Page 581 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 4

Zilhiccede Sivas Beylerbeyi Gazî Paşa’ya Mısır Eyâleti verilip Çerkes Osmân Paşa Sivas
beylerbeyi oldu. Zilhicce gurresinde el-Hâc Ali Efendi Amasya kadısı ve Osmân Ağa’nın
ref‘inden Şâtır Ali Ağa kethüdâyeri oldu.
Bu sene meşâhir-i ulemâdan imâret şeyhi Hocazâde Abdüllatîf Efendi, kudâttan
İğnecizâde Mehmed Efendi, a‘yândan Zambak Mehmed Dede vefât etdi. İmâret Şeyhliği büyük
mahdûmu Hâfız Halil Efendi’ye verildi. Küçük mahdûmu es-Seyyid Abdüllatif Çelebi’ye
muahharan “Emîr Hacı” dendi.
Köprülü Mehmed Paşa’ya zamân-ı azlinde îcâb ve mürâcaat etdikçe muâvenet-i mâliyede
bulunan Amasyalı tüccârdan Keresteci Ali Ağa Paşa’nın müsteşâr ve mahrem-i hâssı ve
Köprülü Halil Efendi de imâmı oldu.
1068 senesi gurre-i muharreminde Amasya Mütesellimi Rıdvan Ağa, Köprülü Paşa’nın
mebgûzlarından olduğu münâsebetle azlolunup Merzifonî İbrâhim Ağa Amasya mütesellimi
oldu. Buna “Kara Deniz” denirdi.
Muharrem evâhirinde Amasya Alaybeyi Kesdekoğlu Mehmed Bey’in ref‘inden
Çavuşzâde Hasan Bey alaybeyi oldu. Köprülü Mehmed Paşa’nın Amasya’da sevdiklerinden
Arab Hüseyinoğlu Abdurrahman Efendi İstanbul’a gitmişdi. Bu esnada Mahmûd Paşa Câmii
kürsü şeyhi oldu. [122]
Köprülü Mehmed Paşa, Boğazı muhâsara eden düşman ile harbe gitmek üzere Sivas
Vâlisi Osmân Paşa’yı eyâlet askeri ile davet etmişdi. Recebde Osmân Paşa, vilâyet askeriyle
hareket etdi.
Şa’bânda Amasya ve Kayseriyye mutasarrıfı ve Boğaz muhâfızı Vezîr Ankebût Ahmed
Paşa kâ’im-makâm-ı sadr-ı âlî olduğundan Amasya sancağı Anadolu’dan ma‘zûl Ahmed
Paşa’ya tevcîh etdi.

Ahmed Paşa
Amasyalıdır. İğnecizâde Hoca Ahmed Paşa’dır. Buna “Pehleli” de denirdi. 1068 senesi
şa’bânının on sekizinci günü Amasya mutasarrıfı olup harbe me’mûr olduğundan abd-ı mu‘takı
Rus Rıdvan Ağa’yı Amasya mütesellimi nasb etdi.
Şa’bânnın yirmi dördüncü günü Köprülü Mehmed Paşa serdâr-ı erkem olup ramazanın
gurresinde Çanakkale Boğazı tarafına hareket etdi. Amasyalı Şemsi Paşazâde Ahmed Paşa, yüz
elli pâre kadırga ve fırkateye başbuğ olarak kaptan-ı deryâ vekili oldu.
Sadr-ı a’zamın boğaza vusûlünde muhârebe başladı. Alâiye Beyi Köprülü Küçük
Mehmed Bey şîrâne cenk ederek düşman eline geçen mavnaları kurtarıp serdâr-ı ekremin
fevkalâde mazhar-ı taltîf ve ikramı olarak Manisa beylerbeyi oldu.
Lâkin Sivas Beylerbeyi Çerkes Osmân Paşa, âr-ı firârı irtikâb eylediğinden zilka’dede
i’dâm edilip yeniçeri ağalığından [123] ma‘zûlen Sührâb Mehmed Ağa Sivas beylerbeyi oldu.
Köprülü Mehmed Paşa, harpten firar eden bütün yeniçerileri ve sipâhileri i’dâm ederek
her tarafa dehşet vermiş, fakat boğazı muhasaradan ve adaları düşman elinden kurtaramamışdı.
Bundan dolayı yeniçeri ocağının umdesi olan Kara Hasanoğlu Hüseyin Ağa maktûl olan
yeniçeri ricâlinin gayretini görüp Köprülü Paşa’yı azle ve kâ’im-makâm sadr-ı âlî Ankebût
Ahmed Paşa’yı sadrâzam nasb etdirmeye çalışdı. Bu azîmet kuvve-i garîbeye gelmişken
ansızın Hüseyin Ağa’nın vefâtıyla Köprülü Paşa yerinde kaldı.
Zilhiccede kâ’im-makâm sadr-ı âlî Ankebût Ahmed Paşa, Kara Hasanoğlu’nun şerrine
uğrayıp Konya vâlisi olarak İstanbul’dan uzaklaşdırıldı. Yerine Anadolu Vâlisi Nasûh Ağazâde
Hasan Paşa vezâretle kâ’im-makâm sadr-ı âlî olup İstanbul’a geldi.
1068 senesi gurre-i muharreminde Kadı Ali Efendi’nin yerine Ganîzâde Abdülfettâh
Efendi ikinci defa Amasya kadısı ve Amasyalı Hasan Efendizâde Mahmûd Şifâyî Efendi
Anadolu kazaskeri oldu. Sadr-ı a’zam Köprülü Mehmed Paşa, Boğaz civârında olan adaları
feth u teshîr ve düşmanı firâra mecbûr ederek saferin on sekizinci günü muzafferen Edirne’ye
geldi.

878
580