Page 344 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

159 اسورب ةنيدمب ةئامنامث و عبرا ةنس ناضمر رهش نيرشع عساتلا
Bundan az sonra Bâyezîd ve Timur harbi olup Topal Timur Bursa’yı istilâ etdiği esnâda
kaçıp Amasya‘ya gitmişdi. Orada Çelebi Sultân Mehmed Hân’ın şehzâdeleri muallimi olarak
ma’rûfiyet kazandı. 824’de Sultân Murâd-ı Sânînin cülûsu üzerine Edirne’ye gitdi.
Orada Şeyhülislâm ve müfti’l-enâm olup Sultân Murâd’ın mahrem-i hâssı, ümerânın
melce’i olarak yaşadı. Edirne’de Sultân Selîm-i Sânî Kütübhânesi’nde Sahîh-i Buhârî kitâbının
zahrında şu kitâbe görüldü:
ىخرك ملاسلإلا دامع و مانلأا خيش ايلوأ نب ىيحي [261] نب ديزي وبأ ريخلا اوبأ ءارملأا راختفا باتكلا اذه فقو
160 نيدلا عاجش ناولَا فورعم نامزلا
Ve âhirinde;
161 ۸۳۰ مرحم طساوأ ىف نيدلا عاجش خيشلا ىلا ايلوأ نب ىيحي نب ديزياب فقو
Edirne’de on yıldan ziyâde iftâ ve tedrîsden sonra 840 senesi hilâlinde vefât etdi. Fâzıl,
gâyet fakîh, zî-nüfûz bir zât idi. Mahdûmu kazasker ve hâce-i sultânî Hayreddîn Hızır Çelebi
Amasya Sarayı’nda tevellüd etdiği münâsebetle “Hızır bin el-Fakîh İlyâs es-Sarayî” diye imzâ
kordu.

İlyâs Çelebi-Dânîşmendoğlu Melik
Kedağralıdır. Bir müddet Kedağra Emîri olan sülâle-i Dânîşmendiye’den Sultân Kemal
Dânîşmend Gâzi bin Melik Bahşâyîş Gâzi bin Feleküddîn Hamza Gâzi bin Emîr Sâdeddîn Sulî
Gâzi bin Emîr Hüsâmeddîn Hasan bin el-Hâc Sinâneddîn Yûsuf bin Emîr Mücâhid Cemaleddîn
İsmâil Gâzi bin Mecdeddîn Yağıbasan Gâzi bin Seyfeddîn İsmâil Gâzi bin Şemseddîn Melik
Dânîşmend Gâzi mahdûmudur.
Pederinin Kedağra’da emâreti zamanında Sultân Murâd-ı Sânî Amasya Vâlisi iken
Amasya‘ya geldi. Sultân Murâd Hân’ın [262] cülûsunda Geldiklân kazâsından verilen ağır
zeâmetle taltîf edilip 845 hudûdunda vefât etdi. Mahdûmu Mahmûd Gâzi Bey ve birâderi
Hamid Gâzi Bey’dir. Bunun mahdûmu İne Bey ümerâdandır.

İlyâs Çelebi-Mevlânâ Şücâeddîn
Merzifonludur. Yahya bin Hamza mahdûmu olub mukaddimât-ı ulûmu Amasya‘da
Şeyhülislâm Gümüşlüzâde Mevlânâ Celâleddîn Abdurrahman Çelebi’den görüp
Mâverâünnehr’e gitdi. Buhârâ’da “Hâce Muhammed Pârsâ” demekle meşhûr Mevlânâ
Hâfızüddîn Muhammed bin Muhammed bin Mahmûd el-Buhârî el-Hâfızî’den tahsîl-i kemâlât
ederek 821’de icâzetnâme ahzıyla Merzifon’a geldi.
Orada tedrîs ve neşr-i ulûma nasb-ı nefs edib talebesi çoğaldı. Asrında Merzifon bir
Dârülfünûn oldu. Mevlânâ Ferîdeddîn Mehmed el-Devvânî vefâtında Sultâniye-i Merzifon
müderrisi, ba’dehû Merzifon’un müftü ve kadısı olduğu halde 852 senesi cumâdelâhiresinin
onuncu günü dâr-ı bekâya rihlet etdi. Orada türbesi ve seng-i mezârı vardır.
Fâzıl, muhakkik, usûlî, ulûm-ı şer’iyye ve akliyyede mütebahhir, [263] eyâlet-i
Rûmiyyede üstâdü’l-küll idi. Kabrini ziyâret edib seng-i mezârında mahkûk olan tarih-i
irtihâlini zabt ve buraya nakl etdim.
Silsile-i ilmiyyesi şöyledir: Mevlânâ Şücâeddîn İlyâs bin Yahya bin Hamzatü’l-
Merzifonî, Mevlânâ Hâce Muhammed Pârsâ, Mevlânâ eş-Şeyh Ebû Tâhir Muhammed bin
Muhammed et-Tâhirî el-Buhârî, Mevlânâ Sadrüşşerî’a Ubeydullah bin Mes’ûd el-Buhârî, ceddi

159 Allah’ın zayıf kulu İlyas bin Hızır el-Amâsî’nin eliyle 804 yılı 29 Ramazan Pazar günü Bursa’da
tamamlanmışdır. (Haz.)
160 Bu kitabı Emirlerin İftiharı Ebu’l-Hayr Ebu Yezid bin Yahyâ bin Evliyâ şeyhü’l-enâm, İslâm’ın dayanağı,
zamanın Kerhî’si ve şöhretlisi, -meşhur âlimi- Şücâüddîn vakfetmişdir. (Haz.)
161 Bâyezid binYahya bin Evliyâ’nın 830 yılı muharrem ayı ortalarında Şeyh Ebü’ş-Şüca’ için vakfıdır. (Haz.)

343