Page 470 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

gelip sâniyen Sultâniyye müderrisi oldu. [204] Fakat Bâyezîd Paşa birâderi Hamza Paşa'nın
âkıbeti anlaşılamadı.
Bu sene meşâyih-i Zeyniyye'den es-Seyyid Sadreddîn Mehmed bin es-Seyyid Hüseyn
el-Hüseynî el-Horasânî Amasya'ya gelip ilm ve siyâdetine göre hürmet gördü. Amasya müftüsü
Tokatlı Tâceddîn Çelebi vefât edib yerine kibâr-ı fuzalâdan Amasyalı Pîr Sun'ullâh Çelebi
müftü oldu.
Sivas, Dârende, Divriği taraflarında zuhûr eden vekâyi'i tahkîk, müsebbiblerini tenkîl
etmek üzere Yörgüç Paşa 832 senesinde Amasya'dan kalkıp Dârende'ye gitdi. Yerine
kayınbirâderi olan Emîneddîn Mehmed Paşa'yı kâ'im-makâm-ı vâlî nasb etdi.
Emîneddîn Mehmed Paşa, Hacı Şâdgeldi Paşazâdeler'den Mustafa Bey'in mahdûmudur.
Yörgüç Paşa'nın eski kethüdâsı olan el-Hâc Mehmed Ağa ile Amasya vilâyetini güzelce idâre
etdi. Mehmed Paşa, Yörgüç Paşa'ya "Enişte Paşa" derdi. 560
Yörgüç Paşa, Dârende'den Sivas'a buradan da Kayseriyye ve Niğde havâlîsine kadar
gidip hayli ıslâhât yapdı. Birçok eşkıyâ kesdi. 833 senesinde Amasya'ya avdet edib
kayınbirâderi Emîneddîn Mehmed Paşa Sivas beylerbeyi oldu.
Yörgüç Paşa'nın Amasya'da başlatdığı câmi, medrese ve imâreti 834 senesinde hitâma
erdi. Pek mutantan bir sûretde resm-i güşâdını [205] yapdı. Müşârün-ileyhin Köprü ve Gümüş
kasabalarında kâ'in câmileri de hitâma ermişdi. Bu sene Hacı Şâdgeldi evlâdından Dâvud
Beyzâde Mehmed Şâh Bey vefât edib ceddi türbesi civârına defn edildi. 561
Irâk hükümdârı Karakoyunlu Mîrzâ İskender Şâh bin Kara Yûsuf Şâh, Türkistân
hükümdârı Aksak Timûr Hân Oğlu Şâhruh Mîrzâ harbinde mağlûben Tokat'a geldiği Yörgüç
Paşa tarafından Sultân Murâd'a arz edilmişdi. Sudûr eden irâde üzerine İskender Şâh büyük bir
ihtişâm ve saltanatla 834 senesinde Amasya'ya gelip kendisine tahsîs edilen konağa indirildi.
Etbâ'ı da mevâki'-i muhtelifede yerleşdirildi.
Ancak İskender Şâh'ın etbâ'ı çokdu. İskender Mîrzâ bunları i'âşede müşkilâta uğramışdı.
Bu sebebden etbâ'ı Amasya köylerini hattâ kasabalarını basıp emvâl ve eşyâyı nehb ü gâret, bu
uğurda katl-i nüfûs ediyorlardı. Halkın şikâyetleri tevâlî etdiği hâlde İskender Mîrzâ kendisine
mükerreren yapılan ihtârâta rağmen aldırış etmedi.
Halk, etbâ'a karşı kendilerini müdâfa'a etmeğe mecbûr olduğundan halk ile etbâ'
arasında cereyân eden arbedeler hadd-i ma'rûfu tecâvüz etmişdi. Bundan dolayı Yörgüç Paşa,
İskender Mîrzâ'yı ve etbâ'ını 835 senesinde cebren Amasya'dan çıkarıp Âzerbaycân'a doğru
yolcu etdi.
836 senesinde "Ahi Darbhâneci" demekle meşhûr olan darbhâne emîni Bedreddîn
Mahmûd Çelebi, Amasya'nın Pervâne Bey Mahallesi'nde başlatdığı [206] zâviyesi hitâma erdi.
Bu tekkenin şeyhliğini es-Seyyid Sadreddîn Mehmed Horasânî'ye verdi. Buna "Horasânî Baba"
denirdi.
Lâkin Yörgüç Paşa'nın nâmına sikke darb etdirmesi, tûl müddet devâm eden vilâyeti,
gördüğü hizmetlerin ehemmiyeti, kendisine gurûr ve azamet, fazla ru'ûnet vermiş, etbâ'ına
i'timâdı, lâubâliyâne harekâtı halkı şikâyetlere mecbûr etmişdi. 837 senesinde şikâyetler tevâlî
ediyordu.
İkinci Sultân Murâd, kendisini tevhîm eden halkın bu şikâyetleri üzerine 838 senesinde
Yörgüç Paşa'yı Edirne'ye celb edib muhâfız nasb etdi. Büyük şehzâdesi olan Sultân Ahmed'i
de Amasya vâlîsi nasb ederek Şeyhî Paşa'yı terfîk edib Amasya'ya gönderdi.

560 Bunların aralarında cereyân eden muhâberâtı hâvî mektûbları Veliyyeddîn Efendi Kütübhânesi'nde bir
mecmû'a-i münşe'âtda görüp not etmişdim. Hayfâ ki yangında bunlar yandı. Bir daha o mecmû'ayı da
bulamadım.
561 Seng-i mezârında târîh-i vefâtı mahkûkdur.
767
469