Page 343 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 7
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

İlyâs Bey-Emîr Çelebizâde
Kedağralıdır. Taşan Bey birâderi İdris Bey bin Emîr Çelebi mahdûmudur.
Taşanoğullarıyla hayli müddet emâret nizâında bulunarak aralıkda Kedağra Emîri oldu.
Ba’dehû Hacı Şadgeldi Paşa’ya ilticâ edib ma’iyyet-i ümerâsından olarak 783’de vefât etdi.

İlyâs Bey-Ata Beyzâde
Amasyalıdır. Ümerâdan Muîneddîn Abdî Bey bin İlyâs Bey bin Hayreddîn Hızır Bey bin
Atabeg Gâzi Emîr Nasıreddîn Ahmed Bey’in mahdûmudur. Pederinin Timur harbinde 804’de
şehîden vefâtı üzerine ceddi vakfına mütevellî ve züamâdan oldu. Çelebi Sultân Mehmed
Hân’ın ma’iyyet-i ümerâsından iken 8l4’de harben vefât etdi. Mahdûmu Hasan Bey evlâdında
Atabeg Gâzi vakfı tevliyeti kaldı. Kardaşları vüzerâdan Yörgüç, Hızır Paşalardır. [258]
İlyâs Bey-Hacı Beyzâde
Amasya ümerâsından Hamza Bey bin el-Hâc İlyâs Bey bin el-Hâc Nevruz Bey’in
mahdûmudur. Çelebi Sultân Mehmed Hân ümerâsından olup 820 sâline doğru vefât etdi.
Mahdûmları Hamza, Murâd Beylerdir.

İlyâs Çelebi-Mevlânâ Hekîm el-Hâc
Amasyalıdır. Şa’bân bin Ali mahdûmudur. Lakabı Şücaeddîn’dir. Amasya hükümdârı
Hacı Şadgeldi Paşa’nın ve mahdûmu Fahreddîn Ahmed Paşa’nın tabîb-i hâssı olan Mevlâna
Burhâneddîn Ahmed Çelebi’den fünûn-ı tıbbiyeyi ve Mevlânâ Hüsâmeddîn Hasan el-Hoyî’den
ulûm-ı edebiyye ve şer’iyyeyi ahz ve tahsîl edib tabîb oldu.
Çelebi Sultân Mehmed ve şehzâdesi Sultân Murâd Hânlara Amasya‘da hekîmbaşı ve
dârü’ş-şifâ tabîbi olup büyük bir şöhret kazandı. Sultân Bâyezîd câmi-i şerîfinin taraf-ı garbîsi
olan mahalle bunun nâmıyla şöhret buldu. 831 sâlinden sonra vefât etdi. Âlim, tabîb-i hâzık,
halûk bir hekîm-i meşhûr idi. Birâderi İbrâhim Çelebi hattâtdır. [259]
İstanbul kütübhânelerini teftîş esnâsında “Şerh-i Mûciz” kitâbının sonunda şu kitâbesi
görüldü:
ءاعبرلأا موي نابعش نب سايلا ىجاح نمحرلا هبر ةمحر ىلا ناشطعلا دبعلا ريقفلا هدوس
158 هيساما ةنيدمب ةئامنامث و نيرشع و سمخ ةنس ىلولأا ىدامج نم رشع عبارلا
Amasya‘da bugün “Akbilek Bağları” demekle meşhûr olan bağlar, bunun mülkü olup
“Hekim Bahçesi” demekle meşhûr olduğu Yörgüç Paşa vakfiyesinde mezkûrdur. Sonra buraları
Yörgüç Paşa, hekîm-i müşârün-ileyhin mahdûmu Alâeddîn Ali Çelebi’den alıp 840’da
vakfetmişdir.
Hekim-i müşârün-ileyhin hafîdi Mevlânâ Şerefeddîn İsa Çelebi bin Alâeddîn Ali Çelebi
873’de Amasya Dârüşşifâsı tabîbi ve Sultân Bâyezîd-i Sânî hekîm-i hâssı idi. Bunun birâderi
Abdullah Çelebi ve bunun mahdûmu İlyâs Çelebi de etıbbâdan idi. Bunlara “Hacı İlyâsoğulları”
dendi. Diğer birâderi de İlyâs Çelebi’dir.

İlyâs Çelebi-Mevlânâ eş-Şeyh Şücâeddîn
Amasyalıdır. Hızır bin İbrâhim mahdûmudur. Amasya‘da [260] mukaddimât-ı ulûmu
görüp Bursa’ya gitdi. Orada Sultâniye müderrisi eş-Şeyh Ramazânzâde Mevlânâ Cemaleddîn
Mehmed ve Kara Alâeddînzâde Mevlânâ İzzeddîn Hasan Çelebilerden tahsîl-i fezâil-i ilmiyye
edib Amasya’da ders-i âm oldu.
Bursa’da yazdığı “Mecmau’l-Bahreyn” adlı kitâbın sonunda şu kitâbesi görüldü:
دحلَا موي ىساملَا رضخ نب سايلا فيعضلا دبعلا دي ىلع غارفلا عقو دق

158 Rahman olan Rabbinin Rahmetine muhtaç el-Fakir Hacı İlyas bin Şaban 825 yılı 14 Cumâdelûlâ Çarşamba
günü Amasya şehrinde kaleme almışdır. (Haz.)

342