Page 162 - 6-8
P. 162
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Ba’dehû Amasya’ya avdetle Garibî Dede’nin irtihaline bina’en Amasya Mevlevi-hânesi
şeyhi oldu. Ancak Amasya’da hâdis olan Hüftadî vak’asında takibata düçar olduğundan dolayı
1037’de tegayyüb etdi. 1039’da Bursa’da olduğu anlaşıldı.
1041’de Bursa’da kâin Ali Paşa Tekkesi Şeyhi olduğundan 1044 senesi rebiülevvelinde
vekâletle idare etdiği Amasya Mevlevihanesi meşihâtı uhdesinden ref’ edilip vekili olan Sâlih
Dede Efendi’ye verildi. Yıllarca Ali Paşa Tekkesi’nde meşîhat edib 1057’de vefât etdi. Tekke
derûnunda medfûndur.
Âlim, edebiyat-ı Arabiyye ve Farisiyye’de mâhir, müteşerri’, şâir, edîb bir şeyh olup
“Kelimî Ahmed Efendi” demekle [510] meşhûr olup bakıyye-yi ahvâl ve âsârı aşağıda “kef”
harfinde gelir.
Ahmed Efendi-Evliyazâde
Amasyalıdır. İmâm-ı Sultânî Amasyalı Babazâde Evliya Mehmed Efendi bin Ca’fer bin
İlyas bin Baba Mehmed Çelebi mahdûmudur. Amasya’da doğup pederiyle beraber İstanbul’a
gitdi. Orada pederinden ve İstanbul ulemâsından ahz-ı ulûm edib ders-i ‘âm oldu.
Pederinin irtihâlinde kürsî meşâyihi silkine girip sırasıyla cevâmi-i selâtîni devrederek
Sultân Selîm Hân-ı Evvel câmii şerîfi kürsî şeyhi oldu. Burada vâ’iz iken 1058’de vefât etdi.
Pederi gibi âlim, gayet sâlih, hâfız-ı Kur’ân bir vâ’iz-i meşhûr idi. Birâderi Abdullah Efendi
mevâlîdendir.
Ahmed Efendi-Hocazâde
Amasya fuzalâsından “Küçük Hâce” demekle meşhûr Kadızâde Mehmed İlmî Efendi’nin
büyük oğludur. Pederinden ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm ve müderris-i benâm olup Amasya
medreselerini devrederek Kameriyye-i Tokat müderrisi oldu.
Ba’dehû silk-i kazâya girip kasâbâta kadı ve mükerreren Amasya nâibi olup 1058’de vefât
etdi. Meşâhîr-i ulemâdan edîb, şâir olup mahlâsı “Rahmî” olduğu sonradan anlaşıldı. Bunun
mahdûmu hâcegân-ı divân-ı hümâyûndan Lütfullah Efendi’dir.
Ahmed Bey-Kazzâzzâde
Amasyalıdır. Hâtunîye Mahallesi’nde mukîm Kazzâz Abdulbaki Çelebi mahdûmudur.
Buna târîhen “Kazzâz Ahmed Bey” dendi. Sipâhi meşâhîrinden olup Amasya kethüdâyeri oldu.
[511] Ba’dehû Bayram Paşa’ya intisâb ederek onun sâye-i ikbâlinde kapıcıbaşı, mîr-livâ olup
Bilecik Sancağından ma’zûl olduğu esnâda Evkâf-ı sultâniyye mütevellîsi olarak Amasya’ya
geldi.
1057’de Akşehir Sancağı beyi olup usât-ı meşhûreden Gürcü Nebi’ye uyduğundan ve
isyankârâne harekâtından dolayı 1059 şa’bânında i’dâm ve emvâl ü emlâki müsâdere edildi.
Mahdûmu Abdulbaki Bey’dir. Birâderi Sipâhi Mehmed Ağa da bunun yüzünden bî-günâh
olarak boğuldu. Diğer birâderi Ali Ağazâde Hasan Ağa’dır.
Ahmed Efendi-Şeyhzâde
Amasya’da Çilehâne Şeyhi eş-Şeyh Hüsameddîn Hüseyin Efendi bin eş-Şeyh
Abdurrahman Efendi bin Pîr Mehmed Çelebi mahdûmudur. Pederinin kaydı üzerine 997
saferinin on beşinde doğdu. Amcası eş-Şeyh İzzeddîn Hasan Efendi’nin himâyesinde tahsîl-i
ilm ve mârifet etdi.
1045’de amcasının vefâtı üzerine Çilehâne şeyhi ve mütevellîsi oldu. 1047’de Çilehâne
medrese i’tibâr [512] edildiğinden Gülabî Paşa tekkesi şeyhi oldu. Burada zikr ü ibâdetle iştigâl
edib 1060 senesi cumâdelâhiresinde dâr-ı bekâya rihlet etdi. Sulehâdan bir zât idi.
Ahmed Efendi-Şeyh Muharremzâde
Amasya meşâyih-i kirâmından Lâdikli Şeyh Muharrem Efendi’nin mahdûmudur. Bade’t-
157
161