Page 310 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

İsmâil Paşa-Pîrîzâde
Amasyalıdır. Tımışvar Kalesi muhâfızı iken 1099’da halk elinde maktûl olan İbrâhim
Paşa bin Mütedeyyin Pîrî Ağa’nın [148] mahdûmudur. Pederi Amasya‘da Evkâf-ı Sultâniyye
mütevellîsi iken doğdu. 1097’de pederinin Şam vâliliğinde kethüdâsı ve 1099’da kapıcıbaşı
olarak devr-i hidemât etdi.
1106 rebîülevvelinde büyük birâderi Bıyıklı Mehmed Paşa vezâretle Cidde ve Habeş
vâlisi oldukda kethüdâsı olup, 1108’de birâderi Konya vâlisi oldukda ricâsıyla bâ-rütbe-i mîr-i
mîrânî Kara Hisar-ı Şarkî mutasarıfı oldu.
1110’da birâderi Fatıma Sultân zevci ve Şam vâlisi oldukda vezâretle İnebahtı muhâfızı
oldu. Ancak orayı hüsn-i idâre edemediğinden 1112’de vezâreti ref edilip Kefe Beylerbeyi oldu.
1115 senesi cumâdelâhiresinde halkın şikâyeti üzerine oradan kaldırılıp Kars ve
zilka’desinde Trablusşam Beylerbeyi oldu. 1116 senesi ramazânında yine halkın şikâyâtı
üzerine azl ve tekâüde sevkedilerek 1120’de vefât etdi. Üsküdar’da Tunusbağı’nda medfûndur.
Mahdûmları Ahmed, Hasan Beylerden Ahmed Bey 1144’de ve Hasan Bey 1156’da vefât
edib yanına defnedildiler. [149] Birâderi 1113 senesi muharreminde i’dâm edildiğinden bunun
da ikbâli idbâra düştü.

İsmâil Efendi-Koca Muîd el-Hâc
Amasya‘nın Çeribaşı Mahallesi ahâlîsinden Halil bin Ali bin İbrâhim mahdûmudur.
Müfessir-i meşhûr Hızır ve Yağmurköylüzâde İsmâil, Sivas Müftüsü Tefsîrî Mehmed
Efendilerden iktisâb-ı fezâ’il etdi.
İbtida Hüseyin Ağa Medresesi muîdi olarak tedrîs-i ulûma nasb-ı nefs edib Koca Mu’id
demekle iştihâr etdi. Ba’dehû medrese-i mezbûre müderrisi olup üstâdü’l-ulemâ tanındı. 1120
senesi rebîülevvelinde Amasya Müftüsü olup 1123 senesi zilhiccesinde dâr-ı naîme rihlet etdi.
1107’de Ya’kub Paşa müderrisi iken bu medreseyi mahdûmu el-Hâc Halil Efendi’ye
kasr-ı yed ve feragât ederek Hüseyin Ağa müderrisi olmuş 124 , fâzıl, gâyet müteşerrî, kâmil, vâiz
bir zât idi. Azîmü’l-cüsse olduğu münâsebetle Koca Müftü de denmişti. Diğer mahdûmu Sâdık
Mehmed Efendi’dir. [150]

İsmâil Ağa-Keskin
Amasya eşrâfından Sarac Mehmed Ağa bin Derviş Ahmed’in oğludur. Sipâhi
meşâhirinden olup Amcazâde Hüseyin Paşa’nın dâiresine intisâb ederek ağalarından oldu.
Müşârün-ileyhin sadâretten istifâsında Sivas vilâyeti cizyedârı oldu.
1118’de Amasya kethüdâyeri ve bade’l-azl 1121’de Evkâf-ı Sultâniyye mütevellîsi ve
1122 senesi muharreminde sâniyen kethüdâyeri ve müteâkıben Amasya Sancağı mütesellimi
oldu. Sene-i mezbûre zilhiccesi gâyesinde ma’zûl ve 1124 recebinde sâlisen kethüdâyeri ve
şa’bânında sâniyen Amasya mütesellimi oldu.
1124 zilka’desi gâyesinde ma’zûl olup 1125 senesi rebîülevvelinde Fazlızâde Fazlı Paşa
tarafından Sivas mütesellimi olarak Sivas’a gitdi. Paşa’nın vürûdunda kethüdâsı olup 1126
senesi cumâdelâhiresinde Fazlı Paşa ile beraber maktûlen vefât etdi.
Şedîd, zâbit, müdebbir idi. Ancak Sivas’ın türedisi olan Ahî Mehmed Ağa’nın tezvirâtına
kurban [151] olup gitdi. Nihâyet o zâlim de kardeşiyle beraber i’dâm edildi. Keskin İsmâil
Ağa’nın oğulları Mehmed, Halil Ağalara ve evlâdına Keskinoğulları dendi.

124 Hüseyin Ağa Medresesi nısf-ı tedrîsî mutasarrıfı Hüseyin Efendi vefâtından ve nısf-ı diğer mutasarrıfı Hasan
Efendi ferâgatından 1117 şevvâlinde Hüseyin Ağa müderrisi olduğu kayden anlaşıldı.

309