç Paşa'ya itâ'at etmez, kimseye boyun eğmez bir hâlde
idi.
Yörgüç Paşa, mükerreren hükûmete itâ'at etmesini teklîf etdiği hâlde dinlemezdi.
Yörgüç Paşa, Haydar Bey'in mahdûmu Kâsım Bey'le müsteşâr-ı umûru Tayfûr Bey'i celb ve
istimâlet ederek harben kaleyi aldı. Haydar Bey'i Amasya'ya gönderdi. Kâsım ve Tayfûr
Beyler'e ze'âmetler verdi. [201]
828 senesi recebinde Amasya sarâyında ikâmet eden Sultân Murâd'ın büyük mahdûmu
Mehmed Çelebi sagîren vefât edib şehzâdegân türbesine defn edildi. Târîh-i vefâtı seng-i
mezârında mahkûkdur.
829 senesinde Rûmeli beylerbeyi Amasyalı Şâdî Beyzâde Şâh Melik Paşa iken Yıldırım
Hân Oğlu Sultân Mustafa üçüncü def'a kıyâm ederek Rûmeli beylerini birbirine düşürdü.

558 Yörgüç Paşa'nın bu türlü hareketini ba'zı müverrihler pek zâlimâne bulup bî-ser ü bün sözlerle tenkîd
etmekdedirler. O zamân bu eşkıyânın yüzlerce ma'sûmları, mazlûmları diri diri âteşlere yakdıklarını hesâba
katmıyorlar.
765
467