Page 578 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

1064 senesi gurre-i muharreminde Kadı es-Seyyid Abdülkerim Efendi tarafından ta‘lîk
nüvîs-i meşhûr Derviş Ali Efendi Amasya nâibi, muharremin onunda Sinan Ağa yeniçeri
serdârı, Çavuşzâde Hüseyin Bey alaybeyi ve sipâhi Murâd Ağa kethüdâyeri olup saferde
Amasya sancağı Kırşehir Beyi Mustafa Bey’e tevcîh edildi.

Mustafa Bey
Girit Muharebâtında yararlıklar gösterdiğinden mirlivâ olmuşdu. “Çatal Bey” demekle
meşhûr olan gâzi olduğu zannolunur. 1064 senesi saferinin onunda Amasya sancağı beyi olup
geldi.
Cumâdelûlâda Kara Abdî Bey’in azliyle Zambak Mehmed Ağa, şehir [114] kethüdâsı
olup recebde reîsü’l-küttâb Amasyalı Sıdkı Mustafa Efendi ma‘zûl ve şa’bân gurresinde es-
Seyyid Abdülkerim Efendi’nin yerine Hayreddînzâde Mustafa Efendi Amasya kadısı oldu.
Zilhiccede Haleb Vâlisi Vezîr İbşir Mustafa Paşa, sadrâzam olduğundan kethüdâsı
Amasyalı Salih Ağa kethüdâ-yı sadr-ı âlî ve kâtibi Hayreddînzâde Mehmed Efendi de mektûbî-
i sadr-ı âlî oldu. 651 İki yıldan beri Köprü’de menkûbâne ikâmet eden Köprülü Mehmed Paşa,
sadrâzamı istikbale gitdi.
1065 senesi muharreminde Amasyalı Serdârzâde Halil Ağa Ankara beylerbeyi olup
saferinde nakîb es-Seyyid Mahmûd Ağa’nın ref‘inden es-Seyyid Halil Çelebi nakîbü’l-eşrâf
kâ’im-makâmı oldu. Rebîülâhirde Sadr-ı a’zam İbşir Paşa, büyük bir debdebe ve ihtişam içinde
güç hal İstanbul’a girebildi.
Müteâkiben geçenlerde riyâsetten azledilen Amasyalı Sıdkı Mustafa Efendi Rumeli
Beylerbeyliği pâyesiyle nişancı olup selefi “Mevkûfâtî” demekle meşhûr Bağdâdî Mehmed
Efendi birâderi ve kethüdâsı Bağdatlıoğlu Osmân Ağa’sıyla beraber İbşir Paşa’nın kahrına
uğrayıp maktûl oldular. Her ikisinin de emvâli müsâdere edildi yalnız damâdı Ali Ağa Mehmed
Efendi’nin vakf-ı mütevellîsi olup kaldı.
Cumâdelâhirede Amasya Beyi Mustafa Bey’e hidemât-ı mesbûkasına mükâfâten [115]
beylerbeyilik verildiğinden Amasya sancağı Anadolu beylerbeyi olan Hasan Paşa’ya hâss tâyin
edildi.

Hasan Paşa
Amasyalıdır. Amasya a‘yânından Nasûh Ağa’nın mahdûmu olduğu münâsebetiyle
"Nasûh Ağazâde” 652 diye meşhûrdur. Girit Muharebatında bir gözü sakat olduğundan “Kör
Hasan Paşa” denmişdir. 1065 senesi Cumâdelâhiresinde ber vech-i hâss Amasya mutasarrıfı
oldu.
Müşârün-ileyhin birâderi ve kethüdâsı dergâh-ı âlî kapıcıbaşılarından el-Hâc Süleyman
Ağa Amasya mütesellimi olup geldi. Acem Ali Mahallesinde kâin konağında oturup sancağı
idâreye başladı.
Fakat Sadr-ı a’zam İbşir Paşa, gurur ve azametinden başka idâre-i devlette bir meziyet
göstermediğinden ve hayırhâhâne nasihatları da dinlemediğinden rakîbi olan Arnavut Kara
Murâd Paşa’nın kaynattığı fitne-i azîmeden recebin beşinci günü azl u katledildi. Rakîbi
murâdına erdi.
Bu fitne esnasında kethüdâ-yı sadâret Amasyalı Salih Ağa, çavuşbaşı Gevikzâde Sarı
Mahmûd Ağa, sipâhiler ağası Amasyalı Cebecizâde Ali Ağa, Mektûbî Hayreddînzâde Mehmed
Efendi, arpa emîni Amasyalı Osmân Efendi gizlenmişlerdi. Vak’adan sonra kaçıp Amasya’ya
can attılar. [116]

651 Bu Mehmed Efendi, Aynîzâdelikle de meşhurdur. Çünkü validesi Mehmed Paşazâde Kurt Mahmud Bey’in
kerîmesi Aynî Hâtun idi.
652 Maliye defterlerinde bu şöhretle mestûr ve tahsilat-ı mâliyede bulunduğu mezkûrdur.
875
577