Page 562 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Lâkin Erzurum Kalesi Muhâfızı olan Amasyalı Hüseyin Bey’in teşebbüsâtıyla Amasya
Beyi Köprülü Mehmed Bey şa’bânda azl edildiğinden Amasya sancağı mûmâ-ileyh Hüseyin
Bey’e tevcîh edildi. Köprülü Mehmed Bey de mahzûnâne Köprü’ye avdet etdi. Hâlbuki Köprü
Voyvodası Yûsuf Ağa’nın kerîmesiyle yeni evlenmişdi.

Hüseyin Bey
Amasyalıdır. Amasya’nın Helkis Mahallesi eşrâfından Alıç Bey’in mahdûmudur. 1044
senesi şa’bânının onuncu günü ikinci defa Amasya sancağı beyi oldu. 638 Kendisi Erzurum
Kalesi muhafazasında kalıp tarafından Hakâlalı Şâtır Ali Ağa bin Hamza Ağa Amasya
mütesellimi oldu.
Ramazânda nakîbü’l-eşrâf kâ’im-makâmı ve Darbhâneci Tekkesi Şeyhi es-Seyyid
Ahmed Efendi, ba‘dehû şehir kethüdâsı Keklîk el-Hâc Ahmed Ağa, bunları müteâkib efâzıl-ı
ulemâdan üstâdü’l-küll Kadızâde Küçük Hoca Mehmed İlmî Efendi vefât etdi.
Bunların yerlerine es-Seyyid Ca’fer Efendi nakîbü’l-eşrâf kâ’im-makâmı, meşâyih-i
Şâbâniye’den eş-Şeyh Mehmed Efendi Darbhâneci Tekkesi şeyhi, a‘yândan Bâlî Bey şehir
kethüdâsı, meşâhir-i fuzalâdan Gürcü el-Hâc Hasan Efendi Sultân Bâyezîd kürsü şeyhi oldu.
Şevvâlin dokuzuncu günü Dördüncü Sultân Murâd Hân Revân [71] Seferi için
Üsküdar’dan hareket etdi. Maiyyetinde Amasyalılardan Rumeli Kazaskeri Hocazâde Abdullah
Efendi ile İmam-ı Sultânî Evliyâ Mehmed Efendi vardı. Evliyâ Mehmed Efendi, Konya’da
hastalandığından İstanbul’a döndü. Zilka’dede vefât etdi.
Bu esnada Hızır Paşa Evkâfı Mütevellisi Keyvânzâde Mustafa Bey bin Rüstem Bey’in
vefâtına binâen tevliyet-i mezbûre kızı Nâzenîn Hanım uhdesine tevcîh edildi. Bunun zevci
Tokat Voyvodası ve Amasya beytü’l-mâl emîni Zülfikâr Bey mütevellî kâ’im-makâmı oldu.
Hâlbuki oğlu zu‘amâ’dan Hızır Bey harbe gitmişdi.
Zilhicce evâilinde Amasya Kethüdâyeri Kırmacı Mehmed Ağa maiyetiyle beraber
Erzurum’a doğru hareket etdi. Fakat altıncı günü Sultân Murâd Sivas’a geldi. On beş gün kadar
kalıp her taraftan koşan askerler orduya iltihâk ederek yirmi birinde Sivas’tan Erzurum’a
hareket etdi.
Bîçâre Kırmacı Mehmed Ağa, Ordu-yı Hümâyûn’a ancak Erzurum civarında Ilıca nâm
mevkide iltihâk edebildiğinden vardığı anda Sultân Murâd’ın emriyle kellesi uçtu. Çünkü
tembîh-i âlî, Amasya sipâhilerinin Sivas’ta Ordu-yı Hümâyûn’a iltihâk etmesiydi.
Kırmacı Mehmed Ağa’nın işte bu teahhuru başını uçurdu. Fakat Köprülü Mehmed Bey,
bu teahhurundan dolayı bir azl ile kurtulmuşdu. Sivas Vâlisi Besnili Ali Paşa da i’dâm
edildiğinden “Kör hazînedâr” demekle meşhûr olan Kazovalı İbrâhim Paşa bin Mehmed [72]
Sivas beylerbeyi ve sipâhilerden Amasyalı Şeyhî Mehmed Bey de Amasya kethüdâyeri oldu.
Bu esnada Seydî Beyzâde Mustafa Bey’in mahdûmu Abdullah ve yeğeni Kurd Mehmed
Bey’ler, Zülfikâr Bey’in gaybûbetinden bil-istifâde Hızır Paşa tevliyetini talep ederek Nâzenîn
Hanım aleyhine davaya kıyâm etmişlerdi.
Çünkü Seydî Beyzâde Ahmed Bey’in oğulları Mustafa, Mehmed beylerle Ali Paşa
Mehmed Paşazâde Hüseyin Bey’in kerîmesi Ayşe Hanım’dan mütevellîd idiler. Vâkıfın evlâd-
ı inâsı mevcut iken tevliyet evlâd-ı utekâya gitmez diyorlar. Keyvanzâdeler de bunların evlâd-
ı inâstan olduğunu inkâr ediyorlardı. Her iki taraf da zî-nüfûs idi.
Kezâlik yine bu esnada Yörgüç Paşa Evkâfı mütevellîsi Hakalâcı Mustafa Bey
mürtezika-ı vakfa gadr ve vakfa hıyânet etdiği davasıyla bilmuhâkeme azl edilerek yerine
Yörgüç Paşazâde Mehmed Bey bin Hasan Bey mütevellî oldu.
1045 senesi gurre-i muharreminde Erzurum Kalesi Muhâfızı ve Amasya Beyi Hüseyin
Bey, Sultân Murâd’ın nazar-ı dikkat ve takdîrini celp edecek yararlıklar gösterdiğinden Kars
beylerbeyi olup Amasya sancağı orduda bulunan Mirlivâ Derviş Bey’e tevcîh edildi.

638 Hüseyin Bey, bu teşebbüsün cezâsını aşağıda görüleceği üzere başıyla ödedi.
859
561