Page 451 - 6-8
P. 451
Amasya Tarihi Cilt: 7
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Pederinden ve dayısı Mustafa Dede bin Şeyh Hamdullâh Amâsî’den hutût-ı
mûtenevvi’ayı ahz ü te’allüm etdi. İstanbul’da şâkirdân-ı ma’rifete ta’lîm-i hutût ile iştiğâl edib
dîvân-ı hümâyûn küttâbı zümresine iltihâk etdi.
958’de yazıp Sultân Süleyman’a ihdâ eylediği mushaf-ı kebîri pek ziyâde istihsân edilip
ağır ze’âmetle taltîf edildi. Pek çok mesâhıf-i şerîfe ve kütüb-i nefîse tahrîr edib [619] 962
sâlinden sonra vefât etdi. Metîn bir hattât-ı meşhûr idi. Mahdûmu Hâfız Ahmed Çelebi de
hattât-ı meşhûr olup 989’da vefât etdi. Her ikisi Şeker Halîfezâdelikle iştihâr etmişlerdi.
Müstakîmzâde Süleyman Saadeddîn Efendi “Tuhfe”sinde sâhib-i tercemenin târîh-i
vefâtını takrîben 988 (Ebced değeri: ظفح) ve mahdûmûnun târîh-i vefâtını takrîben 989 (Ebced
değeri: ظفاح) göstermektedir. Tetebbu’ât-ı âcizâneme göre herhâlde Pîr Mehmed Çelebi
971’den evvel vefât etdiği anlaşılır.
Pîr Mehmed Efendi-Dursunzâde el-Hâc
Amasyalıdır. Amasya müftüsü el-Hâc Mustafa Efendi bin Mehmed Efendi bin Dursun
Efendi’nin mahdûmudur. Pederinden ve Hocazâde Abdullah ve Uzun Mehmed Efendilerden
iktisâb-ı fezâil-i ilmiyye edib ders-i âm oldu.
Yıllarca tedrîs-i ulûm edib Torumtay ba’dehû Mehmed Paşa medreselerine müderris,
1087’de terfî’ân Kameriyye-i Tokat müderrisi, 1091 senesi rebîülevvelinde Amasya müftüsü
oldu. 1092 senesi rebîülâhirinde ma’zûl olup Hicâz’a gitdi. [620]
Avdette Hüseyin Ağa müderrisi ve 1098 senesi cumâdelâhiresinin yirminci günü sâniyen
Amasya müftüsü oldu. Ancak 1099 senesi şa’bânında kopan fitne-i kıyâmette münzevî olup
fetvâdan çekildi. 1101 senesi zilhiccesinde Hüseyniye müderrisliğinden de azledildi.
1102’de makâm-ı şeyhülislâmiyye azlinden şikâyet etmekle sâniyen Hüseyniye müderrisi
olup 1107 senesi şevvâlinin yirmi yedisinde dâr-ı na’îme irtihâl etdi. Âlim, fâzıl, kâmil bir
şeyhü’l-ulemâ idi. Mahdûmları el-Hâc Mustafa Ömer Abdurrahmân Efendilerdir. Ömer
Efendizâde Hâfız Mehmed Efendi ve Abdurrahmân Efendizâde Dersitamâm Ömer Efendi de
meşâhîr-i ulemâdan idiler. Sâhib-i tercemeye Hacı Pîrî Efendi de dendi.
Pîr Mehmed Efendi-Mu’allim Hâfız
Amasyalı Alî oğludur. Amasya’da fâzıl-ı meşhûr Kürt Hâfız Alî Efendi’den tahsîl-i ulûm
edib ders-i âm oldu. Hayli müddet ders okuttu. 1161’de Kal’a-i Bâlâ halkının da’vet ve ricâsı
üzerine orada Bahâeddîn Tekkesi kurbunda Dizdâriye müderrisi ve mektebi mu’allimi olup
tedrîs ü ta’lîme [621] meşrûta olan yurdunun mâlikânesi mutasarrıfı oldu.
On beş yıl orada Bey Câmiinde va’z ü tezkîr, tedrîs ü ta’lîm ile iştigâl edib Kal’a-i
Bâlâ’nın yegâne âlimi, vâ’izi, müderris ve müftüsü, mu’allimi olduğu hâlde 1176 senesi
rebiülâhirinin üçünde vefât etdi. Yerine mahdûmu Hâfız es-Seyyid Alî Efendi geçip 1211’de
vefât etdi.
Pîr Mezîd Çelebi- Şeyh İlikoğlu
Amasyalıdır. Meşâhîr-i meşâyihden eş-Şeyh Cemâleddîn İlik Dede’nin mahdûmûdur.
Pederinden tahsîl-i irfân edib 824’de mûmâileyhin vefâtında İltekin kasabasında zâviyesi şeyhi
oldu. Orada ilm ü zühdüyle hayli iştihâr edib 846 hudûdunda vefât etdi. Mevlevî şeyhi
Müstencid Dede ile müsâhabât ve letâ’ifi mervîdir.
Pîr Nefîs Çelebi-Şeyhoğlu
Kedağra (Köprü)lıdır. Orada Halvetî meşâyîhinden Aydın Şeyh’in mahdûmudur. Tahsîl-
i irfân ederek pederinin vefâtından sonra Halîl Bey Tekkesi şeyhi ve Barım çiftliği mutasarrıfı
450