Page 613 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 4

Safer evâilinde gelen fermân-ı âlîde seyyidlerden mahpus olan Koca Emîr Mahmûd, Saçlı
Emîr Ömer, Mumcu Deli Seyyid Mustafa, Amasya Mütesellim-i Sâbık Hacı Beyzâde Osmân
ve Alalalı Ömer ağaların i’dâmı ve Kurd Bey’in İstanbul’a ve Türedizâde Hüseyin Ağa’nın
nefyen Tokat’a i‘zâmı emredilmişdi. Emîrlerle Osmân ve Ömer ağalar, a‘lâ melei’n-nâs salben
i’dâm ve emvâl ü emlâkleri müsâdere edildikten sonra Deli Hızır Beyzâde Kurd Mehmed Bey
ve Dizdâr-ı Sâbık Receb Ağa mukayyeden İstanbul’a i‘zâm edilerek Yedikule’de hapsedildi.
Türedioğlu Hüseyin Ağa da ceddînin vatanı olan Tokat’a gönderilip Çardak Zindanı’na kondu.
Merzifon Voyvodası Hozatlı Mehmed Ağa, Köprü Voyvodası Çomar Ali Ağa, Lâdik
Voyvodası Yeğen Hasan Ağa, Gümüş Voyvodası Hâcıköylü Cevher Ağa, Mecidözü
Voyvodası Avkatlı İbrâhim Ağa, beşer yüz nefer suvârî kuvvetleriyle büyük yardımları sebk
etdi.
Lâkin gitdikçe şiddetlenen kaht u galâ, tâ‘ûn u vebâ, Amasya’yı kasıb kavuruyordu;
herkese olan şeyleri unutturmuş halk arasında devâm edib giden ihtilâf u nizâ‘ı kaldırıp herkesi
cânı başı telâşına düşürmüşdü.
Rebîülevvelin evâhirinde Sivas’a müstevlî olan Ankaralı Gedik [208] Mehmed Paşa,
müfettişler tarafından tutulub i’dâm edildiğinde Sivas eyaleti Amasya’da himmeti ve yararlığı
görülen Mirzâ Mehmed Paşa’ya ve Amasya sancağı da sâbık kul kethüdâsı Mustafa Ağa’ya
tevcîh edildi.

Mustafa Bey
Amasyalıdır. Esbak Amasya serdârı Dal Ahmed Ağa’nın mahdûmudur. Yeniçeri
ocağında “Çuçu, Somuncu” demekle meşhûrdur. 678 Bilâ-sebeb azl u nefye giriftâr olduğundan
afvıyla 1100 senesi rebîülâhirinin gurresinde Amasya sancağı beyi olup Rumeli Harbi’ne
me’mûr oldu. İstanbul maliyesinden istikrâz eylediği on beş bin kuruş ile kapısını tanzîm 679 ve
a‘yândan Rahtuvân Mehmed Ağa’yı Amasya mütesellimi tâyin ederek harbe gitdi. Nefîr-i
‘âmm askerîde türedileri tenkîl ve istisâl etmekde idi.
Sivas beylerbeyi olan Mirzâ Mehmed Paşa kethüdâsı Amasyalı Hatîbzâde Halîl Ağa’yı
Sivas’a mütesellim gönderdi. Kendisi de me’mûr olduğu eşkıyâ tenkîline devâm ederek
Geldiklân nâhiyesine hareket etmek üzere iken tâ‘una tutuldu. [209]
Müfettiş Kadızâde Hüseyin Paşa, bu esnâda maktûl Gedik Paşa’dan ayrılıp Çorum
havâlisinde gâretkerâne şekâvet eden Cerîd oğlu Mehmed Paşa’yı basıp cem‘iyyetini perişan
ve kendisini i’dâm etdikden sonra Geldiklân nâhiyesine kadar gelmişdi.
Amasya mütesellimi Rahtuvân Mehmed Ağa, Kuloğlu Halîl Ağa’yı Amasya kâ’im-
makâmı nasb edib a‘yân kuvvetleriyle beraber Geldiklân’a gitdi. Bütün nâhiyeyi her taraftan
abluka ederek taradılar. Nihâyet Bayburdluoğulları’nı tehassun ve ihtifâ etdikleri Bağlıca
Çiftliği’nde basıp Hasan, Hüseyin, Ahmed paşaları ve Hüseyin Paşa’nın kethüdâsı ve
mütesellimi Veli Paşazâde Mahmûd Beyi ve yoldaşlarını ahz u i’dâm ederek Amasya sancağını
türedilerden temizlediler.
Cumâdelûlâ evâilinde tâ‘undan müteessiren Amasya’da vefât neden Sivas Beylerbeyi
Mirzâ Mehmed Paşa’nın yerine Rakka Beylerbeyi Derviş Süleyman Paşa vezâretle Sivas vâlisi
oldu. Cumâdelâhirede Hanyâ muhâfızı Amasyalı Halîl Paşa’ya ve receb evâilinde Çardak
muhâfızı Köprülü Ammizâde Hüseyin Paşa’ya vezâret verildi.
Kezâlik Amasya a‘yânından hizmetleri sebk eden Peçelizâde Hasan Bey’e Canik, Çomar
Ali Ağa’ya Çorum, Yeğen Hasan Ağa’ya Karahisar-ı Şarkî sancakları bâ-rütbe-i mîrimîrani ve
Bekir Beyzâde Ömer Bey’e de Divriği sancağı, mütesellim Rahtuvân Mehmed ve Bağdatlıoğlu
Kara Mehmed ağalara dergâh-ı âlî kapıcıbaşılığı verildi.

678 Çuçu, Türk dilinde şirin, hoşgüvâr ma‘nâsınadır. Amasya’da Çuçuzâdeler’in cedd-i a‘lâsıdır
679 Evkâf mahzeninde görülen ikrâzât-ı mâliye defterinde “Amasya Beyi Çuçu Mustafa Beye Amasyalı Mustafa
Efendi kefâletiyle verilen 15000 kuruş gurre-i rebîlulâhir” diye yazılıdır. Amasyalı Mustafa Efendi rûznâmeci
Sefer Ağazâde’dir
910
612