Page 309 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 7
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

İsmâil Ağa-Seksenyedi
Amasya‘nın Fethiye Mahallesi’nden İbrâhim Çelebi oğludur. Çelebioğlu demekle
meşhûrdur. Yeniçeri silkine girip Seksenyedinci Cemâat’a yazıldı. 1069’da yasakçı, ba’dehû
Amasya serdârı, 1094’de eşkiyâ üzerine me’mûren kır serdârı oldu.
1099’da Emîrler Vak’asında bî-tarâfâne harekâtı Emîrler tarafdârı olduğunu anlatmakla
tekâüde sevkedilip 1106’da vefât etdi. Evlâdına Çelebioğulları denir. Şecî’ bir Yeniçeri zâbiti
idi.
İsmâil Paşa-Çelebi
Amasyalıdır. Amasya‘nın aynü’l-ayânı Çelebi Efendi’nin kölesi ve Kal’a-i Bâlâ Dizdârı
Memi Beyzâde İbrâhim Bey’in mahdûmudur. Sadr-ı esbak Bayburtluzâde Kara İbrâhim [145]
Paşa süt birâderi olup Yeniçeri silkine girdi. Altmışyedi Cemâatı’ndan olup hayli muhârebâta
iştirâk ederek 1078’de Amasya serdârı oldu.
Bu esnâda Girit harbine me’mûr edilip gösterdiği yararlıklara binâen İstanbul’a geldikde
kullukçubaşı, ba’dehû evkâf’da kethüdâyeri, çavûşbaşı, 1088’de muhzır ağası, 1089’da
zağarcıbaşı, 1094’de kul kethüdâsı oldu.
Merzifonî Kara Mustafa Paşa’nın Viyana inhizâmında Budin Ağası oldu. 1095 senesi
gurre-i muharreminde Sadr-ı a’zam olan süt birâderi Kara İbrâhim Paşa’nın himmetiyle
muharrem evâhirinde bâ-rütbe-i mîr-i mîrânî Köstendil mutasarrıfı oldu.
1095 senesi şevvâlinde Budin Serdârı Melik İbrâhim Paşa’nın maiyyetinde cansiperâne
muhârebeler ederek yararlıklar gösterdiğinden Melik İbrâhim Paşa’nın ricâsıyla sene-i mezbûre
zilka’desinde Rûmeli Beylerbeyi oldu.
1096 senesi evâilinde vezâret verilip Uyvar muhârebesine me’mûr oldu. Uyvar Kalesi’nin
sukûtundan sonra serdâr Belgrad’a avdet edib şa’bânında Erat [146] Palangası muhâfızı oldu.
Lâkin iki mâh sonra kış içinde Nemçelilerin baskınına uğrayıp esir oldu.
1097’de fidye ile tahlîs edilip orduya avdetinde sâniyen Köstendil mutasarrıfı, 1099’da
yine vezâretle Sayda vâlisi, 1101’de Sakız muhâfızı, 1102’de Konya vâlisi olup harbe
me’mûren Serdâr-ı Ekrem Köprülüzâde Fâzıl Mustafa Paşa ile Rûmeli’ye gitdi.
1103’de Anadolu vâlisi ve recebinde İstanbul kâim-makâmı olup zilka’desinde yeniçeri
ağası olarak Edirne’ye da’vet edildi. 1104’de Şam, 1105’de Girit, 1106’da Mısır, 1109
rebîülâhirinde Bağdat vâlisi oldu.
1110 senesi rebîülâhirinde İrânîler ale’l-gafle hücûm ederek Kerbelâ’yı zapt etmeleri
üzerine zilka’dede Basra iken, Van vilâyeti verilip hareketi emredildi. Ancak İstanbul’da Kapı
Kethüdâsı’ndan aldığı mektubda kendisinin i’dâm edileceği ihsâs edilmekle 1112 şa’bânında
havfından İran’a firâr eyledi. [147]
İran Devleti kendisini İsfahan’da ikâmete me’mûr edib 1114 recebinde hüzün ve keder
içinde vefât etdi. “Sicill-i Osmânî”de “Müdebbir, muktedir idi” deniyor. 1058 tarihinden 1110
tarihine kadar tam elli iki yıl muhârebelerde fedâkârâne hizmet ve sadâkat göstermiş bir
mücâhid idi. Mahdûmu İbrâhim Bey’dir. Diğer mahdûmu Mehmed Bey’dir.

İsmâil Ağa-Sarı Beyzâde el-Hâc
Amasya züamâsından Alaybeyi Sarı Ali Beyzâde Mehmed Bey’in mahdûmudur. Sipâhi
olup Amasya kethüdâyeri, 1101’de nuzül emîni, 1106’da Yûsuf Paşa’ya intisâb ederek
kethüdâsı oldu.
On yıl kadar müşârün-ileyhe hizmet edib 1116’da ihtiyâr-ı tekâüd ederek Amasya‘ya
geldi. 1118 hudûdunda vefât etdi. Mahdûmu el-Hâc Ali Ağa’dır. Amasya ricâlinden bir merd-
i gayûr idi.

308