Page 392 - 6-8
P. 392
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Dârüsselâm Mahallesi’nde kâin Sultân Mes’ûd’un sarâyında ikâmet ve iki yıl kadar Yahşî
Bey nâmına icrâ-yı hükûmet etdi. 729’da Irâk emîr-i kebîri Şeyh Hasan İlhânî Amasya eyâletini
Sultân Ebû Sa’id Bahâdır nâmına zabt ve istilâ etdikde kendisini makâm-ı emârette ibkâ eyledi.
Bundan dört yıl kadar da Emîr Şeyh Hasan Kebîr nâmına ifâ-yı emâret edib 733 senesi
evâsıtında vefât etdi. Dârü’s-selâm Mahallesi’nde bir mescid-i şerîf ve çeşme yaptırdı. Ceddi
türbesinde medfûndur. Mahdûmları [423] İmâdüddîn Esen, Şerefeddîn Kızıl Beylerdir. Esen
Beyzâde Alâeddîn Alî Paşa Amasya havâlisinde pek meşhûr idi. Şerefeddîn Kızıl Bey de
Konya’da iştihâr edib evlâdından Bâbuk Bey bin Süleyman Bey Çelebi Sultân Mehmed ve
Murâd-ı Sânî devrinde Kayseriyye Beyi idi.
Batuk Bey-Bayundurlu
Mecitözü Emîri Alâeddîn Satuk Bey bin Bayundur Bey’in birâderi Çağan Bey’in oğludur.
Babasının vefâtında yerini tutup Mecitözü kazâsına hâkim oldu. Hacı Kutlu Şâh devrinde iştihâr
edib Hacı Şâdgeldi Pâdişâh devrinde vefât etdi. Meşâhîr-i ümerâdan idi. Mahdûmu Cibril
Bey’dir.
Bakır Mehmed Efendi-Saçlı Dâmâdzâde es-Seyyid el-Hâc
Amasyalıdır. Esbak Amasya müftüsü Çorumlu es-Seyyid el-Hâc Hâfız Mehmed
Efendi’nin dâmâdı Saçlı el-Hâc Osmân Efendi’nin mahdûmudur. Amasya’nın allâme-i
yegânesi olan Iydîzâde el-Hâc Mustafa Âkif Efendi’nin halka-i tedrîsinde ikmâl-i tahsîl ederek
ders-i âm oldu. [424]
Yıllarca tedrîs-i ulûm ederek fezâ’il-i ilmiyyesi zâhir olduğunda baş-a’yân Türedizâde el-
Hâc Süleyman Ağa’nın Narlıbahçe civârında yaptırdığı Süleymaniye Medresesi 1171’de hitâm
bulduğu zaman mutantân-ı resm-i küşâdı bi’l-icrâ üstâdının tavsiyesiyle buraya ilk müderris
oldu.
Bu medrese civârında Receb Câmii şerîfinde tedrîs-i ulûma mülâzemet ederek Câmii
mezkûru fevkalâde şenlendirdi. Bu Câmiin imâmı Saatçızâde es-Seyyid el-Hâc Mehmed Efendi
de a’yân-ı memleketten ve erbâb-ı me’ârifden olduğu münâsebetle şerefi artmışdı.
Mû’mâ-ileyh va’z u tedrîs ile iştigâl üzere iken 1187’de vefât etdi. Halfet Mezarlığı’nda
pederinin yanında medfûndur âlim, şâir, edîb kâmil bir zât idi. Mahdûmu es-Seyyid Abdülkerîm
Efendi’dir.
Bâkî Paşa-Çâvuşzâde
Amasyalıdır. Çavûşân-ı dergâh-ı âlîden Kalender Ağa bin Hasan mahdûmudur.
Abdülbâkî Paşa olup Bâkî Paşa demekle meşhûrdur. Amasya züamâsından olup [425]
Karayazıcı eşkıyâsının mazarratlarını def’e cân-siperâne gayret ve hizmetler ibrâz ederek
terakkî gördü.
Ba’dehû on yıl zarfında mükerreren Amasya alaybeyi olup 1032’de Abaza Mehmed Paşa
Karahisâr-ı Şarkîye hücûm edeceği ma’lûm olmakla Mutasarrıf Murtaza Paşa’nın imdâdına
me’mûren Karahisâr-ı Şarkî’ye gitdi. Orayı Abaza Paşa’ya karşı fevkalâde müdâfa’a ederek
paşayı avdete icbâr eylediğinden bâ-rütbe-i mîr-i mîrânî Karahisâr-ı Şarkî mutasarrıfı oldu.
1034’de Kars Beylerbeyi olup sonra Batum muhâfızı oldu. Ba’dehû Musûl Beylerbeyi
olup Bağdâd Harbi’ne me’mûr oldu. 1036’da Irâk muhârebâtında vefât etdi. Meşâhîr-i
ümerâdan şecî’, gayûr, müstakîm ve muhârib bir zât idi. Mahdûmları Rıdvan Paşa ile Hasan,
Hüseyin Beylerdir.
Bâkî Ahmed Çelebi-Cizyedâr
Amasyalıdır. Sipâhî Kâsım Ağa’nın mahdûmudur. Tahsîl-i kitâbet ve inşâ ederek Şehir
kethüdâlığı kâtibi oldu. Ba’dehû Cizye tahsîl me’mûru olup yıllarca bu hizmetinde kaldı. [426]
391