Page 576 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Yine bu esnada Girit Muhârebelerinde fevkalâde yararlıklar gösterip sipâhiler ağası olan
Amasyalı Bâkî Paşazâde Celîb Ağa İstinye’yi fethetdiği gün şehîd oldu. Merzifon’da Câmi-i
Atîk hatîbi kibâr-ı ulemâ ve şuarâdan Abdî Efendi vefâtıyla Mehmed Efendi hatîb oldu. 650
Saferin on dördünde nüfûz ve şöhretiyle temâyüz eden Bağdatlıoğlu Osmân Ağa’nın azliyle
Zambak Dede demekle meşhûr Çeribaşıoğlu Mehmed Çelebi şehir kethüdâsı oldu. On beşinde
Kadı Mehmed Efendi’nin nâibi Ali Efendi kaldırılıp es-Seyyid Ömer Efendi Amasya nâibi ve
evâhirinde Rus Rıdvan Ağa’nın ref‘inden Kadızâde Mehmed Ağa kethüdâyeri oldu.
Köprü Voyvodası Müezzinzâde el-Hâc Mehmed Ağa geçenlerde vefât eylediğinden
Köprülü Mehmed Paşa’nın kaynı Hacı Yûsuf Ağazâde Mehmed Ağa Köprü voyvodası
olmuşdu. Köprü a‘yânından sâbık Türkmen Ağası Abaza Hasan Ağa ile sâbık Tokat voyvodası
ve Amasya beytü’l-mâl emîni Müftizâde Kıbleli Mustafa Ağa da meşhûr idiler.
Köprülü Mehmed Paşa’nın Amasya’da gösterdiği şiddet ve inzibâta karşı Amasya
a‘yânından ba’zıları mu‘teriz idiler. Bunların başında Hoca Ahmed Paşa, Müftü-i ma‘zûl Hızır
Efendi, Serhoş Mehmed Paşazâde Ahmed Bey, meşhûr Alevî Köylü Gazanfer Ağa vardı.
Bunların muîni Sivas Beylerbeyi Hamamcı Mehmed Paşa idi.
Rebîülevvelde Alaybeyi Çavuşzâde Hasan Bey’in ref‘inden Köse [109] Mehmed
Ağazâde Hüseyin Bey Amasya alaybeyi oldu. Cumâdelûlâ gurresinde nâib es-Seyyid Ömer
Efendi ref‘ edilip nâib-i esbak Hayreddînzâde Abdullah Efendi Amasya nâibi oldu.
Yeni nâib olan Abdullah Efendi, Köprülü Durak Ağa’nın kerîmezâdesi ve yeni Amasya
Miralayı Hüseyin Bey de Köprülü Mehmed Paşa’nın efendizâdesi idi. Receb gurresinde
Zambak Dede Mehmed Çelebi de azledilip Kara Abdî Bey yine şehir kethüdâsı oldu.
Fakat Köprülü Mehmed Paşa’nın muârızları çoğaldı. Hâssaten Bağdatlıoğlu Osmân Ağa,
lazım gelen yerlere ve İstanbul’da reîsü’l-küttâb olan birâderi mevkûfâtı Mehmed Efendi’ye
ağır şikâyetler dermeyân ederek azline çalışıyordu.
Sivas Beylerbeyi Köprülü Hamamcı Mehmed Paşa, öteden beri Köprülü Mehmed
Paşa’nın aleyhdârı olduğundan şikâyetleri Bâb-ı Âlî’ye arz etmişdi. Bu yüzden Köprülü
Mehmed Paşa şa’bânda azledildi. Amasya sancağı Anadolu’dan ma‘zûl olan Vezîr Ahmed
Paşa’ya hâs verildi.

Ahmed Paşa
Amasyalıdır. Ankebût Ahmed Paşa demekle meşhûrdur. 1060 senesi şa’bânının üçüncü
günü boğaz muhâfızı oldukta ber-vech-i hâs Amasya sancağı mutasarrıfı olup a‘yândan Sefer
Ağa’yı Amasya mütesellimi nasb etdi. [110]
Şa’bânın yirmi ikisinde dergâh-ı âlî kapıcıbaşılarından Amasyalı Serdârzâde Halil Ağa
evkâf-ı Sultâniyye mütevellîsi olup geldi. Bu esnada Mimâr Kâsım Ağa, ikinci defa Vâlide
Sultân kethüdâsı olduğundan Köprülü Mehmed Paşa İstanbul’a gitdi.
Şevvâl evâilinde Sivas Beylerbeyi Hamamcı Mehmed Paşa azledilip Köprü’de mütekâid
ve yerine İbşir Mustafa Paşa Sivas vâlisi oldu. Kadızâde Mehmed Ağa da kethüdâyeri iken
ma‘zûl olup İstanbul’a gitdi.
1061 senesi gurre-i muharreminde Tâceddînzâde İbrâhim Efendi Amasya kadısı olup
Mütesellim Sefer Ağa, birkaç gün sonra yine zehâir-i askeriyye sevk ve îsâline me’mûr
olduğundan Mustafa Ağa mütesellim kâ’im-makâmı ve saferde Helvacı Mehmed Ağa
kethüdâyeri idi.
Cumâdelûlâda Kara Abdî Bey’in azlinde Taşçızâde el-Hâc İsmâil Ağa şehir kethüdâsı ve
şa’bânda Dursunzâde Mustafa Efendi’nin de azliyle selefi Fâzıl Hızır Efendi yine Amasya
müftüsü ve Sultâniyye müderrisi oldu. Köprülü muhalifleri eski mevkilerini buldu.

650 Bu Abdi Efendi Amasya’da Âkifzâdelerin cedd-i a’lâsıdır.
873
575