Page 471 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 3

Sultân Ahmed Çelebi
İkinci Sultân Murâd'ın büyük şehzâdesidir. 838 senesi evâ'ilinde Amasya vâlîsi olarak
birâderleri Alâ'eddîn, Mehmed Çelebiler'le beraber geldi. Vüzerâdan Şeyhî Mahmûd Paşa bin
Şihâbeddîn Kırşehrî 562 şehzâdenin lalası, müdebbir-i umûru ve Amasya muhâfızı oldu.
Şehzâde Sultân Ahmed, 823 senesinde Amasya'da tevellüd etmiş, on beş yaşına girmiş,
genç, gâyet gürbüz bir zât idi. Amasya [207] a'yânından Dursun Çelebi bin Bahşâyiş Bey
şehzâdeye defterdâr ve muharrir-i vilâyet oldu.
Fakat 838 senesinde dîvân-ı hümâyûn vüzerâsında ba'zı tebeddülât olup vak'a-i
sâbıkanın bâ'isi olan meşhûr İshâk Paşa dîvân-ı hümâyûnda vezîr-i sâlis, öz Türkler'den Yörgüç
Paşa vezîr-i sânî olmuş, yine ricâl-i devlet ve halk arasında dedikodular, teheyyücler belirmişdi.
Fakat 839 senesinde Amasya muhâfızı Şeyhî Paşa vefât etdikde yerine vezîr-i sânî
Yörgüç Paşa ta'yîn olunup Amasya'ya geldi. İshâk Paşa vezîr-i sânî, kazasker Candârlızâde
Halîl Çelebi de vezîr-i sâlis oldu.
840 senesi rebî'ulevvelinde Yörgüç Paşa Amasya'da yapdırdığı hayrâtı mesâlihine bir
cemm-i gafîr huzûrunda bütün emlâk ve akârâtını vakf etdi. Vakfiyesini tescîl eden Amasya
kadısı Muslihzâde Abdurrahmân Çelebi idi.
841 senesi evâ'ilinde vezîr-i a'zam Koca Mehmed Paşa vezerât-ı uzmâdan azl edilip
Osmâncık’a gönderildi. Yerine vezîr-i sânî İshâk Paşa vezîr-i a'zam, Halîl Paşa da vezîr-i sânî,
bunun yerine Rûmeli beylerbeyi Türkler'den Bergoslu Halîl Paşa vezîr-i sâlis olarak geldi.
Ancak halk arasında tekevvün eden asabiyetler artmış, Sultân Murâd'ın mevki'i oldukça
tezelzüle yüz tutmuşdu. Pek şâyân-ı dikkatdir ki vezerât-i uzmâdan ma'zûlen gelen Koca
Mehmed Paşa 841 senesi zilhiccesinde Osmâncık'da vefât etdiği esnâda Amasya vâlîsi şehzâde
Sultân Ahmed de [208] Amasya'da vefât etmişdir.
Koca Mehmed Paşa, Osmâncık'da binâ eylediği câmi-i şerîfinin şark tarafında bahçesi
derûnunda medfûn olup târîh-i vefâtı seng-i mezârında mahkûkdur. Şehzâde Sultân Ahmed de
Amasya'da Narlı Bahçe'de Şehzâdegân Türbesi hizâsında kubbe-i mahsûsa derûnunda
medfûndur. 563
Şehzâde Sultân Ahmed'in vefâtından sonra münhal olan Amasya vâlîliğine şehzâde
Sultân Mehmed ta'yîn edildi. Bundan büyük olan şehzâde Sultân Alâ'eddîn de Manîsâ vâlîliğine
gönderildi. [209]

Sultân Mehmed Hân
Sultân Murâd-ı Sânî'nin dördüncü şehzâdesi olan Fâtih Sultân Mehmed Hân-ı Sânî'dir.
Kemâl Paşazâde Şemseddîn Ahmed Efendi'nin târîhinde yazıldığı üzere 841 senesi
zilhiccesinde Amasya vâlîsi oldu.

562 Şeyhî Paşa, defterdârlık ve nişâncılık ederek ibrâz-ı fazîlet etmiş ulemâ-yı vüzerâdandır.
563 Türkiye müverrihleri, Sultân Ahmed'in Bursa'da medfûn olduğunu, levhasına da 845 senesinde vefât etdiğini
sonradan yazmışlardır. Hâlbuki 841 senesinde ber-hayât olan müverrih-i meşhûr Amasyalı Şükrullâh Çelebi,
Behcetü't-Tevârîh'inde bu şehzâdenin Amasya'da medfûn olduğunu ve târîh-i vefâtını kayd etmişdir. Burada
bir an'ane-i mahalliye vardır. Bu esnâda Pîr İlyâs-ı Halvetî Zâviyesi şeyhi Gümüşlü-zâde Pîr Celâleddîn
Abdurrahmân Çelebi bin İlyâs-ı Halvetî idi. Üç şehzâde 841 senesi ramazân bayrâmında şeyhi ziyârete
giderler. Pîr Abdurrahmân Çelebi sulehâ-yı ümmetden mazınne-i kerâmet bir zât idi. Üç şehzâdenin en küçüğü
olan Mehmed Çelebi'ye iltifât ederek ridâsını omuzları üzerine kor, diğer şehzâdelere de yol gösterir. Halk bu
remz üzerine Mehmed Çelebi'nin pâdişâh, diğerlerinin âhiret yolcusu olacaklarını anlamışlar, bundan iki buçuk
ay sonra şehzâde Sultân Ahmed'in vefâtına hayret etmişlerdir. Bu an'ane-i mahalliyeyi Âlî Bey, Amasya
mutasarrıfı olduğu esnâda işidip pîr-i müşârün-ileyhin terceme-i hâlinde Künhü'l-Ahbâr adlı eserinde kayd
etmişdir.
768
470