Page 412 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Bedreddîn Dâvûd Rûmî-İbn Ağlebek
Amasyalıdır. Ulemâdan Zeyneddîn Halîl bin Alâeddîn Alî Oğul Bey bin Sûlî Bey’in
mahdûmudur. Ceddînin tercemesi yukarıda geçti. 652’de doğdu. Konya’da Celâleddîn Ömer
el-Habbâzî hizmetinde ahz-ı ulûm edib üstadıyla beraber Şam’a gitdi.
Şam’da ikmâl-i tahsîl edib yıllarca tedrîs-i ulûma devam etdi. 703’de Haleb’e gelip
müderris ve müftî-i Haleb olup 715’de Kal’atü’l-müslimîn kasabasına azîmet eylediği esnâda
vefât etdi. Âlim, fakîh, ulûm-i[494] şer’iyyede fâzıl, “et-Tavîl” demekle meşhûr idi.
Mahdûmu Mecdeddîn İsmâîl eş-Şâmî’dir. Bunun oğulları Şemseddîn Mehmed,
Şihâbüddîn Ahmed Haleb’de tevellüd ve Şam’da ihrâz-ı fazîlet etmişlerdir. Mehmed Halebî
mahdûmları kudâttan Sadreddîn Mehmed 825’de ve Takiyyeddîn Ahmed 832’de ve kâdı’l-
kudât Celâleddîn Abdurrahmân 838’de kudâttan Cemâleddîn Abdüllâtîf 850’de kâdı’l-kudât
Kemâleddîn Abdullah 862’de vefât etmişlerdir. Bunlara Benü’t-Tavîl denmişdir.

Bedreddîn Halîl Çelebi-eş-Şeyh
Amasyalıdır. Ba’de’t-tahsîl Hacı Şâdgeldi Paşa devrinde ders-i âm ve ba’dehû tezehhüd
ederek zâviye şeyhi olduğu hâlde 791 hudûdunda vefât etdi. Âlim, zâhid olup meşâyih-i
kirâmdan idi. Mahdûmu eş-Şeyh Alî Çelebi 817’de Şeyh Cû’î vakfına şâhid oldu.

Bedreddîn Mahmûd Çelebi-Muslihzâde
Amasyalıdır. Sudûr-i ulemâdan Musliheddîn Mûsâ bin Mahmûd es-Sivasî mahdûmudur.
Ulemâdan tahsîl-i ulûm edib [495] 767’de ders-i âm, 775’de Medrese-i Atabegiyye müderrisi,
786’da iftâya me’zûn ve sadru’l-ulemâ görüldü. 795 hudûdunda vefât etdi. Ekâbir-i ulemâdan
bir sudûr-i muvakkardı. Birâderi kâdı’l-kudât Abdurrahmân Çelebi’dir.

Bedreddîn Mahmûd Çelebi-İmadzâde el-Hâc
Amasyalıdır. Halfet Gâzi Türbesi karşısındaki çeşme bânisi olan kâdı’l-kudât
Mü’eyyedüddîn Mehmed bin kâdı’l-kudât İmadeddîn Ömer bin kâdı’l-kudât Şemseddîn
Mehmed bin Mevlânâ Necîbeddîn Mûsâ bin Mehmed bin Mahmûd’un mahdûmudur.
Ba’de’t-tahsîl 771’de ders-i âm, 776’da Medrese-i Halifiyye Halfet Gâzi müderrisi,
pederinin vefâtında Amasya kâdı’l-kudâtı oldu. Emîr-i kebîr Fahreddîn Ahmed Paşa’nın
devrinde ma’zûl olup yıllarca açıkta kaldı.
Ba’dehû Tokat Kadısı olup taşra gönderildi. 805’de oradan da azledilip Amasya’ya
geldikde İçerişehir’de âlî bir zâviye ve imâret-hâne binâ ederek 807’de emlâk-ı mevcûdesini bu
hayrâtının mesâlihine vakfedip 808 senesi recebinde vefât etdi. [496]
Âlim, kâmil, sâhib-i hayrât bir zât-ı sütûde-simât idi. Mezkûr çeşme ittisâlinde olan
Kadılar Türbesi’nde medfûndur. Seng-i mezârında şöyle yazılıdır: Hâzâ merkadü’l-merhûm el-
Hâc Mahmûd bin Mehmed el-Kâdî hüve ve ebûhü ğufira lehümâ kad irtehale fî-şehri receb sene
semânin ve semâniye mi’e. 191
Vakfiyesinin unvânında da şu yazılıdır: es-Sadrü’l-imâmü’l-hümâm iftihâru’l-kudât ve’l-
hukkâm halefu’l-ekâbîr ve’l-mevâliyyü’l-izâm zâ’irü Beyti’llâhi’l-haram ve ravzâti Nebiyyihî
Muhammed aleyhi’s-selâm bedrü’l-milleti ve’d-dîn el-Hâc Mahmûd Çelebi bin el-Kâdi el-
merhûm Mü’eyyidü’d-dîn Mehmed bin el-Mevlâ el-Kâdî es-Sa’îdü’l-Mağfûr lehû imâdü’l-
milleti ve’d-dîn. 192

191 Burası merhum Kadı Mehmed oğlu Hacı Mahmûd ve babasının mezarıdır. Allah hem onu hem babasını
affeylesin; 808 senesinin recep ayında vefât etdi. (Haz.)
192 “Merhûm kadı Müeyyededdîn Mehmed’in oğlu olan önde gelen imam, gayretkâr, kadıların ve hâkimlerin
iftihârı, büyük ve yüce şahsiyetlerin halefi, Beytullah'ın ve Ravza-i mutahharanın ziyaretçisi, millet ve dinin
aydınlığı Mahmut Çelebi....” (Haz.)

411