Page 391 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 7
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Mahdûmları Şemseddîn Mahmûd, Fahreddîn Ali, Ziyâeddîn Mes’ûd, Muhliseddîn Mûsâ
Çelebiler’dir. Bunlar saltanât-ı İlhâniyye sâyesinde vüzerâ ve ümerâdan olmuşlardı. Hulefâsı
da şunlardı: Behlûl Baba, İbik Baba, Lokman Baba, Tursan Baba, Dündar Baba, Osmân
Baba’dır. [419]
Tarîkat-i Babâiyye’nin reîsi Baba İlyâs olduğu gibi nâşiri de hulefâsıdır. Lokman
Baba’nın halîfesi Hacı Bektâş Baba’dır. Hacı Bektâşî Veli demekle iştihâr etdi. Osmân
Baba’nın halîfesi de Süleyman Baba’dır. Evlâd-ı kirâmı şu’belere ayrılmışdır. Her biri bu
tarihte yazılmışdır.

Baba Alî Çelebi-Halvetî Baba
Çemişgezeklidir. Amasya’da Hazret-i Pîr İlyâs Halvetî hâdimi ve mürîd-i hâssı olup
Şükrûllâh oğludur. Pîr-i müşârün-ileyhin tedrîs ve iftâ zamanından i’tibâren hizmetinde tahsîl-
i me’ârif edib hilâfet aldı. Vefâtından sonra vatanına gidip yirmi yıl orada oturdu.
Ba’dehû şeyhinin işâreti üzerine avdet edib hazret-i pîrin hafîdi olan Pîr Celâleddîn
Abdurrahmân Çelebi bin Pîr Hüsamedin Hüseyin Çelebi’yi irşâda me’mûr oldu. Pîr Celâl
Çelebi’ye hilâfet verdikten sonra 836’da vefât etdi. Hazret-i Pîr’in Türbesi hâricinde
medfûndur.
Âlî Bey “Künhü’l-Ahbâr”ında şu ma’lûmâtı verdikten sonra Hazret-i Pîr’in diğer ahfâdı
hakkında hayli ma’lûmât [420] veriyor. Sırası geldikçe yazılır. Tabî’î tetebbu’âtım da ilâve
edilir. Baba Ali, zâhid, mazınne-i kerâmet bir zât idi.

Baba Mehmed Çelebi-Baba Çelebi
Amasyalıdır. İlyâs bin Hamza oğludur. Lâdikli İsrâfilzâde Mehmed Çelebi hizmetinde
ilm-i edvâr diye ma’rûf olan mûsikî fennini hakkıyla öğrendi. Pek güzel tanbûr çalar, gâyet sesi
yanık bir hânende olduğundan Amasya vâlisi Şehzâde Sultân Ahmed’in nüdemâsından oldu.
Halk arasında Baba Tanburî diye meşhûr olup a’yâna hulûl ederek hayli servet ü sâmân
edindi. Halkın efkâr ve şikâyâtını Sultân Ahmed’e ismâ’ edecek gazelleri besteler, huzûrunda
terennüm ederek halkın işlerine de yarardı.
918’de şehzâdenin şem-i hayâtı söndüğünden pek ziyâde mükedder olup 921’de Sultân
Süleyman Amasya’yı teşrifinde nâ’il-i iltifât ve ihsân olmuşdu. Şehzâde Sultân Mustafa’nın
Amasya’ya vâlî olup geldiği zaman ber-hayât idi. [421]
Fakat ihtiyârlığından mahdûmu İlyâs Çelebi ve şâkird-i irfânı Ca’fer Çelebi şehzâdenin
meclisini şenlendirdiler. Her hâlde 950 sâline doğru vefât etdi. Tab’an zarîf, me’ârif-âşinâ,
halûk bir musîkîşinâs idi. Diğer mahdûmu Hamza Çelebi’dir. İmâm-ı Sultânî Evliyâ Mehmed
Efendi, İlyâs Çelebi’nin hafîdidir.

Bâbûk Şâh-Emîr Seyfeddîn
Esbak Amasya vâlisi Nûreddîn Toğrak Bey’in evlâdından Tuğrul Bey bin İnâc Bey’in
mahdûmudur. Halk arasında İnacoğlu demekle meşhûrdur. İnâc Bey, Toğrak Bey’in dâmâdı
olduğu anlaşılır.
Amasya ümerâsından Alakuşoğlu Şemseddîn Ahmed Bey’in zamanında Toğrak Bey’in
evlâdı Mısır, Konya, Tebriz taraflarına gitdikleri esnâda pederi Tuğrul Bey de Karaman Bey’in
evlâdına ilticâ etmiş, ümerâ-yı Karamânîyyeden olmuşdu. İzzeddîn Keykâvus-ı Selçûkînin
dâmâdı olduğundan ümerâ kendisinden çekinirdi. [422]
Bâbûk Şâh, kerîmezâde-i Sultân Keykâvus idi. Konya’da devlet-i Karamâniyyenin
te’sîsine fedâkârâne hizmetler etmiş, Timurtaş Bey’in nüfûzunu Konya vilâyeti üzerinden
kaldırmış, Karamânlı ümerânın mümtâzı olmuşdu.
727’de Karamânzâde Yahşî Bey’in ma’iyyetine bütün kuvvetiyle me’mûr olup Sivas
vâlisi Emîr Çobanoğlu Timurtaş Bey’i kaçırmış ve Amasya’yı Çobânîler’in idâresinden
kurtarmış olduğu cihetle Yahşî Bey tarafından Amasya vâliliğine ta’yîn edildi.

390