Page 510 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Kaya Bey
Amasya a'yânından ve Torumtay evlâdından Kaya Paşazâde Kaya Çelebi bin Mehmed
Bey'in oğludur. 961 senesi rebî'ulâhirinde Amasya sancağı beyi olarak geldi.
Sultân Süleyman, bu sene Revân ve Nahcivân seferine azîmet edib ordu-yı hümâyûnda
beraber bulunmak üzere Şeyhzâde Nûh Efendi'yi da'vet ve bin altın da ihsân etmişdi. Şeyh
Efendi, da'vete beyân-ı ma'zeret ederek altınları redd etdi.
Sultân Süleyman, şehzâdenin katlinden dolayı halkın ve hâssaten Amasya ulemâ ve
halkının nazarından düşmüşdü. Îrân seferinden avdetinde 961 senesi zilhiccesinin üçüncü günü
büyük ordusuyla beraber büyük alaylarla Amasya'ya girdi. Beyler Sarâyı'na indi. Anadolu
ordusunu Taşâbâd sahrâsında, Rûmeli ordusunu da Karaman vilâyetinde istirâhata izin verdi.
Sultân Süleyman, Amasya'da altı aydan ziyâde oturdu. Amasya'nın ulemâ ve a'yânını
ihsânlarıyla, iltifâtlarıyla sevindirdi. Halka karşı büyük [314] teveccühler gösterdi. Bir senelik
vergilerini afv etdi. Şehzâdeye müntesib olanları himâye ederek dîvân-ı hümâyûna aldı.
Amasya beyi Kaya Bey, göze girmek için çok çalışdı. Livâ dâhilinde ufak bir şikâyete,
uygunsuzluğa meydân vermedi. Îrân elçisi Ferahzâd Hân, Amasya'da dergâh-ı Süleymanî'ye
gelip sulh için yalvardı. Ricâsına müsâ'ade ve asker terhîs edildi.
962 senesi şa'bânının gurresinde Sultân Süleyman, vüzerâsıyla beraber Amasya'dan
kalkıp İstanbul'a gitdi. Ulemâdan Koca Hüsâmeddîn, Abdîzâde Hasan Efendiler'i; şu'arâdan
Edâyî, Çakal Kadızâde Sinan Beyler'le Tâczâde Mehmed Çelebi ve kapıcılar kethüdâsı Gülâbî
Ağa gibi zevâtı beraber götürdü. Amasya beyi Kaya Bey de beraber gidip yerine Mahmûd Bey
Amasya emâretine ta'yîn olundu.

Mahmûd Bey
Devr-i Selîm-i evvelde defterdâr-ı evvel olan Fenârîzâde Şemsî Bey bin Mehmed Bey'in
oğludur. Ma'iyyet-i seniyyede ordu defterdârı iken 961 senesi gurre-i şa'bânında Amasya beyi
oldu. Mahzûnen Amasya'da kaldı. Kaya Bey de terakkî gördü.
Şâyân-ı dikkatdir ki Rüstem Paşa, mevki'-i sadâreti elde etmek için kendi öz kardaşı
olan sadr-ı a'zam Kara Ahmed Paşa'yı çirkin iftirâlar îcâd ederek 962 senesi zilka'desinde katl
etdirip yerine [315] geçdi. Hattâ diğer kardaşı olan kapudân Sinan Paşa'yı da katl etdirmişdi.
962 zilhiccesi gurresinde Amasya kadısı Muzaffer Efendi azl edilip yerine Amasyalı
Muhaşşî Sinan Efendizâde Hüsâmeddîn Hüseyin Efendi Amasya kadısı olarak geldi. Buna
"Kara Hüseyin Efendi" denirdi. Kadı-i sâbık da Amasya'da Mehmed Paşa Medresesi'yle tekâ'üd
etdi.
963 senesinde Amasya fuzalâsından Hakalalı es-Seyyid Muhyiddîn Mehmed Efendi
vefât etdi. Mûmâ-ileyh nakîbü'l-eşrâf kâ'im-makâmı idi. Vefâtında Bağdâd'dan gelen ulemâ-yı
sâdâtdan es-Seyyid Muhyiddîn Mehmed Hûzevî Amasya nakîbü'l-eşrâf kâ'im-makâmı oldu.
Bu sene Alî Paşa Sivas beylerbeyi olup geldi. Ferruh Bey de Amasya sancağı beyi oldu.

Ferruh Bey
Mühtedîlerden olup 964 senesinde Amasya sancağı beyi görüldü. Amasya kadısı
Hüseyin Efendi cumadelâhirede Edirne'de Üç Şerefeli Medresesi müderrisliğine terfî'an ta'yîn
olunup yerine Rodos kadısı Kınalızâde Müslim Efendi Amasya kadısı olarak geldi.
Bu sene şehzâdelerden Sultân Bâyezîd Kütahya ve birâderi Sultân Selîm Manîsâ
eyâletlerinde icrâ-yı hükûmet ediyorlardı. İki birâder arasında rekâbet vardı. Yekdiğerine yakın
oldukları münâsebetle aralak aralık hâdiseler zuhûruna bâ'is oluyorlardı. Bu sebebden 965
sâlinde [316] Sultân Bâyezîd'e Amasya, Sultân Selîm'e Konya vilâyetleri verildi. Birbirinden
uzaklaşdırıldı.

807
509