Page 382 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

müsahhir-sâz-ı nüfûs-i âsiye, kesîru’l-ibâde, şedîdü’z-zehâde, âlim ü âmil, kâmil ü mükemmel
idi.
Kiber-i sinnî ile ekser eyyâmda sâim ve her gece yüz rek’at nâfile edâsına kâ’im, rişte-
i alâka-i izdivâcı yüzden [387] ziyâde ezvâc-ı gevher-revâce silk-i intizâm ve hulk-i hüsn ve
adl-i müstahsen ile herbiri mazhar-ı riâyet ve ikrâm olup dâimâ peyvend-i akd-i nikâhı dört adet
sâlihâta cihet-i câmi’a ve cihâr defter-i ferhûnde-ahter-i şebistân halvetgâhında şeb-çerâğı zıyâ-
gester gibi lâmi’ idi. Hakkâ ki mahz-ı kerâmet ve mu’ciz-i erbâb-ı hikmetdir. 178
Mahdûmları içinde eş-Şeyh Şemseddîn Ahmed, Muhyiddîn Mehmed, Cemâleddîn
İshâk Efendiler pek meşhûr idiler. Şemseddîn Ahmed Efendizâde eş-Şeyh Mehmed Efendi ve
bunun mahdûmu eş-Şeyh Hayreddîn Hızır Efendi de meşhûr olup Muhyiddîn Mehmed Efendi
kibâr-ı ulemâ ve meşâyıhdan idi.
Bunun mahdûmları Ahmed, Abdülfettâh, Abdülkâdir Efendiler de ma’rûf olup eş-Şeyh
Hayreddîn Hızır Efendi 1063’de vefât etdi. Mahdûmları Mehmed, Abdurrahmân, Abdüllâtîf
Efendilerdir. Bunlara Şeyh Îcâdîzâdeler dendi. Abdüllâtîf Efendi’nin evlâdı meşâhîr-i ulemâ ve
sâdât-ı kirâmdan olarak devâm etmişlerdi. [388]
Şeyh Îcâdî Efendi İçerişehir’de bir mescid-i şerîf binâ edib ekseriyyen orada tefsîr ve
hadîs okuturdu. Hânesi de bu mescid-i şerîfin civârında idi. Evlâdı pek çok zaman bu mescid-i
şerîfde imâmet ve müşârün-ileyhin vakfına tevliyet etmişlerdir.

Îrân Hâtun-Emîr Kızı
Amasya emîr-i kebîri Alâaddîn Alî Bey bin Süleyman Bey bin Alî Bey bin Mehmed
Bey bin Tekûr Sinan Bey bin Emîr Mübârizeddîn Halîfe Halfet Gâzi Alp bin Tûlî Bey bin
Türkânşâh bin Güdül Bey’in kızıdır.
Amasya Hükümdârı Hacı Şâdgeldi Paşa, Alî Bey’i kendisine rabtetmek ve bunun nüfûz
ve îtibârından istifâde etmek için bu kızını kendi mahdûmu Seyyideddîn Mehmed Bey’e tezvîc
etdi. Bu sûretle Alî Bey’i de kendi dâire-i inkıyâdına aldı. Fakat zevci Seyyideddîn Mehmed
Bey 782’de vefât etdiğinden dul kaldı. 786’da vefât edib Üçler Mahallesi’nde Sa’dî Çelebi
Câmii garbında kâ’in hânesi bahçesine defnedildi. El-Yevm orada medfûndur.

İşboğa Noyîn- Emîr Yeşbekî
Köprülüdür. Kedağra kazâsında Sâmûk Alanı demekle meşhûr çiftliğinde ikâmet eden
Eyâlet-i Rûmiyye Nâzırı Tûkân Noyîn bin Sâmûk Noyîn bin Tağâçar bin Temûke Ötçigin bin
Bensûka Bahâdır’ın mahdûmudur. Temûke Ötçigin meşhûr Cengiz Hân’ın birâderidir.
Kedağra’da doğdu. Bir müddet Amasya’da ikâmet edib İbik Baba’nın irşâdı sâyesinde
birâderi Uladur Noyîn ile beraber kabûl-i İslâm ederek 696’da Camûdâr Hân’ın vefâtında Sîmre
Hükûmeti Nâzırı oldu.
Yirmi yıl kadar Sîmre Eyâleti ve Hükûmeti Nâzırı sıfatıyla İç Anadolu’da icrâ-yı
hükûmet edib [389] 716 senesi şevvâlinde Moğol hükümdârı Sultân Mehmed Hüdâbende
Hân’ın vefâtı üzerine Sultân Altunbaş’ı hal’ ederek müstakillen Eyâlet-i Rûmiyye hâkimi oldu.
717’de Sivas eyâleti vâliliğine ta’yîn edilen Sadr-ı a’zam Emîr Çobanzâde Timurtaş
Bey’e inkıyâd etmediğinden aralarında muhârebe oldu. Bu harbi kazandığı hâlde 718’de ulemâ
ve ümerânın tavassutuyla Emîr Çoban’a dolayısıyla Sultân Ebû Sa’îd Bahâdır Hân’a inkıyâd
ederek makâmında kaldı.
Bu defasında da üç yıldan ziyâde hükûmet edib 720 senesi saferinde vefât etdi. Camûdâr
Noyîn Türbesi’nde medfûn olduğu anlaşılır. Munsıf, kerîm, dindâr olduğu hâlde bazan da
zâlim, bahîl, cebbâr olurdu. Her hâlde müdebbir, muktedir bir Moğol idi.

178 Hakkında denmiştir:
Kâmilin gitse vücûdu nice îcâdı kalır
Sen dahî anlayagör kim er ölür adı kalır

381