Page 574 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Receb gurresinde kibâr-ı mevâlîden Amasyalı Hayreddînzâde İbrâhim Efendi Amasya
kadısı oldu. Recebin on sekizinde Deli Sultân İbrâhim rezâletle tahtından indirilip yerine
şehzâdesi yedi yaşında Dördüncü Sultân Mehmed Han çıkarıldı. Sultân İbrâhim sonra boğuldu.
[103]
Bugün Amasya’da Sultân Bâyezîd Câmii imâm-ı evveli ve hatîbi Ahmed Efendi
üzerinden hitâbet ref‘ edilip meşâhir-i huffâzdan şeyhü’l-kurra ders-i âm Hâfız Mehmed
Efendi’nin tilmîzi kadızâde Abdurrahman Efendi hatîb oldu.
Birkaç gün sonra mütesellim sâbık Sarı Ali Bey füc‘eten vefât etdi. Mirlivâ Mehmed
Zemân Bey, tebeddül-i saltanattan pek müteessir oldu. Çünkü Amasya sancağını Telli
Haseki’ye verdiği peşin parasıyla almış, bunu çıkarmak için tayyârâtı çoğaltmışdı.
Bu yüzden halkın şikâyetleri Zemân Bey’in huzurunu selb ediyordu. Sivas Vâlisi İbşir
Mustafa Paşa’nın kethüdâsı ve mûtemedi Amasyalı Sâlih Ağa idi. İbşir Paşa da, gem
almazlardan biri idi.
Bunun için şikâyetler müsmir oldu. Şa’bânda Amasya sancağı Trabzon Beylerbeyi
Ahmed Paşa’ya tevcîh edilip Zemân Bey’in verdiği paraları güme gitdi. Kendisi de gâib ve
hâsir İstanbul’a avdet etdi.

Ahmed Paşa
Amasyalıdır. “Kayabaşılı Örümcek”, ya’nî Ankebût Ahmed Paşa’dır. 1058 şa’bânının on
birinci günü Amasya mutasarrıfı oldu. Kendisi Girit Harbi’yle meşgul olduğundan Amasyalı
Sefer Ağa’yı mütesellim nasb etdi.
Şevvâl gurresinde Girit Harbi’nde yararlık gösteren sipâhi meşâhirinden Helvacı
Mehmed Ağa evkâf-ı Sultâniyye mütevellîsi ve yirmi birinde mutasarrıf [104] Ahmed Paşa
Anadolu beylerbeyi olduğundan Amasya sancağı, Dördüncü Haseki uhdesinden ref‘ edilip
sâbık Şehr-i Zor Beylerbeyi Ahmed Paşa’ya tevcîh edildi.

Ahmed Paşa
Amasyalıdır. İğnecizâde Hoca Ahmed Paşa’dır. 1058 senesi şevvâlinin yirmi birinde
Amasya mutasarrıfı olup Girit Harbi’ne me’mûr olduğundan mütesellim-i sâbık Sefer Ağa’yı
Amasya mütesellimliğinde ibkâ etdi.
Bu esnada Amasya Miralayı Hoca Paşazâde Mustafa Bey de Girit Harbi’nde mirlivâ olup
kibâr-ı zu‘amâdan Gürcü Ali Bey Amasya alaybeyi oldu. Bunların her üçü de, Girit Harbi’yle
meşgul idi.
Fakat Zemân Bey’in zamanında Müftü Dursunzâde Mustafa Efendi biraz lisâna
geldiğinden şikâyet edilmişdi. Zilka’de gurresinde bu da azledilip yerine fâzıl-ı meşhûr
Ca’ferzâde Hızır Efendi ilk defa Amasya müftüsü ve Sultâniyye müderrisi oldu.
Zilka’denin on sekizinci günü dergâh-ı âlî kapıcıbaşılarından Amasyalı Hasan Ağa evkâf-
ı Sultâniyye mütevellisi olup geldi. Üçler Mahallesinde pederi Mehmed Bey’den mevrûs
hânesinde ikâmet etdi.
Zilhiccede Girit Harbi’nde Amasya Mutasarrıfı Hoca Ahmed Paşa mecrûh ve mahdûmu
Mustafa Bey şehîd ve müteâkiben Amasya Alaybeyi Gürcü [105] Ali Bey de mecrûh
olduğundan yerine alaybeyi olan Çavuşzâde Hasan Bey Amasya askerine başbûğ oldu.
Meşâhir-i ulemâdan Hasan Efendizâde Abdülmelik Efendi vefât etdi. Bu sene seyyâh-ı meşhûr
Evliyâ Çelebi Amasya’ya gelip Hacı Paşazâde Hüseyin Bey’e misafir olmuşdur.
1059 senesi gurre-i muharreminde Anadolu beylerbeyi ve serdârı Amasyalı Ankebût
Ahmed Paşa’ya vezâret verildi. Amasya Mütesellimi Sefer Ağa erzâk ve levâzım-ı askeriyyeyi
hâmilen Girit’e gidip evkâf-ı Sultâniyye mütevellîsi olan Hasan Ağa mütesellim kâ’im-makâmı
oldu.

871
573