Page 566 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Rebîülâhirin altıncı günü Urfa civarında Calâb menziline vusûlünde Sadr-ı a’zam
Bayram Paşa vefât etdiğinden sadr-ı müşârün-ileyhin tavsiyesi ve rûznâmeci İbrâhim
Efendi’nin tensibiyle Musul muhâfızı Lâdikli Vezîr Tayyar Mehmed Paşa sadrâzam oldu.
Bayram Paşa’nın cesedi İstanbul’a gönderilip tekkesi kurbundaki türbesine defnedildi.
Tayyar Mehmed Paşa’nın sadâretinde kethüdâsı Amasyalı Bâkî Paşazâde Rıdvan Ağa
kethüdâ-yı sadr-ı âlî ve meşâhir-i şuarâ ve Dîvân-ı Hümâyûn küttâbından Amasyalı Sıdkı
Mustafa Efendi reîsü’l-küttâb olup, cumâdelûlânın üçüncü günü reîs sâbık Amasyalı Hacı
Nebîzâde Hüseyin Efendi mukâbeleci oldu.
Şa’bân evâilinde Bağdat Muhârebesi’nde Sivas Beylerbeyi Kör Hazinedâr İbrâhim Paşa,
Amasya Mutasarrıfı Hoca Ahmed Paşa, Bozok Beyi Amasyalı Şemsi Paşazâde Ali ve Çorum
Beyi Köprülü Mehmed Beyler mecrûh ve müteâkiben Sadr-ı a’zam Tayyar Mehmed Paşa şehîd
olup Kemankeş Arnavut Kara Mustafa Paşa sadrâzam oldu.
Zilka’dede Mutasarrıf Ahmed Paşa yaralı olarak avdet etdi. Muhârebeden dolayı etraf-ı
livâda eşkıyâ türemişdi. Amasya mütesellimi ve alaybeyi Mustafa Bey eşkıyâ tâkibine gidip
Kuloğlu Mehmed Ağa mütesellim vekili oldu. [82]
Hızır Paşa Mütevellisi Keyvanzâde Hızır Bey Bağdat Harbi’nde şehîd olduğundan
Mehmed Paşa mütevellileri Seydî Beyzâde Kurd Mehmed ve Abdullah beyler Hızır Paşa
tevliyetini de elde etmişlerdi. Hızır Bey’in biraderzâdesi Kurd Mustafa Bey bin Ali Bey
harbden gelip Hızır Paşa tevliyetini aldı.
Zilhiccede Amasyalı Sa‘dî Çelebi’nin âzâd edilmiş kölesi olan ser-mîmâr-ı hâssa Yanyalı
Kâsım Ağa Amasya’nın Gelgiras nâhiyesinde Kalburcu Karye’sini bâ-temlik-i sultânî vakfedip
hasılatından Amasya’da Sultân Bâyezîd Câmiinde dersiye vaz’ıyla ilk defa fuzalâ-yı
meşâyihden Hüsâmeddîn Hüseyin Efendi’yi ders-i âm tâyin ve yevmî yirmi akçe vazife tahsis
eyledi. 641
Bu sene Dîvân-ı Hümâyûn kâtiplerinden Amasyalı Kasım Efendi, Bağdat Seferi
esnasında Habur Nehri’nden geçerken düşüp boğuldu. 642 Ze’âmeti mahdûmu Hasan Çelebi’ye
verildi.
1049 senesi gurre-i muharreminde Kadı İbrâhim Efendi’nin yerine mevâlîden Amasyalı
Hasan Efendi üçüncü defa Amasya kadısı ve onuncu günü müftü Yahya Efendi’nin de azline
binâen selefi Dursunzâde Mustafa Efendi Amasya müftüsü oldu. Şıkk-ı sânî defterdârı
Amasyalı Hacı Efendizâde İbrâhim Efendi bu esnada İstanbul’da başdefterdâr oldu. [83]
Rebîülevvelde Yörgüç Paşa Mütevellîsi Hasan Beyzâde Mehmed Bey’in ahvâl ve
harekâtı vakfa ve mürtezikaya gadri mûceb görüldüğünden azliyle Hakalâcı Mustafa Beyzâde
Mehmed Bey Yörgüç Paşa evkâfına mütevellî oldu.
Şevvâlin on altıncı günü Dördüncü Sultân Murâd’ın vefâtına binâen birâderi meşhûr Deli
Sultân İbrâhim Hân Osmanlı tahtına oturdu. Zilka’dede defterdâr-ı esbak Amasyalı Şengelzâde
Hüseyin Efendi İstanbul’da vefât edib emvâl ü emlâkine mahdûmu Ahmed Efendi ve sâir
evlâdı vâris olabildi.
Sultân Murâd’ın gözdelerinden olan Haseki Selim Ağa Bostancı Ocağından azl u ihraç
olunup zilhiccenin on beşinde Amasya’da Sultân Bâyezîd evkâfı mütevellîsi olarak geldi.
1050 senesi gurre-i muharreminde Kadı Hasan Efendi’nin müddet-i örfiyyesi bitdiğinden
yerine Himmetzâde el-Hâc Ramazân Efendi Amasya kadısı oldu. Saferde Hoca Ahmed
Paşa’nın azline binâen Amasya sancağı Şehr-i Zor Beylerbeyi Hüseyin Paşa’ya tevcîh edildi.

641 Bu malumat, kuyûd-ı vakfiye idaresinde mevcud birinci muhasebe defterinde görüldü.
642 Bu kayıt târihi, Şeyhî Efendi’nin Zeyl-i Şakâyıkı’nda görüldü.
863
565